Hoheria
 Hoheria populnea | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | |||
| Rząd | ślazowce | ||
| Rodzina | ślazowate | ||
| Rodzaj | Hoheria | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Hoheria Lindley Quart. J. Sci. Arts [24]: 112. 1827[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| H. populnea A. Cunningham[3] | |||
| |||
| |||
Hoheria – rodzaj drzew z rodziny ślazowatych. W zależności od ujęcia obejmuje 6[4][5] lub 7 gatunków[6]. Wszystkie one są endemitami Nowej Zelandii[7][6]. Występują na skrajach lasów, w miejscach otwartych, często w pobliżu rzek i strumieni[8].
Drzewa te bywają uprawiane jako ozdobne w łagodnym klimacie – są wrażliwe na mróz[8]. Szczególnie popularne są Hoheria lyallii i Hoheria populnea[5], ale w uprawie spotykane są i inne gatunki oraz mieszańce między nimi. Wyhodowano także odmiany uprawne[8]. Użytkowana jest włóknista kora tych drzew do wyrobu lin, drewno wykorzystywane jest w meblarstwie, lokalnie bywają wykorzystywane także jako rośliny lecznicze[5].
Nazwa naukowa pochodzi od nazwy maoryskiej – „houhere”[6].
Morfologia
- Pokrój
- Niewielkie drzewa[7], rzadko przekraczające do 10 m wysokości, czasem krzewy[8]. Młode pędy zwykle mniej lub bardziej pokryte gwiazdkowatymi włoskami[6].
- Liście
- Zimozielone lub zrzucane zimą, skrętoległe[8], wsparte odpadającymi przylistkami[7]. Blaszka całobrzega, karbowana, piłkowana lub wcinana pierzasto[7], zwykle jajowata lub trójkątna[8]. Zwłaszcza młode liście są zwykle głębiej wcinane[8].
- Kwiaty
- Zebrane kwiatostany lub wyrastające pojedynczo szczytowo lub w kątach górnych liści[7][8]. Kwiaty są obupłciowe, szypułkowe, pozbawione kieliszka[7]. Działki zrośnięte u dołu tworzą kielich dzwonkowaty, zwieńczony 5 trójkątnymi ząbkami[7][8]. Płatki korony białe, nieco asymetryczne[7], zaokrąglone lub wycięte na szczycie[8]. Pręciki w liczbie 20–45 zrośnięte są w 5 grup, z nitkami w dole zrośniętymi w krótką kolumnę. Pylniki drobne[7][8]. Zalążnia z 5–15 komór, z pojedynczymi zalążkami w każdej z komór, zwieńczona krótką szyjką z 5–15 rozgałęzieniami zakończonymi główkowatymi znamionami[7][8], czasem zbiegającymi wzdłuż szyjek[6].
- Owoce
- Rozłupnie rozpadające się na rozłupki odpadające od trwałej osi. Rozłupki od strony odosiowej grzbieciste lub oskrzydlone. Nasiona mniej lub bardziej spłaszczone[7].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Malveae i podrodziny Malvoideae w obrębie ślazowatych Malvaceae[2][9]. Jest blisko spokrewniony z innym rodzajem endemicznym dla Nowej Zelandii – Plagianthus (rośliny podobne – różnią się mniejszymi, zielonkawymi kwiatami i zalążnią powstającą z jednego owocolistka) oraz australijskimi rodzajami Asterotrichion i Gynatrix. Cała ta grupa jest siostrzana dla australijskiego rodzaju Lawrencia[10].
- Wykaz gatunków[4]
- Hoheria angustifolia Raoul
- Hoheria equitum Heads
- Hoheria glabrata Sprague & Summerh.
- Hoheria lyallii Hook.f.
- Hoheria populnea A.Cunn.
- Hoheria × sexangusta Allan
- Hoheria sexstylosa Colenso
W niektórych ujęciach wyróżniana w randze osobnego gatunku jest Hoheria ovata Simpson & J.S.Thomson, alternatywnie uznawana za odmianę H. sexstylosa var. ovata (G.Simpson & J.S.Thomson) Allan[11].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-07-24] (ang.).
- ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-07-24] (ang.).
- ↑ a b Reevesia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-07-24].
- ↑ a b Hoheria A.Cunn.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-07-24].
- ↑ a b c David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 785, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b c d e Hoheria A.Cunn.. [w:] nzflora.info [on-line]. Landcare Research. [dostęp 2021-07-24].
- ↑ a b c d e f g h i j k K. Kubitzki, C. Bayer (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. V. Flowering Plants. Dicotyledons. Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2003, s. 305. ISBN 3-540-42873-9.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 154. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ Genus Hoheria A. Cunn.. Germplasm Resources Information Network (GRIN), United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service. [dostęp 2021-07-24]. (ang.).
- ↑ Steven J. Wagstaff, Brian P. J. Molloy, Jennifer A. Tate. Evolutionary significance of long-distance dispersal and hybridisation in the New Zealand endemic genus Hoheria (Malvaceae). „Australian Systematic Botany”. 23, 2, s. 112-130, 2010. DOI: 10.1071/SB09017.
- ↑ Hoheria ovata Simpson & J.S.Thomson. [w:] nzflora.info [on-line]. Landcare Research. [dostęp 2021-07-24].
