Hydrostachyaceae
 Hydrostachys imbricata | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | dereniowce | ||
| Rodzina | Hydrostachyaceae | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Hydrostachyaceae Engl. Bot. Jahrb. Syst. 20: 136. 16 Nov 1894[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Hydrostachys Thouars (1806)[3] | |||
| |||
Hydrostachyaceae – rodzina roślin wodnych z rzędu dereniowców. Takson monotypowy obejmujący jeden rodzaj – Hydrostachys Thouars (1806) z 20–22 gatunkami występującymi w środkowej i południowej Afryce oraz na Madagaskarze (14 gatunków jest endemitami tej wyspy). Są to rośliny zasiedlające wartko płynące rzeki[4], zwłaszcza przy progach i wodospadach, gdzie woda bogata jest w tlen i dwutlenek węgla[5].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny jednoroczne i byliny pozbawione korzenia pierwotnego i niemal bezłodygowe[4][2]. Do skał przymocowane są za pomocą przylgowato rozszerzonego, zgrubiałego pędu. Całe rośliny pokryte są łuskowatymi wypustkami, w części podzielonymi[5].
- Liście
- Skrętoległe, skupione w rozecie, osiągające zwykle do 0,5 m, rzadziej do 1 m długości, silnie podzielone na łatki o szerokości do 2 mm[4][2].
- Kwiaty
- Drobne, rozdzielnopłciowe, skupione w kłosy osiągające do 15 cm długości, osadzone na szypułach do 30 cm długości. Wyrastają ponad powierzchnię wody w okresie suszy (przy spadku poziomu wody). Kwiaty pozbawione są listków okwiatu, każdy wsparty jest drobną przysadką. Kwiaty męskie składają się z siedzącego pylnika, pochodzącego z pojedynczego lub dwóch zredukowanych pręcików. Kwiaty żeńskie zawierają górną zalążnię złożoną z dwóch owocolistków z dwoma szyjkami, z jedną komorą i wieloma zalążkami[4]. Znamię pokryte jest długimi wyrostkami co stanowi przystosowanie do wiatrosiewności[5].
- Owoce
- Torebka zawierająca liczne nasiona okryte śluzem, co ułatwia im przymocowanie się do skał[4]. Nasiona są ubogie w bielmo[5].
Systematyka
Silnie zredukowane organy i przystosowanie do specyficznych warunków życia sprawiało długi czas kłopot w umieszczeniu tych roślin w systemie klasyfikacyjnym. Podobieństwo morfologiczne było powodem łączenia ich z rodziną zasennikowatych (Podostemaceae). Dopiero analizy molekularne pozwoliły na stwierdzenie pokrewieństwa rodzaju Hydrostachys z roślinami rzędu dereniowców[4].
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzina stanowi klad bazalny w obrębie rzędu dereniowców (Cornales)[2]:
| dereniowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
- Podział rodziny (gatunki o nazwach zaakceptowanych według The Plant List)[6]
- rodzaj: Hydrostachys Thouars (1806)
- Hydrostachys imbricata A. Juss.
- Hydrostachys insignis Mildbr. & Reimers
- Hydrostachys laciniata Warm.
- Hydrostachys longifida H. Perrier
- Hydrostachys multifida A. Juss.
- Hydrostachys plumosa A. Juss. ex Tul.
- Hydrostachys polymorpha Klotzsch
- Hydrostachys triaxialis Engl. & Gilg
- Hydrostachys verruculosa A. Juss.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b c d Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – H. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 172. ISBN 1-55407-206-9.
- ↑ a b c d Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 278. ISBN 83-7079-778-4.
- ↑ Hydrostachys. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-05-05].
Encyklopedia internetowa:
- Britannica: plant/Hydrostachyaceae
