Gutacja

Gutacja na liściu truskawki
Gutacja na liściach krzewu różanego
Informacje w projektach siostrzanych
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Gutacja (łac. gutta – kropla) – zjawisko wydzielania kropel wodnych roztworów związków organicznych i soli mineralnych przez rośliny i grzyby[1]. U roślin naczyniowych krople wydzielane są przez specjalne struktury umieszczone na krańcach blaszki liściowej, zwane hydatodami[2].

Gutacja następuje, gdy roślina ma dostęp do dużych ilości wody w glebie oraz w warunkach środowiskowych niesprzyjających transpiracji (wysoka wilgotność powietrza)[3] wskutek parcia korzeniowego[4]. Pomaga pozbyć się nadmiaru turgoru i niektórych soli. Występuje zwłaszcza u młodych roślin, nasturcji, zbóż, kapusty, pokrzywy[5]. Gutacji nie należy mylić z płaczem roślin.

Gutacja obserwowana może być także u niektórych grzybów (np. stroczka domowego, zwanego także płaczącym lub łzawym), u których płyn wydzielać mogą wszystkie komórki grzybni, a krople zbierają się na powierzchni owocnika[1].

Przypisy

  1. a b Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
  2. Marzena Popielarska-Konieczna: Słownik szkolny : biologia. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2003, s. 186. ISBN 83-7389-096-3.
  3. Alicja Szweykowska: Morfologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 209. ISBN 978-83-01-13946-9.
  4. Stanisław Lewak: Fizjologia roślin : wprowadzenie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 53. ISBN 978-83-01-15969-6.
  5. Stanisław Więckowski: Gutacja. W: Encyklopedia biologiczna. T. 4. Zdzisława Otałęga (red. nacz.). Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1998.
  • p
  • d
  • e
Transport wody w roślinie
tkanki przewodzące
drogi transportu
transpiracja
parcie korzeniowe
osmoza
  • siła ssąca
  • potencjał wody, Ψw
    • potencjał osmotyczny, Ψs
    • potencjał ciśnieniowy, Ψp
    • potencjał matrycowy, Ψm
  • plazmoliza
  • deplazmoliza