Husajn al-Chalidi

Husajn al-Chalidi, arab. ‏حسين الخالدي‎ (ur. 1895 w Jerozolimie, zm. 6 lutego 1962 w Ammanie) – jordański polityk, premier Jordanii w kwietniu 1957.

Życiorys

Pochodził z zamożnej rodziny palestyńskiej. Ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Amerykańskim w Bejrucie w 1915. W roku uzyskania dyplomu zaciągnął się do armii tureckiej i został ciężko ranny, po czym zdezerterował, by dołączyć do wojsk emira Fajsala. Walczył w powstaniu arabskim i w zdobyciu Damaszku w 1918. Po upadku Wielkiej Syrii rządzonej przez Fajsala przeniósł się do brytyjskiego Mandatu Palestyny i tam został zatrudniony w rządowym departamencie zdrowia^[1]. W 1934 zrezygnował z posady, by móc wystartować w wyborach samorządowych i uzyskał mandat radnego Jerozolimy, zaś w 1935 został burmistrzem miasta^[1]. Na urzędzie tym pozostał przez dwa lata. W 1937 władze brytyjskie usunęły go ze stanowiska i deportowały na Seszele za działalność w Wysokim Komitecie Arabskim^[1]. Po roku Husajn al-Chalidi uzyskał prawo wyjazdu z Seszelów. Osiadł w Bejrucie, gdzie pozostawał do 1943. Nadal aktywny w ruchu panarabskim, w 1948 wyjechał na Zachodni Brzeg Jordanu, który po wojnie izraelsko-arabskiej znalazł się w granicach Jordanii; uzyskał obywatelstwo tegoż kraju^[1].

Król Jordanii Abd Allah mianował go senatorem, zaś w 1953 - ministrem spraw zagranicznych, z ministerstwa odszedł jednak już po roku. Następnie pełnił urząd ministra zdrowia i spraw społecznych Jordanii, zaś od 1955 do 1956 ponownie był ministrem spraw zagranicznych^[1]. W kwietniu 1957 był krótko premierem Jordanii^[1]. Król Husajn mianował go na to stanowisko po dymisji lewicowego, pronaserowskiego rząd Sulajmana an-Nabulusiego, masowych demonstracjach zwolenników naseryzmu i panarabizmu, rozruchach w wojsku zakończonych ucieczką głównodowodzącego gen. Alego al-Hajjariego, zwolennika panarabizmu. W rządzie al-Chalidiego an-Nabulusi został ministrem spraw zagranicznych, co wskazywało, że Husajn nie był jeszcze przekonany o przyszłym kursie polityki zagranicznej. Ostatecznie jednak postanowił opowiedzieć się po stronie Stanów Zjednoczonych, zacieśnić relacje z Irakiem i poprawić stosunki z Arabią Saudyjską. 25 kwietnia 1957 al-Chalidi został zdymisjonowany i zastąpiony przez Ibrahima Haszima^[2].

Po dymisji al-Chalidi pozostał aktywny w jordańskiej polityce, nigdy jednak nie został już nominowany na stanowisko ministerialne. Zmarł w 1962 wskutek komplikacji po chorobie wrzodowej żołądka^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g red. Lentz H.: Heads of States and Governments Since 1945. London: Routledge, 2014, s. 471. ISBN 978-1-134-26490-2.
↑ Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 140-142. ISBN 978-83-7436-276-4.

Premierzy Jordanii

Emirat Transjordanii (1921–1946)	Raszid Tali Mazhar Raslan Ali Rida ar-Rikabi Mazhar Raslan Hasan Chalid Abu al-Huda Ali Rida ar-Rikabi Hasan Chalid Abu al-Huda Abd Allah as-Sarradż Ibrahim Haszim Taufik Abu al-Huda Samir ar-Rifa’i Ibrahim Haszim
Królestwo Jordanii (od 1946)	Samir ar-Rifa’i Taufik Abu al-Huda Sa’id al-Mufti Samir ar-Rifa’i Taufik Abu al-Huda Fauzi al-Mulki Taufik Abu al-Huda Sa’id al-Mufti Hazza al-Madżali Ibrahim Haszim Samir ar-Rifa’i Sa’id al-Mufti Ibrahim Haszim Sulajman an-Nabulusi Abd al-Halim al-Nimr Husajn al-Chalidi Ibrahim Haszim Samir ar-Rifa’i Hazza al-Madżali Bahdżat at-Talhuni Wasfi at-Tall Samir ar-Rifa’i Husajn ibn Nasir Bahdżat at-Talhuni Wasfi at-Tall Husajn ibn Nasir Sad Dżuma Bahdżat at-Talhuni Abd al-Munim ar-Rifa’i Bahdżat at-Talhuni Abd al-Munim ar-Rifa’i Muhammad Dawud al-Abbasi Ahmad Tukan Wasfi at-Tall Ahmad al-Lauzi Zajd ar-Rifa’i Mudar Badran Abd al-Hamid Szaraf Kasim ar-Rimawi Mudar Badran Ahmad Ubajdat Zajd ar-Rifa’i Zajd ibn Szakir Mudar Badran Tahir al-Masri Zajd ibn Szakir Abd as-Salam al-Madżali Zajd ibn Szakir Abd al-Karim al-Kabariti Abd as-Salam al-Madżali Fajiz at-Tarawina Abd ar-Ra’uf ar-Rawabida Ali Abu ar-Raghib Fajsal al-Fajiz Adnan Badran Maruf al-Bachit Nadir az-Zahabi Samir ar-Rifa’i Maruf al-Bachit Aun Szaukat al-Chasawina Fajiz at-Tarawina Abd Allah an-Nusur Hani al-Mulki Umar ar-Razzaz Biszr al-Chasawina

Emirat Transjordanii (1921–1946)

Raszid Tali
Mazhar Raslan
Ali Rida ar-Rikabi
Mazhar Raslan
Hasan Chalid Abu al-Huda
Ali Rida ar-Rikabi
Hasan Chalid Abu al-Huda
Abd Allah as-Sarradż
Ibrahim Haszim
Taufik Abu al-Huda
Samir ar-Rifa’i
Ibrahim Haszim

Królestwo Jordanii (od 1946)

Burmistrzowie Jerozolimy

Imperium Osmańskie (1517–1917)	Musa al-Alami Ahmad Agha Duzdar (1838–1863) Abdelrahman al-Dajani (1863–1882) Salim al-Husajni (1882–1897) Josef al-Chalidi (1899–1907) Faidi al-Alami (1907–1909) Hussein al-Husajni (1909–1917)
Brytyjski Mandat Palestyny (1917–1948)	Aref al-Dajani (1917–1918) Musa al-Husajni (1918–1920) Raghib an-Naszaszibi (1920–1934) Husajn al-Chalidi (1934–1937) Daniel Auster (1937–1938) Mustafa al-Chalidi (1938–1944) Daniel Auster (1944–1945)
Zachodnia Jerozolima, Izrael (1949–1967)	Daniel Auster (1949–1950) Zalman Szragaj (1951–1952) Jicchak Kariw (1952–1955) Gerszon Agron (1955–1959) Mordechaj Isz-Szalom (1959–1965) Teddy Kollek (1965–1967)
Wschodnia Jerozolima, Jordania (1949–1967)	Anwar al-Chatib (1948–1950) Aref al-Aref (1950–1951) Hannah Atallah (1951–1952) Omar Wa'ari (1952–1955) Ruchi al-Chatib (1957–1967)
Wschodnia Jerozolima, Izrael (od 1967), tytularni	Ruchi al-Chatib (1967–1994) Amin al-Madżadż (1994–1998) Zaki al-Dżul (od 1999)
Jerozolima, Izrael (od 1967)	Teddy Kollek (1967–1993) Ehud Olmert (1993–2003) Uri Lupolianski (2003–2008) Nir Barkat (2008–2018) Mosze Li’on (od 2018)