Johann Adam Schall von Bell

Johann Adam Schall von Bell
Ilustracja
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone

汤若望

Pismo tradycyjne

湯若望

Hanyu pinyin

Tāng Ruòwàng

Wade-Giles

T’ang Jo-wang

Multimedia w Wikimedia Commons

Johann Adam Schall von Bell (ur. 1 maja 1591 w Lüftelberg, zm. 15 sierpnia 1666 w Pekinie) – niemiecki jezuita, astronom i fizyk, misjonarz w Chinach.

Życiorys

W 1608 został wysłany przez rodziców do Rzymu na naukę w jezuickim gimnazjum. Tam też w 1611 podjął decyzję o wstąpieniu do zakonu. W 1617 ukończył studia teologiczne i przyrodnicze. Rok później uzyskał zgodę władz zakonu na wyprawę misyjną na Daleki Wschód. W 1619 dotarł do Makau.

W 1622 uczestniczył (wraz z innym jezuitą Giacomo Rho) w odparciu ataku floty holenderskiej na Makau, osobiście biorąc do niewoli holenderskiego oficera[1].

W 1623 przybył na dwór cesarski w Pekinie, gdzie zdobył sobie uznanie wyliczeniem dat zaćmień Księżyca na najbliższy rok. Następne lata spędził w Xi’anie. Do Pekinu powrócił w 1630 z polecenia cesarza, który powierzył mu zadanie zreformowania chińskiego kalendarza. Wraz z Giacomo Rho poświęcił tej pracy 6 lat. W 1642 na polecenie cesarza zajął się konstrukcją i odlaniem dział z brązu dla obrony przed Mandżurami.

Po najeździe mandżurskim w 1644 Schall pozostał w Pekinie. Szybko zdobył sobie uznanie nowego dworu i powierzono mu urząd kierownika Cesarskiego Urzędu Astronomii. W 1650 cesarz Shunzhi powołał go na swojego doradcę, zaś w 1657 otrzymał tytuł mandaryna.

Po śmierci Shunzhi w 1661 z inspiracji przeciwnych chrześcijaństwu eunuchów został wtrącony do więzienia i skazany na śmierć, oficjalnie za wyznaczenie niekorzystnego dnia pogrzebu cesarza. Od śmierci uratowało go trzęsienie ziemi w Pekinie, które uznano za ostrzeżenie zesłane przez siły nadprzyrodzone.

Schall pozostawił po sobie kilka prac astronomicznych napisanych w języku chińskim, a także prace o treści religijnej, m.in. ośmiotomową rozprawę o szczęśliwościach.

Przypisy

  1. Charles Ralph Boxer: Fidalgos in the Far East, 1550–1770. London: Oxford University Press, 1968, s. 84.

Bibliografia

  • Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005. ISBN 83-05-13407-5.
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000079767642
  • VIAF: 64800026
  • LCCN: n85057302
  • GND: 118606387
  • LIBRIS: pm14c5c73v5rbsp
  • BnF: 12362941r
  • SUDOC: 032637136
  • NLA: 41009417
  • NKC: mzk2009510679
  • NTA: 071186840
  • CALIS: n2004150758
  • CiNii: DA09814893
  • Open Library: OL2252897A
  • PLWABN: 9810694717605606
  • NUKAT: n01022851
  • J9U: 987007272519005171
  • NSK: 000739872
  • CONOR: 96978275
  • BNC: 000040121
  • WorldCat: lccn-n85057302
Encyklopedia internetowa: