Izotoma
 Izotoma nadwodna | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | astrowce | ||
| Rodzina | dzwonkowate | ||
| Rodzaj | izotoma | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Isotoma (R.Br.) Lindl. Bot. Reg. 12: t. 964 (1826)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| I. hypocrateriformis (R. Brown) Druce[4] | |||
| |||
| |||
Izotoma[5] (Isotoma (R.Br.) Lindl.) – rodzaj roślin z rodziny dzwonkowatych. Obejmuje 10 gatunków. Występują one w Australii i Nowej Zelandii[3]. Niektóre rośliny z tego rodzaju bywają uprawiane jako ozdobne[6].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny zielne, głównie jednoroczne, rzadziej dwuletnie[6]. Pędy mają wzniesione lub płożące (wówczas rośliny kłączowe), silnie rozgałęzione, nagie lub pokryte krótkimi włoskami. Zwykle z tęgim korzeniem palowym, czasem z korzeniami przybyszowymi. Rośliny z sokiem mlecznym[7].
- Liście
- Skrętoległe, zwykle ogonkowe w dole pędu i siedzące wyżej. Blaszka ząbkowana lub w różnym stopniu wcinana, rzadziej całobrzega[7].
- Kwiaty
- Drobne i średnich rozmiarów wyrastają pojedynczo w kątach liści lub zebrane są w grona. Osadzone są na szypułkach pozbawionych przysadek[6]. Kwiaty są obupłciowe lub jednopłciowe (w drugim przypadku rośliny są dwupienne)[7]. Kielich z krótką rurką[7]. Korona jest dwuwargowa, rzadziej promienista, zwykle niebieska, rzadziej różowa lub biała. Rurka ze zrośniętych nitek pręcików przylega do rurki korony do powyżej połowy jej długości[6]. Dolne dwa pręciki krótsze i ze sztywnymi włoskami. Trzy górne dłuższe, bez włosków, zagięte. Zalążnia dolna lub wpół dolna, dwukomorowa. Szyjka słupka cienka, rozszerzona na szczycie w znamię, zwykle mniej lub bardziej owłosione i słabo dwudzielne[7].
- Owoce
- Urnowate lub stożkowate torebki[7] otwierające się dwiema klapami[6]. Zawierają liczne i drobne nasiona[7].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny dzwonkowatych Campanulaceae klasyfikowany w jej obrębie do podrodziny Lobelioideae[8][6].
- Wykaz gatunków[3]
- Isotoma armstrongii E.Wimm.
- Isotoma baueri C.Presl
- Isotoma fluviatilis (R.Br.) F.Muell. ex Benth. – izotoma nadwodna[5]
- Isotoma gulliveri F.Muell.
- Isotoma hypocrateriformis (R.Br.) Druce
- Isotoma luticola Carolin
- Isotoma pusilla Benth.
- Isotoma rivalis (E.Wimm.) Lammers
- Isotoma scapigera (R.Br.) G.Don
- Isotoma tridens (E.Wimm.) Lammers
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-09-09] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-09-09] (ang.).
- ↑ a b c Isotoma (R.Br.) Lindl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-09-09].
- ↑ Isotoma (R.Br.) Lindl.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2023-09-09].
- ↑ a b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 107. ISBN 978-83-925110-5-2.
- ↑ a b c d e f K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 50-51, ISBN 978-3-540-31050-1 .
- ↑ a b c d e f g Genus Isotoma, [w:] New South Wales Flora Online [online], PLANTnet [dostęp 2023-09-07] .
- ↑ Genus Isotoma (R. Br.) Lindl.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2023-09-09].
