Gymnokalycium

Gymnocalcium oenanthemum

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

kaktusowate

Rodzaj

gymnokalycium

Nazwa systematyczna

Gymnocalycium Pfeiff.
Cat. Hort. Schel. ex Pfeiff. & Otto, Abbild. Cacteen ii. t. 12 (1844)

Synonimy

Brachycalycium Backeb^[3].

Multimedia w Wikimedia Commons

Gymnokalycium (Gymnocalycium Pfeiff.) – rodzaj roślin obejmujący około 70 gatunków z rodziny kaktusowatych. Gatunkiem typowym jest G. gibbosum (Haworth) L. Mittler (Cactus gibbosus Haworth)^[4]. Nazwa pochodzi od dwóch wyrazów: greckiego gymnos (nagi) oraz łacińskiego calix (kielich). Występują one na obszarze Ameryki Południowej. Przedstawiciele tego rodzaju można spotkać w Argentynie, Urugwaju, Paragwaju, Boliwii i częściowo w Brazylii. W Polsce niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny doniczkowe.

Morfologia

Są to sukulenty małych rozmiarów. Osiągają rozmiar około 4–15 cm. Kwiaty wyrastają w pobliżu wierzchołka i mają zróżnicowane barwy: od białej i żółtej, przez różową do purpurowej. Rurka kwiatowa pokryta jest łuskami, nie ma cierni i włosków.

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Należy do rodziny kaktusowatych (Cactaceae) Juss., która jest jednym z kladów w obrębie rzędu goździkowców (Caryophyllales) i klasy roślin okrytonasiennych^[2]. W obrębie kaktusowatych należy do plemienia Trichocereeae, podrodziny Cactoideae^[5].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa goździkowe (Caryophyllidae Takht.), nadrząd Caryophyllanae Takht., rząd goździkowce (Caryophyllales Perleb), podrząd Cactineae Bessey in C.K. Adams, rodzina kaktusowate (Cactaceae Juss.), rodzaj Gymnocalycium Pfeiff^[6].

Gatunki (wybór)^[7]

Gymnocalycium alboareolatum Rausch
Gymnocalycium amerhauseri H.Till
Gymnocalycium andreae (Boed.) Backeb. & F.M.Knuth
Gymnocalycium anisitsii (K.Schum.) Britton & Rose
Gymnocalycium baldianum (Speg.) Speg.
Gymnocalycium bayrianum Till ex H.Till
Gymnocalycium bodenbenderianum (Hosseus ex A.Berger) A.Berger
Gymnocalycium bruchii (Speg.) Hosseus
Gymnocalycium calochlorum (Boed.) Y.Itô
Gymnocalycium capillense (Schick) Hosseus
Gymnocalycium castellanosii Backeb.
Gymnocalycium chacoense Amerh.
Gymnocalycium chiquitanum Cárdenas
Gymnocalycium coloradense F.Berger
Gymnocalycium denudatum (Link & Otto) Pfeiff. ex Mittler ]
Gymnocalycium dubniorum Halda & Milt
Gymnocalycium erinaceum J.G.Lamb.
Gymnocalycium erolesii Neuhuber & C.A.L.Bercht
Gymnocalycium eurypleurum F.Ritter
Gymnocalycium eytianum Cárdenas
Gymnocalycium fischeri Halda & al.
Gymnocalycium frankianum Rausch ex H.Till & Amerh.
Gymnocalycium gaponii Neuhuber
Gymnocalycium gibbosum (Haw.) Pfeiff. ex Mittler
Gymnocalycium horstii Buining
Gymnocalycium hossei (F.Haage) A.Berger
Gymnocalycium hybopleurum (K.Schum.) Backeb.
Gymnocalycium hyptiacanthum (Lem.) Britton & Rose
Gymnocalycium intertextum Backeb. ex H.Till
Gymnocalycium jochumii Neuhuber
Gymnocalycium kieslingii O.Ferrari
Gymnocalycium kroenleinii R.Kiesling, Rausch & O.Ferrari
Gymnocalycium kuehhasii Neuhuber & R.Sperling
Gymnocalycium leptanthum (Speg.) Speg.
Gymnocalycium marsoneri Fric ex Y.Itô
Gymnocalycium mazanense (Backeb.) Backeb.
Gymnocalycium mesopotamicum R.Kiesling
Gymnocalycium mihanovichii (Fric ex Gürke) Britton & Rose
Gymnocalycium miltii Halda, Kupcák, Lukasik & Sladk.
Gymnocalycium monvillei (Lem.) Pfeiff. ex Britton & Rose
Gymnocalycium mostii (Gürke) Britton & Rose
Gymnocalycium mucidum Oehme
Gymnocalycium nataliae Neuhuber
Gymnocalycium neuhuberi H.Till & W.Till
Gymnocalycium ochoterenae Backeb.
Gymnocalycium oenanthemum Backeb.
Gymnocalycium paediophilum F.Ritter
Gymnocalycium papschii H.Till
Gymnocalycium paraguayense (K.Schum.) Hosseus
Gymnocalycium parvulum (Speg.) Speg.
Gymnocalycium pediophylum Schütz
Gymnocalycium pflanzii (Vaupel) Werderm.
Gymnocalycium platense (Speg.) Britton & Rose
Gymnocalycium poeschlii Neuhuber
Gymnocalycium pugionacanthum Backeb. ex H.Till
Gymnocalycium quehlianum (F.Haage ex Quehl) Vaupel ex Hosseus
Gymnocalycium ragonesei A.Cast.
Gymnocalycium raineri H.Till
Gymnocalycium rauschii H.Till & W.Till
Gymnocalycium reductum (Link) Pfeiff. & Otto
Gymnocalycium riteranum Rausch
Gymnocalycium ritterianum Rausch
Gymnocalycium robustum R.Kiesling, O.Ferrari & Metzing
Gymnocalycium rosae H.Till
Gymnocalycium saglionis (Cels) Britton & Rose
Gymnocalycium schickendantzii (F.A.C.Weber) Britton & Rose
Gymnocalycium schroederianum Osten
Gymnocalycium spegazzinii Britton & Rose
Gymnocalycium stenopleurum F.Ritter
Gymnocalycium striglianum Jeggle ex H.Till
Gymnocalycium stuckertii (Speg.) Britton & Rose
Gymnocalycium taningaense Piltz
Gymnocalycium uebelmannianum Rausch
Gymnocalycium walteri H.Till

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-07] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-17].
↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-01-10].
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-02-24].
↑ James L. Reveal System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju Gymnocalycium według Reveala
↑ The Plant List. Gymnocalycium. [dostęp 2011-02-24].