Jan Abezier

Jan Abezier
Data urodzenia	1375
Data śmierci	11 lutego 1424
Biskup warmiński
Okres sprawowania	1415-1424

Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	1 grudnia 1417^[1]
Sakra biskupia	nieznana

Jan Abezier (zm. 11 lutego 1424) – biskup warmiński, pisarz.

Życiorys

Mieszczanin z Torunia. Był proboszczem w Lidzbarku Warmińskim i kanonikiem kapituły warmińskiej. 8 czerwca 1415 został wybrany przez kapitułę na biskupa warmińskiego, jako następca Henryka Vogelsanga.

Sprzyjał zakonowi krzyżackiemu. Uczestniczył w Soborze w Konstancji, poparł tam Krzyżaków w sporze z królem Władysławem Jagiełłą. Brał udział w wielu negocjacjach politycznych między królem polskim i zakonem, jako reprezentant strony krzyżackiej; m.in. podpisał się pod aktem pokoju w Mielnie (27 września 1422).

Jako zwierzchnik diecezji działał w trudnych czasach. Przejmował ziemię wyczerpaną wojnami 1410 i 1414, a życzliwość okazywana zakonowi krzyżackiemu nie szła w parze z pokojowym nastawieniem Krzyżaków, m.in. wielki mistrz uzurpował sobie prawa sądowe wobec rady miasta Braniewa. Dodatkowo nieobecność biskupa w pierwszych latach sprawowania urzędu (tj. podczas pobytu w Konstancji) spowodowała znaczne rozluźnienie dyscypliny duchowieństwa i kapituł. Dla zaprowadzenia porządku Abezier przyjął na ziemiach biskupich ordynacje krajowe zakonu krzyżackiego (z 1418 i 1420), regulujące sprawy rzemiosła, handlu i służby, a także obostrzył przepisy dotyczące święcenia niedziel i świąt kościelnych.

W ostatnich latach życia stosunki biskupa z Krzyżakami uległy pogorszeniu, w 1422 Abezier udał się nawet ze skargą na wielkiego mistrza Paula von Russdorfa do papieża, nie dotarł jednak do celu podróży; został w Toruniu przekonany do zmiany decyzji i zawrócił.

Pobyt na Soborze w Konstancji biskup wykorzystał m.in. na zakup na potrzeby diecezji wielu dzieł ojców Kościoła oraz klasyków. Na czas jego urzędowania przypada również praca pierwszego na Warmii biskupa pomocniczego. Pod nieobecność Abeziera w latach 1415-1416 zarządzał diecezją Jan Kaldeborn.

Następcą Jana Abeziera na stolicy biskupiej był Franciszek Kuhschmalz.

Przypisy

↑ Jan Abezier [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2013-01-01] (ang.).

Linki zewnętrzne

JulianJ. Bartoszewicz JulianJ., Abezier, [w:] Encyklopedia Orgelbranda, t. 1, Warszawa: Samuel Orgelbrand, 1859, s. 46 .

Biskupi warmińscy

Biskupi diecezjalni	Anzelm z Miśni (1250–1278) Henryk Fleming (1278–1300) Eberhard z Nysy (1301–1326) Jordan (1327–1328) Henryk Wogenap (1329–1334) Herman z Pragi (1338–1349) Jan z Miśni (1350–1355) Jan Stryprock (1355–1373) Henryk Sorbom (1373–1401) Henryk Vogelsang (1401–1415) Jan Abezier (1415–1424) Franciszek Kuhschmalz (1424–1457) Eneasz Sylwiusz Piccolomini (1457–1458) Paweł Legendorf (1458–1467) Mikołaj Tungen (1467–1489) Łukasz Watzenrode (1489–1512) Fabian Luzjański (1512–1523) Maurycy Ferber (1523–1537) Jan Dantyszek (1537–1548) Tiedemann Giese (1549–1550) Stanisław Hozjusz (1551–1579) Marcin Kromer (1579–1589) Andrzej Batory (1589–1599) Piotr Tylicki (1600–1604) Szymon Rudnicki (1604–1621) Jan Albert Waza (1621–1633) Mikołaj Szyszkowski (1633–1643) Wacław Leszczyński (1644–1658) Jan Stefan Wydżga (1659–1679) Michał Stefan Radziejowski (1679–1688) Jan Stanisław Zbąski (1688–1697) Andrzej Chryzostom Załuski (1698–1711) Teodor Andrzej Potocki (1712–1723) Krzysztof Jan Szembek (1724–1740) Adam Stanisław Grabowski (1741–1766) Ignacy Krasicki (1767–1795) Karol von Hohenzollern (1795–1803) Józef von Hohenzollern (1818–1836) Andrzej Stanisław von Hatten (1838–1841) Joseph Ambrosius Geritz (1842–1867) Philipp Krementz (1868–1885) Andreas Thiel (1886–1908) Augustinus Bludau (1908–1930) Maximilian Kaller (1930–1947) Tomasz Wilczyński (1956–1965 delegat prymasa) Józef Drzazga (1967–1972 adm. apost.) Józef Drzazga (1972–1978) Józef Glemp (1979–1981) Jan Obłąk (1982–1988) Edmund Piszcz (1985–1988 adm. apost.) Edmund Piszcz (1988–2006) Wojciech Ziemba (2006–2016) Józef Górzyński (od 2016)
Biskupi pomocniczy	Jan Kaldeborn (1415–1416) Jan Wilde (1498–1532) Marcin Kromer (1570–1579 koadiutor) Andrzej Batory (1584–1589 koadiutor) Michał Erazm Działyński (1624–1646) Wojciech Pilchowicz (1648–1665) Tomasz Ujejski (1658–1677) Kazimierz Benedykt Leżeński (1695–1703) Stefan Wierzbowski (1710–1713) Jan Franciszek Kurdwanowski (1713–1729) Michał Remigiusz Łaszewski (1730–1746) Karol Fryderyk von Zehmen (1765–1798) Ignacy Krasicki (1766–1767 koadiutor) Andrzej Stanisław von Hatten (1800–1837) Joseph Ambrosius Geritz (1840–1842) Franz Großmann (1844–1852) Antoni Frenzel (1852–1873) Eduard Herrmann (1901–1916) Józef Drzazga (1958–1967 formalnie gnieźnieński) Jan Obłąk (1962–1982 do 1967 formalnie gnieźnieński) Julian Wojtkowski (1969–2004) Wojciech Ziemba (1982–1992) Józef Wysocki (1989–1992) Jacek Jezierski (1994–2014) Józef Górzyński (2015–2016 koadiutor) Janusz Ostrowski (od 2018)

Biskupi diecezjalni