Jan Spałwan

Jan Spałwan
Data i miejsce urodzenia

2 lipca 1921
Łotwa

Data i miejsce śmierci

29 grudnia 2004
Kielce

Zawód, zajęcie

artysta fotograf

Narodowość

polska

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” Odznaka Grunwaldzka

Jan Spałwan (ur. 2 lipca 1921 w Grywie; Łotwa, zm. 29 grudnia 2004 w Kielcach) – polski artysta fotograf, uhonorowany tytułem Artiste FIAP (AFIAP)[1][2][3][4]. Członek rzeczywisty Związku Polskich Artystów Fotografików[5]. Członek założyciel Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF[6].

Życiorys

Jan Spałwan był żołnierzem II wojny światowej, rannym w okolicach Kielc, tu pozostał i założył rodzinę. W latach 1945–1950 był fotoreporterem jednostki wojskowej w Kielcach. W latach 1950–1978 prowadził zakład fotograficzny w Kielcach (wspólnie z żoną Wandą Spałwan). Dyplom mistrzowski w zakresie fotografowania uzyskał w Izbie Rzemieślniczej w Kielcach w 1971 roku. W latach 1968–1982 był członkiem Świętokrzyskiego Towarzystwa Fotograficznego. Od 1978 roku był członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików[7][5]. W latach 1976–1978 był członkiem artystycznej „Grupy 10x10” funkcjonującej przy kieleckim oddziale ZPAF. W 1978 roku był współzałożycielem Okręgu Świętokrzyskiego ZPAF[8][6]. W latach 1978–2003 sprawował funkcje społeczne w Zarządzie Okręgu ZPAF. W latach 1973–2004 uczestniczył w ruchu fotografii krajoznawczej PTTK. Jest założycielem autorskiej Galerii Fotografii „Spałwanówka” w Brzechowie k. Kielc.

W latach 1968–1988 Jan Spałwan był członkiem i przedstawicielem Kieleckiej Szkoły Krajobrazu[9][10][11]. Brał udział w ponad 500 wystawach indywidualnych i zbiorowych – krajowych i międzynarodowych[12][13][14][15][16][17]. Ma na swoim koncie wiele wyróżnień, medali, dyplomów i listów gratulacyjnych. Pokłosiem udziału w Międzynarodowych Salonach Fotograficznych (pod patronatem FIAP) było przyznanie Janowi Spałwanowi tytułu honorowego Artiste FIAP (AFIAP) – przez Międzynarodową Federację Sztuki Fotograficznej FIAP, obecnie z siedzibą w Luksemburgu[3][2]. Twórczość Jana Spałwana to przede wszystkim czarno-biała fotografia krajoznawcza, krajobrazowa, przyrodnicza, fotografia zabytków architektury, fotografia socjologiczna[18][19][20][21][22][23][24].

Za twórczość fotograficzną został wyróżniony Dyplomem Jana Bułhaka, przez Federację Amatorskich Stowarzyszeń Fotograficznych w Polsce. W 1983 roku – włączony do zespołu artystów odznaczonych Nagrodą Zespołową Ministra Kultury i Sztuki I Stopnia „Za stworzenie artystycznej dokumentacji polskiego krajobrazu rolniczego”. W 2002 został wyróżniony Nagrodą Honorową im. Fryderyka Kremsera[25].

Odznaczenia

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski[26]
  • Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
  • Złota Odznaka Fotografa Krajoznawcy Polski
  • Odznaka Grunwaldzka
  • Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
  • Odznaka Honorowa "Za zasługi dla Kielecczyzny"
  • Medal 140-lecia Fotografii Kieleckiej

Źródło[3]

Przypisy

  1. Tytuły honorowe Międzynarodowej Federacji Sztuki Artystycznej FIAP. Strona oficjalna Fotoklubu RP [online], 24 kwietnia 2017 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-24] .
  2. a b Fotografia Kolekcjonerska [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  3. a b c Odszedł Jan Spałwan, artysta fotografik – Kielce [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  4. Spałwan Jan | Portal Informacji Kulturalnej Województwa Świętokrzyskiego [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  5. a b Byli członkowie ZPAF – Związek Polskich Artystów Fotografików [online], 25 maja 2018 [dostęp 2018-06-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-25] .
  6. a b Świętokrzyski Oddział ZPAF ma 30 lat – Wersja mobilna – Swiatobrazu.pl [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  7. ZPAF – Członkowie ZPAF, „archive.li”, 16 lutego 2012 [dostęp 2017-06-14] .
  8. Fotograficy – Jan Spałwan – MojeFotografie.com [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  9. ZPAF – Okręg Świętokrzyski – Kielecka Szkoła Krajobrazu [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  10. Kielecka Szkoła Krajobrazu w Galerii Belweder [online], Serwis Internetowy Miasta Pińczów, 26 stycznia 2014 [dostęp 2017-06-14] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-12] .
  11. Pińczów: Kielecka Szkoła Krajobrazu w Galerii Belweder, Galeria Belweder [online], pinczow24.pl [dostęp 2017-06-14] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16]  (pol.).
  12. Gazeta Częstochowska OnLine – Częstochowa, kultura, rozrywka [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  13. Tak niszczymy własne środowisko – wystawa fotograficzna „Raport Ekologiczny” | skarzysko.info [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  14. Wystawa Huta – Dom - Rodzina z 1979 roku – hdr09.art.pl [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  15. Klasa robotnicza idzie do raju – NaszeMiasto.pl [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  16. Filharmonia Świętokrzyska w Kielcach [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  17. Kultura [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  18. Stowarzyszenie Autorów ZAiKS – Nagrodzeni w Międzynarodowym Biennale Krajobrazu Polskiego 2014 [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  19. Foto-Galeria NCK [online], 12 grudnia 2017 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-12] .
  20. Spałwan Jan – malarz, Polska, baza artystów Agra-Art [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  21. Jan Spałwan [online], 2 kwietnia 2016 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-02] .
  22. Biennale Krajobrazu [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  23. Giganci polskiej fotografii krajobrazowej – Bankier.pl [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  24. Są nie z tej bajki – nieodkryci młodzi twórcy – Wybrany artykuł – Wrota Świętokrzyskie – Portal Województwa Świętokrzyskiego [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  25. Komisja Fotografii Krajoznawczej ZG PTTK [online], web.archive.org, 15 marca 2018 [dostęp 2020-04-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-15] .
  26. M.P.2001.45.737 – Akt - www.lex.pl [online], 16 maja 2018 [dostęp 2018-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .

Bibliografia

  • Katalog wystawy „Jan Spałwan – retrospektywna wystawa fotografii” – Galeria BWA Piwnice, Kielce 1983/84

Linki zewnętrzne

  • Twórca Niepospolity – wspomnienie o Janie Spałwanie. mediateka.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-08)].
  • Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach otwiera podwoje nowej siedziby (2014). naszekielce.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
  • Jan Bułhak – ojciec fotografii ojczystej. archiwalny-turysta.swietokrzyski.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
  • Album Sztuka Fotografii; Almanach 30 – lecia Okręgu Świętokrzyskiego Związku Polskich Artystów Fotografików (1978–2008). echodnia.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
  • Łowcy obrazów – szkice z historii fotografii (1998). biblioteka.teatrnn.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
  • Internetowa aukcja fotografii: Bułhak, Spałwan, Pierściński. fotopolis.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
  • Jan Spałwan (1921–2004); Smugi cieni (1980). onebid.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
  • News - Katarzyna Sagatowska [online], www.sagatowska.com, 16 maja 2018 [dostęp 2021-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-16] .
  • Odznaczeni Honorową Nagrodą im. Fryderyka Kremsera. kfk.pttk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-16)].
  • Mistrzowie Polskiego Pejzażu; wystawa Związku Polskich Artystów Fotografików – Okręg Świętokrzyski (2013). jasnet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-10)].
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000409123066
  • VIAF: 302377376
  • PLWABN: 9810534424005606
  • NUKAT: n2003036349
  • WorldCat: viaf-302377376