Incydent w Zatoce Tonkińskiej
wojna wietnamska |
Zdjęcie zrobione z USS „Maddox” podczas incydentu, przedstawiające trzy północnowietnamskie łodzie torpedowe |
Czas | 2 sierpnia 1964 |
Miejsce | Zatoka Tonkińska |
Terytorium | Wietnam Północny |
Wynik | przystąpienie USA do wojny wietnamskiej |
Strony konfliktu |
|
Dowódcy |
George S. Morrison John J. Herrick Roy L. Johnson | Le Duy Khoai | |
Siły |
1 lotniskowiec, 1 niszczyciel, 4 samoloty | 3 łodzie torpedowe | |
Straty |
1 niszczyciel lekko uszkodzony, 1 samolot lekko uszkodzony | 1 łódź torpedowa poważnie uszkodzona, 2 łodzie torpedowe średnio uszkodzone, 4 zabitych, 6 rannych | |
Położenie na mapie Wietnamu |
19°42′N 106°46′E/19,700000 106,766667 |
| Multimedia w Wikimedia Commons | |
Incydent w Zatoce Tonkińskiej – niejasny i nigdy do końca niewyjaśniony incydent zbrojny w Zatoce Tonkińskiej, mający miejsce 2 sierpnia 1964 roku, wykorzystany jako oficjalna przyczyna przystąpienia USA do wojny w Wietnamie.
Historia
Po wspomnianym incydencie prezydent USA Lyndon B. Johnson uzyskał swobodę działania, a do ataku na Wietnam miał prawo użyć wszelkich niezbędnych środków[1]. Na incydent składały się dwa wydarzenia: wymiana ognia USS „Maddox” z trzema wietnamskimi kutrami torpedowymi w dniu 2 sierpnia i wydarzenie z dnia 4 sierpnia, w którym USS „Maddox” i USS „Turner Joy” otworzyły ogień do niezidentyfikowanego celu radarowego. Historyk Howard Zinn w sprawie wydarzeń w zatoce, twierdzi: incydent w Zatoce Tonkińskiej był prowokacją, a najwyższe władze amerykańskie okłamywały społeczeństwo, podobnie jak w przypadku inwazji na Kubę za czasów Kennedy’ego. W rzeczywistości bowiem CIA prowadziła w tym regionie tajną operację, której celem były północnowietnamskie przybrzeżne obiekty wojskowe, a zatem atak Wietnamczyków na amerykański okręt nie był „nieuzasadniony”. Ponadto niszczyciel Maddox nie odbywał wcale „rutynowego patrolu”, ale uczestniczył w misji szpiegowskiej, a co więcej do incydentu nie doszło na wodach międzynarodowych, lecz już w obrębie wietnamskich wód terytorialnych. Wbrew twierdzeniom McNamary w kierunku Maddoxa nie wystrzelono też żadnych torped[2].
W 1965 r. prezydent Lyndon B. Johnson skomentował wydarzenie w prywatnej wypowiedzi: O ile wiem, to nasza marynarka strzelała do wielorybów[3]. W roku 1971 pracownik Pentagonu Daniel Ellsberg przekazał dziennikarzom dokumenty znane jako Pentagon Papers, zawierające również materiały na temat incydentu. Wynikało z nich, że raporty na temat wydarzenia zostały sfałszowane. 30 listopada 2005 służby NSA przez odtajnienie dokumentów z owego okresu nieoficjalnie potwierdziły, iż administracja prezydenta Johnsona otrzymała nieprawdziwe informacje na temat incydentu.
Schematy starcia
| Zobacz kolekcję cytatów na temat incydentu w Zatoce Tonkińskiej w Wikicytatach |
Przypisy
- ↑ Cummins 2013 ↓, s. 188.
- ↑ Zinn 2016 ↓, s. 615.
- ↑ 30-year Anniversary: Tonkin Gulf Lie Launched Vietnam War [online], archive.is, 29 maja 2012 [dostęp 2021-05-05] .
Bibliografia
- Joseph Cummins: Najdłuższe konflikty zbrojne. Wyd. 1. Warszawa: Muza SA, 2013. ISBN 978-83-7758-259-6.
- Howard Zinn: Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2016. ISBN 978-83-65369-12-3.
1962 | |
---|
1963 | |
---|
1964 | |
---|
1965 | |
---|
1966 | |
---|
1967 | |
---|
1968 | |
---|
1969 | |
---|
1970 | - kampania kambodżańska
- Ivory Coast
|
---|
1971 | |
---|
1972 | - ofensywa wielkanocna
- Quảng Trị (II)
- An Lộc
- Đồng Hới
- Linebacker
- Quảng Trị (III)
- Linebacker II
|
---|
1974 | |
---|
1975 | |
---|