Jan Ludwik Popławski
 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 17 stycznia 1854 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 12 marca 1908 | ||
| Partia | Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne | ||
| |||
| |||
Jan Ludwik Popławski ps. Wiatr (ur. 17 stycznia 1854 w Bystrzejowicach Pierwszych, zm. 12 marca 1908 w Warszawie) – polski publicysta, polityk i jeden z głównych twórców ideologii narodowo-demokratycznej, członek korespondent Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1897 roku[1].
Życiorys
W 1874 wstąpił na Uniwersytet Warszawski. Jako student należał do patriotycznej organizacji politycznej – Konfederacja Narodu Polskiego. Za udział w spisku Adama Szymańskiego został w 1878 aresztowany przez władze carskie. Zwolniony w 1882 powrócił do Warszawy, gdzie zaczął pisać do Prawdy pod pseudonimem "Wiatr". Od 1886 publicysta Głosu.
Za udział w manifestacji zorganizowanej w setną rocznicę powstania kościuszkowskiego (17 kwietnia 1794) w Warszawie został aresztowany. W 1895 za kaucją, zwolniono go z cytadeli. Następnie zamieszkał we Lwowie, gdzie wraz z Romanem Dmowskim poświęcił się wydawaniu czasopisma politycznego – Przegląd Wszechpolski. Później był publicystą jeszcze dwóch gazet: dziennika Wiek XX oraz Słowa Polskiego.
Był jednym z organizatorów struktur Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego w zaborze austriackim. Od 1896 prowadził także miesięcznik Polak, wydawany w Krakowie i przeznaczony dla czytelników (głównie warstw ludowych i chłopskich) w zaborze rosyjskim. Później został jednym z założycieli tygodnika Ojczyzna dla Galicji.
Jedną z głównych idei jego twórczości była poruszana kwestia powrotu do Polski ziem zachodnich, a w szczególności Pomorza z jak najszerszym dostępem do Morza Bałtyckiego. Był również jednym z najbardziej zasłużonych działaczy społecznych zajmujących się sprawą chłopską. Poprzez swoją pracę organiczną oraz pisarstwo uświadamiał masy wiejskie co do ich roli w kształtowaniu się nowożytnego narodu polskiego.
Po rewolucji z lat 1905-1907 na ziemiach Królestwa Polskiego, wrócił do Warszawy i wziął udział w kierowaniu ruchem narodowo-demokratycznym. Wszedł także do redakcji dziennika Gazeta Polska.
Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 176-2-19/20)[2].
Publikacje
- J. L. Popławski, Wybór Pism, Wyd. Nortom, Wrocław 1998.
- J. L. Popławski, Szkice literackie i naukowe, Warszawa 1910.
- J. L. Popławski, Pisma polityczne. T. 1, Kraków–Warszawa 1910.
Przypisy
Bibliografia
- Teresa Kulak, Jan Ludwik Popławski. Biografia polityczna, Wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1994.
- Ewa Maj, Jan Ludwik Popławski 1854-1908. Poglądy i działalność polityczna, Wyd. UMCS, Lublin 1991.
Linki zewnętrzne
- Rafał Dobrowolski, Jan L. Popławski (1854-1908). Twórca myśli zachodniej, "Nowa Myśl Polska", nr 3 (123) z dn. 18 I 2004 r., s. 16 (dost. elektron. na www.endecja.pl).. endecja.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-19)].
- Rafał Łętocha, Przez lud do narodu. Patriotyczne wizje Jana L. Popławskiego, www.nowyobywatel.pl, dostęp od 13 IV 2012 r.
- Strona internetowa poświęcona Janowi L. Popławskiemu
- Teresa Kulak: Jan Ludwik Popławski – twórca polskiej myśli zachodniej przełomu XIX i XX wieku. U źródeł „idei piastowskiej ” Narodowej Demokracji. Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka 1985 nr 1.
- Publikacje Jana Ludwika Popławskiego w bibliotece Polona
- Publikacje Jana Ludwika Popławskiego w serwisie Polskie Tradycje Intelektualne. polskietradycje.pl
- Publikacje Jana Ludwika Popławskiego w serwisie Cyfrowa Biblioteka Myśli Narodowej. cbmn.pl
