Jan Achacy Kmita

Data śmierci

ok. 1628

Dziedzina sztuki

poemat

Epoka

renesans / barok

Ważne dzieła

Spitamegeranomachia
Penelopea

Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Achacy Kmita (zm. ok. 1628) – polski poeta i tłumacz żyjący na przełomie XVI i XVII wieku, tworzący głównie wierszowane utwory epickie i przekłady.

Kmita był szlachcicem pochodzącym z Małopolski. Brał w udział w wojnach prowadzonych przez Stefana Batorego. Pełnił funkcję podżupnika bocheńskiego.

Twórczość

Pasterskie ... rozmowy (1588) – przekład Bukolik Wergiliusza
Łów Dyjanny (1588)
O Anneaszu trojańskim księgi trzynaste (Kraków, 1591) – tłumaczenie XIII księgi Eneidy dopisanej w XV w. przez Mafeo Vegio.
Spitamegeranomachia albo Bitwa pigmejów z żurawiami (1595) – utwór bliski poematowi heroikomicznemu (autor w dedykacji przytacza takie utwory, jak Szachy Jana Kochanowskiego, Batrachomyomachia oraz Culex, przypisywany Wergiliuszowi). Poemat ma charakter aluzyjno-satyryczny. Bitwa Pigmejów z żurawiami, zaczerpnięta z Pliniusza Starszego, w sposób żartobliwy porównana jest z rzeczywistymi wojnami (wojną polską-rosyjską za czasów Stefana Batorego).
Penelopea abo Niewinność dziwnie cudownej niewiasty siedem razy ciętej (1610) – wierszowana wersja historii zaczerpniętej od św. Hieronima, który w jednym z listów opowiadał dzieje niewiasty oskarżonej niewinnie o cudzołóstwo, torturowanej, a później cudownie ocalonej. Utwór formą jest zbliżony do epyllionu, zaś tematyką oraz ujęciem do poematu Zuzanna Kochanowskiego.

Bibliografia

Jerzy Ziomek: Renesans. Wyd. XI - 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 375-376, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13843-1.
Czesław Hernas: Barok. Wyd. VIII - 2 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 147, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13846-2.