John Frankenheimer

John Frankenheimer

John Frankenheimer, 1966
Prawdziwe imię i nazwisko	John Michael Frankenheimer
Data i miejsce urodzenia	19 lutego 1930 Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	6 lipca 2002 Los Angeles
Zawód	reżyser, producent filmowy
Lata aktywności	1948-2002
Multimedia w Wikimedia Commons

John Michael Frankenheimer^[1] (ur. 19 lutego 1930 w Nowym Jorku, zm. 6 lipca 2002 w Los Angeles) – amerykański reżyser, producent filmowy i scenarzysta.

Życiorys

Urodził się w nowojorskiej dzielnicy Queens^[2] jako najstarszy z trójki dzieci Helen Mary (z domu Sheedy) i Waltera Martina Frankenheimera^[3], maklera giełdowego. Jego matka była irlandzką katoliczką, a ojciec niemieckim Żydem^[4]. Wychowywany był w wierze katolickiej^[4]. Dorastał w Nowym Jorku, gdzie od najmłodszych lat fascynował się filmem i co weekend chętnie chodził do kina. W 1947 ukończył Akademię Wojskową La Salle^[5] w Oakdale na Long Island w stanie Nowy Jork, a w 1951 uzyskał maturę z języka angielskiego w Williams College w Williamstown w stanie Massachusetts, gdzie jako kapitan drużyny tenisowej rozważał karierę zawodową w tenisie^[4].

W latach 1951–1953 służył w jednostce filmowej sił powietrznych USA, w randze porucznika w wojnie koreańskiej, reżyserując filmy dla armii. Po opuszczeniu jednostki filmowej USA Siły Powietrzne, Frankenheimer zapewnił sobie stanowisko asystenta reżysera w stacji CBS w Nowym Jorku^[6]. Jego pierwszą pracą reżysera telewizyjnego był odcinek serialu You Are There^[7] – pt. Spisek przeciwko królowi Salomonowi (1954) z Walterem Cronkite w roli narratora. W 1954 przeniósł się do Kalifornii i kontynuował współpracę z CBS, reżyserując odcinki Climax! (1955–1956) i Playhouse 90 (1956–1960). Frankenheimer zadebiutował jako reżyser w filmie fabularnym Obcy chłopiec (The Young Stranger, 1956)^[8] z udziałem Kim Hunter. Jego dramat Wszystkie mu ulegają (All Fall Down, 1962) na podstawie sztuki Williama Inge’a z Eva Marie Saint i Warrenem Beatty na Festiwalu Filmowym w Cannes nominowany był do Złotej Palmy^[9]. Był dwukrotnie nominowany do Złotego Globu dla najlepszego reżysera – dreszczowca Przeżyliśmy wojnę (The Manchurian Candidate, 1962) i dramatu politycznego Siedem dni w maju (Seven Days in May, 1964)^[10]. W 1997 został uhonorowany Nagrodą Saturna za całokształt twórczości^[9].

Filmografia

• 1957: The Young Stranger
• 1961: Młodzi dzicy (The Young Savages)
• 1962: Wszystkie mu ulegają (All Fall Down)
• 1962: Ptasznik z Alcatraz (Birdman of Alcatraz)
• 1962: Przeżyliśmy wojnę (The Manchurian Candidate)
• 1964: Siedem dni w maju (Seven Days in May)
• 1965: Pociąg (The Train)
• 1966: Twarze na sprzedaż (Seconds)
• 1966: Grand Prix
• 1968: Żyd Jakow (The Fixer)
• 1969: Cyrk straceńców (The Gypsy Moths)
• 1970: Na krawędzi (I Walk the Line)
• 1971: Jeźdźcy (The Horsemen)
• 1973: Przyjdzie na pewno (The Iceman Cometh)
• 1974: 99 and 44/100% Dead
• 1975: Francuski łącznik II (French Connection II)
• 1977: Czarna niedziela (Black Sunday)
• 1979: Przepowiednia (Prophecy)
• 1982: Wyzwanie (The Challenge)
• 1985: Pakt Holcrofta (The Holcroft Covenant)
• 1986: 52 Pick-up
• 1989: Kula w łeb (Dead Bang)
• 1990: Czwarta wojna (The Fourth War)
• 1991: Rok pod znakiem karabinu (Year of the Gun)
• 1994: Bunt (Against the Wall, HBO)
• 1994: Sezon w piekle (The Burning Season, HBO)
• 1996: Andersonville (TNT)
• 1996: Wyspa doktora Moreau (The Island of Dr. Moreau)
• 1997: George Wallace (TNT)
• 1998: Ronin
• 2000: Uwikłany (Reindeer Games)

Nagrody

• Nagroda Emmy
  • 1998: George Wallace
  • 1996: Andersonvile
  • 1995: Sezon w piekle
  • 1994: Bunt

Przypisy

Linki zewnętrzne

• John Frankenheimer w bazie IMDb (ang.)
• John Frankenheimer w bazie Filmweb
• John Frankenheimer w bazie Notable Names Database (ang.)