Gustaw Billewicz

Gustaw Billewicz
Sosna
Ilustracja
major artylerii major artylerii
Data i miejsce urodzenia

27 sierpnia 1907
Summa, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

11 września 1944
Warszawa, Polska

Przebieg służby
Lata służby

1927–1944

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Jednostki

Batalion „Chrobry I”
Zgrupowanie Kuba-Sosna

Stanowiska

dowódca batalionu
dowódca zgrupowania

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa:

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (od 1941, dwukrotnie)
Tablica upamiętniająca zdobycie 3 sierpnia 1944 r., budynku przy ul. Chłodnej 25-43 w Warszawie przez oddział dowodzony przez Gustawa Billewicza

Gustaw Billewicz ps. „Sosna” (ur. 25 sierpnia 1907 w Summie, zm. 11 września 1944 w Warszawie) – major artylerii Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się w miejscowości Summa, w ówczesnej guberni archangielskiej, w rodzinie Jana, leśniczego, i Cecylii z Dąbrowskich. Po śmierci ojca wychowywany był przez matkę, która była spokrewniona z rodziną Józefa Piłsudskiego.

Po zakończeniu I wojny światowej wrócił wraz z matką do Polski i zamieszkał w Warszawie. Uczęszczał do Gimnazjum Władysława Giżyckiego, gdzie ukończył czwartą klasę i od września 1922 roku wstąpił do Korpusu Kadetów nr 2 w Modlinie. W 1927 roku otrzymał świadectwo dojrzałości i wstąpił do Oficerskiej Szkoły Artylerii w Toruniu, która w następnym roku została przemianowana na Szkołę Podchorążych Artylerii. 15 sierpnia 1929 roku Prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1929 roku i 109. lokatą w korpusie oficerów artylerii, a Minister Spraw Wojskowych wcielił do 18 pułku artylerii polowej w Ostrowi Łomżyńskiej (obecnie Ostrów Mazowiecka)[1]. Z dniem 1 stycznia 1932 roku jego jednostka została przemianowana na 18 pułk artylerii lekkiej. Z dniem 1 października 1934 roku został przeniesiony z dyspozycji Komendy Miasta Warszawy do 16 pułku artylerii lekkiej w Grudziądzu z jednoczesnym przeniesieniem z korpusu oficerów uzbrojenia do korpusu oficerów artylerii w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 roku i 91. lokatą[2]. W pułku od lutego 1935 roku pełnił obowiązki dowódcy baterii, a w 1936 roku został zatwierdzony na tym stanowisku.

Uczestniczył w kampanii wrześniowej, pełniąc funkcję adiutanta 16 pułku artylerii lekkiej, wchodzącego w skład 16 Dywizji Piechoty. Po walkach nad Bzurą przedostał się przez Puszczę Kampinoską do Modlina, gdzie od 21 września 1939 roku był adiutantem I dywizjonu 16 lułku artylerii lekkiej[3]. Uczestniczył m.in. w obronie twierdzy Modlin. Po kapitulacji Modlina dostał się do niewoli niemieckiej i został osadzony w obozie Soldau (KL) w Działdowie.

Po zwolnieniu z niewoli w październiku 1939 roku wrócił do Warszawy i pod koniec tego roku wszedł w skład tzw. sztabu dywersji Dowództwa Głównego SZP. Następnie przechodzi do Polskiej Organizacji Zbrojnej (POZ). W 1941 roku wyjechał na Wileńszczyznę, skąd wrócił w grudniu 1941 roku do Warszawy, dalej działając w POZ. W sierpniu 1942 roku po scaleniu POZ z Armią Krajową będąc dowódcą XI Zgrupowania w 4 Rejonie Obwodu Śródmieście WSOP Okręgu Warszawa AK. Pełnił tę funkcję do momentu wybuchu powstania warszawskiego.

Po wybuchu powstania warszawskiego dowodził batalionem „Chrobry I” (powstałym na bazie WSOP) walczył na terenie Starego Miasta. 13 sierpnia 1944 roku dowódca Armii Krajowej awansował go do stopnia majora „za wybitne dowodzenie na polu walki”[4]. W tym samym dniu został mianowany dowódcą Zgrupowania „Kuba – Sosna”. W dniu 7 września przeszedł kanałami do Śródmieścia i został dowódcą odcinka wschodniego w Obwodzie Śródmieście-Południe (obsadzony przez Zgrupowanie „Kuba – Sosna”).

Został ciężko ranny podczas powstania warszawskiego, 9 września w Śródmieściu na ul. Chmielnej. Wkrótce – 11 września umarł w szpitalu przy ul. Mokotowskiej 55. Został pochowany na cmentarzu Wojskowym m na Powązkach (kwatera B8-6-39)[5].

Dwaj jego bracia polegli jako żołnierze. Pierwszy brat poległ w 1918, drugi - ppor. Witold Billewicz poległ w bitwie pod Kockiem w 1939.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 15 sierpnia 1929 roku, s. 279.
  2. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 272.
  3. ↑ Ludwik Głowacki: Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1985, s. 369. ISBN 83-11-07109-8.
  4. ↑ Rozkaz Nr 4 Dowództwa Grupy „Północ” z 14 sierpnia 1944 roku.
  5. ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-27].
  6. ↑ Order został zweryfikowany pozytywnie uchwałą Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari z dnia 13 października 2011 Potwierdzono nadanie Virtuti Militari 104 powstańcom. Informacja [w: prezydent.pl]. [dostęp 2012-01-23]. (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Gustaw Billewicz - Powstańcze biogramy Muzeum Powstania Warszawskiego