Języki keczua

Języki keczua (keczuańskie, kiczuańskie) (oryg. runa simi, czyli „język ludowy”[1][2]) – duża autochtoniczna rodzina językowa Ameryki Południowej złożona z 44 etnolektów, używana przez indiańskie plemiona Keczua zamieszkujące głównie krainę Andów na obszarach Peru, Boliwii i Ekwadoru.

Klasyfikacja

  • Języki keczua środkowe
    • Język keczua pakaraoski
    • Języki ap-am-ah
      • Języki alto huallaga
        • Język keczua huallaga
      • Języki alto marañón
        • Język keczua panaoski
      • Języki alto pativilca
        • Język keczua ambo-pasco
        • Język ankaski (keczua huamalíes-dos de Mayo Huánuco)
        • Język keczua wanuku (margos-yarowilca-lauricocha)
    • Języki wankayskie
      • Język keczua cajatambo (północnolimski)
      • Język keczua chaupihuaranga
      • Język keczua chincha
      • Język keczua huaylla wanca
      • Język keczua jauja wanca
      • Język keczua junín (północnojunínski)
      • Język keczua pasco z Santa Ana de Tusi
      • Język keczua yauyos
    • Języki waylayskie
      • Język keczua chiquián
      • Język keczua huaylas ankaski
      • Języki konczukuskie
        • Język keczua corongo ankaski
        • Język keczua północny conchucos
        • Język keczua południowy conchucos
  • Języki keczua obwodowe
    • Języki czinczajskie
      • Języki północnoczinczajskie
        • Język inga
        • Język ingano
        • Język keczua amazoński (chachapoyas)
        • Język keczua z San Martín (lamas)
        • Język inka (inca, keczua południowopastaski)
        • Język kiczua z Wyżyny Calderónu
        • Język kiczua z Wyżyny Cañaru
        • Język kiczua z Wyżyny Chimborazo
        • Język kiczua z Wyżyny Imbabury
        • Język kiczua z Wyżyny Lojy
        • Język kiczua z Niziny Teny
        • Język napo (kiczo)
        • Język alama (północnopastaski)
        • Język kiczua z Wyżyny Salasaca
      • Języki południowoczinczajskie
        • Język keczua północnoboliwijski (apolo)
        • Język keczua południowoboliwijski
        • Język kiczua z Santiago del Estero
        • Języki keczua południowoperuwiańskie
          • Język keczua arequipa
          • Język keczua ayacucho
          • Język cuzc (cuzco, keczua cusco)
          • Język keczua wschodni apurímac
          • Język keczua puno (collao)
    • Języki jungajskie
      • Grupa północna
        • Język keczua cajamarca
        • Języki keczua lambayeque (cañaris)

Przypisy

  1. The Quechua Language: Qheswa Simi or Runa Simi [online], Apulaya Blog [dostęp 2023-09-21]  (ang.).
  2. Ernst W.E.W. Middendorf Ernst W.E.W., Das Runa simi oder die Keshua Sprache: wie sie gegenwärtig in der Provinz von Cusco gesprochen wird, Leipzig: F. A. Brockhaus, 1890, s. 3 [dostęp 2023-09-21]  (niem.).

Bibliografia

  • Alfred F.A.F. Majewicz Alfred F.A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655  (pol.).
Encyklopedia internetowa (rodzina językowa):
  • PWN: 3921573