Horodnia


Horodnia – rodzaj drewnianych przęseł otaczających dziedziniec, składających się w jednym boku na "mur" zamku drewnianego. Horodnie występowały głównie na wschodnim obszarze I Rzeczypospolitej, na Podlasiu, w Wielkim Księstwie Litewskim i terenach obecnej Ukrainy. Nie jest wykluczone, że horodnie były stosowane w grodach wczesnośredniowiecznych także w Wielkopolsce, Pomorzu, Mazowszu i Małopolsce.

Horodnia były rodzajem niewielkiej izby zbudowanej w zrąb i przylegającej do wału grodu lub też wznoszonej na wale grodu lub zamku, przy czym zewnętrzna część horodni stanowiła fragment palisady obronnej. Horodnie stykały się ze sobą i część mogła być dla wzmocnienia obronności wypełnione ziemią i kamieniami, natomiast część pełniła funkcje magazynowe lub mieszkalne i wtedy horodnie mogły być zamykanej drzwiami od dziedzińca.

Po połączonych horodniach można było się przemieszczać i prowadzić ostrzał zza palisady. Podczas najazdu nieprzyjaciela okoliczna ludność składała w horodniach swój dobytek[1] (porównaj z izbicą).

O istnieniu takich konstrukcji przykładowo wzmiankowano w inwentarzu zamku w Goniądzu z 1574, w którym było 89 horodni.

  • Gród w Gdańsku (makieta) - widoczne horodnie po wewnętrznej stronie wału
    Gród w Gdańsku (makieta) - widoczne horodnie po wewnętrznej stronie wału
  • Góra Birów
    Góra Birów

Przypisy

  1. horodnia – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2022-12-22]  (pol.).