Groszek różnolistny
 | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | |||
| Rząd | bobowce | ||
| Rodzina | bobowate | ||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | groszek | ||
| Gatunek | groszek różnolistny | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Lathyrus heterophyllus L. Sp.Pl. 2: 733. 1753 | |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 najmniejszej troski | |||
| |||
| |||
Groszek różnolistny (Lathyrus heterophyllus L.) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych. Występuje w Europie[4]. W Polsce jest gatunkiem bardzo rzadkim; do 2015 roku uznawany za wymarły[5]; odnaleziony został w Nadleśnictwie Strzałowo w Puszczy Piskiej[6].
Morfologia
- Łodyga
- O długości 1-3 m, oskrzydlona, szarozielona, naga[7].
- Liście
- Dolne liście z jedną parą listków. Liście średnie i górne z dwiema-trzema parami listków. Listki lancetowate, zwężone ku nasadzie i szczytowi. Przylistki duże, podłużnie jajowate, szerokości oskrzydlonej łodygi. Ogonki liściowe oskrzydlone tak szeroko, jak łodyga (co najmniej 4 mm szerokości[8]). Osadka liścia zakończona wąsem[7].
- Kwiaty
- Purpurowe, o długości 12-22 mm, zebrane w co najmniej trzykwiatowy kwiatostan[7].
- Owoc
- Nagi strąk. Nasiona ze znaczkiem otaczającym trzecią część ich obwodu[7].
- Gatunek podobny
- Groszek leśny L. sylvestris różni się m.in. liśćmi składającymi się z jednej pary listków i z ogonkiem znacznie węższym od łodygi[8].
Biologia i ekologia
Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do sierpnia. Rośnie w lasach i zaroślach. Liczba chromosomów 2n =14[8]. Gatunek charakterystyczny ciepłolubnych zbiorowisk okrajkowych z klasy Trifolio-Geranietea sanguinei[9].
Zagrożenia i ochrona
Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii CR (krytycznie zagrożony)[10]. Znajduje się także w czerwonej księdze gatunków zagrożonych w kategorii LC (najmniejszej troski)[11].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-12-13] (ang.).
- ↑ Lathyrus heterophyllus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Lathyrus heterophyllus na Plants of the World. [dostęp 2017-12-13]. (ang.).
- ↑ Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.
- ↑ Andrzej Ryś. Uznany za wymarły w Polsce groszek różnolistny Lathyrus heterophyllus odnaleziony w Nadleśnictwie Strzałowo w Puszczy Piskiej (Pojezierze Mazurskie). „Chrońmy Przyr. Ojcz.”. 72 (2), s. 146–151, 2016. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN.
- ↑ a b c d Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969
- ↑ a b c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 270. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- ↑ V.V. Holubec V.V. i inni, Lathyrus heterophyllus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2017-12-13] (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
