John Irving

John Irving

John Irving (Warszawa, 10 września 2006)
Prawdziwe imię i nazwisko	John Wallace Blunt Jr.
Data i miejsce urodzenia	2 marca 1942 Exeter, New Hampshire
Zawód	pisarz, scenarzysta filmowy
Współmałżonek	Shyla Leary (1964–1982; rozwód) Janet Turnbull (od 1987)
Lata aktywności	od 1968
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

John Winslow Irving, właćc. John Wallace Blunt Jr. (ur. 2 marca 1942 w Exeter) – amerykański prozaik i scenarzysta filmowy. Laureat Oscara za najlepszy scenariusz adaptowany i Nagrody Satelita do filmu Lasse Hallströma Wbrew regułom (1999)^[1][2].

W 1978 zyskał uznanie krytyków i rozpoznawalność po międzynarodowym sukcesie powieści Świat według Garpa. Jego kolejne powieści, Hotel New Hampshire (1981), Regulamin tłoczni win (1985), Modlitwa za Owena (1989) i Jednoroczna wdowa (1998), stały się bestsellerami. Zagrał epizodyczne role w filmach Świat według Garpa (1982) i Wbrew regułom (1999).

Życiorys

Urodził się w Exeter^[3] w New Hampshire w Nowej Anglii jako syn Helen Frances (z domu Winslow) i Johna Wallace’a Blunta seniora, pisarza^[4]. Jego rodzice rozwiedli się podczas ciąży matki. Jego matka wyszła ponownie za mąż, gdy John miał sześć lat, a chłopiec został przemianowany na Johna Winslowa Irvinga. Uczęszczał do Phillips Exeter Academy, gdzie jego ojczym uczył historii Rosji^[5]. Tam Irving odkrył dwie ze swoich wielkich pasji: pisanie i zapasy. Po ukończeniu studiów spędził rok na Uniwersytecie Pittsburskim, po czym przeniósł się do Wiednia, miejsca, które znalazło miejsce w wielu jego późniejszych opowieściach. Irving podróżował po Europie na motocyklu, prowadził styl życia bohemy i w pewnym momencie spotkał mężczyznę z wytresowanym niedźwiedziem, zwierzęciem, które stało się również ważną postacią w wielu jego opowieściach. Po powrocie do Stanów Zjednoczonych, w 1965 ukończył University of New Hampshire i przeniósł się do szkoły podyplomowej na University of Iowa, gdzie studiował u pisarza Kurta Vonneguta i rozpoczął pracę nad swoją pierwszą powieścią^[4].

W 1968 zadebiutował powieścią Uwolnić niedźwiedzie (Setting Free the Bears)^[6]. Od momentu startu literackiego zajmował pozycję czołowego i najpopularniejszego opozycjonisty artystycznego wobec literatury neoawangardowej w USA. Stał się autorem powszechnie wydawanych - i filmowanych - powieści surrealistyczno–parodystycznych, które sam określił kiedyś mianem „X-rated soap operas” (mydlane opery tylko dla dorosłych)^[7].

Twórczość

• Setting Free the Bears, 1968 (tyt. pol. Uwolnić niedźwiedzie)
• The Water-Method Man, 1972 (tyt. pol. Metoda wodna)
• The 158-Pound Marriage, 1974 (tyt. pol. Małżeństwo wagi półśredniej)
• The World According to Garp, 1978 (wydanie polskie 1984 – Świat według Garpa)
• The Hotel New Hampshire, 1981 (wydanie polskie 1992 – Hotel New Hampshire, tłum. Michał Kłobukowski, Warszawa: Wojciech Pogonowski, 1992; Prószyński i S-ka 1998, 1999, 2000, 2002, 2004, 2016)
• The Cider House Rules, 1985 (wydanie polskie 1995 – Regulamin tłoczni win)
• A Prayer for Owen Meany, 1989 (tyt. pol. Modlitwa za Owena)
• A Son of the Circus, 1994 (tyt. pol. Syn cyrku)
• Playboy Stories – antologia, 1994 (wydanie polskie 1995 – Playboy: Opowiadania)
• The Imaginary Girlfriend – autobiografia, 1995 (tyt. pol. Wymyślona Dziewczyna)
• Trying to save Piggy Sneed – zbiór opowiadań 1996 (tyt. pol. Ratować Prośka)
• A Widow for One Year, 1998 (tyt. pol. Jednoroczna wdowa)
• My Movie Business, 1999 (tyt. pol. Moje filmowe perypetie. Pamiętnik)
• A Cider House Rules: A Screenplay – scenariusz, 1999 (wydanie polskie 2001 – Wbrew regułom)
• The Fourth Hand, 2001 (wydanie polskie 2002 – Czwarta ręka)
• A Sound Like Someone Trying Not to Make a Sound, 2004 (wydanie polskie 2005 – Odgłos, jaki wydaje ktoś, kto stara się nie wydawać żadnych odgłosów)
• Until I Find You, 2005 (wydanie polskie 2006 – Zanim Cię znajdę)
• Last Night in Twisted River, 2009 (wydanie polskie 2010 – Ostatnia noc w Twisted River)
• In One Person, 2012 (wydanie polskie 2012 – W jednej osobie)
• Avenue of Mysteries, 2015 (wydanie polskie 2016 – Aleja tajemnic)
• The Last Chairlift, 2022

Filmy na motywach powieści J. Irvinga

• The World According to Garp (1982, tyt. pol. Świat według Garpa)
• The Hotel New Hampshire (1984, tyt. pol. Hotel New Hampshire)
• Simon Birch (1998, na podst. powieści Modlitwa za Owena)
• The Cider House Rules (1999, tyt. pol. Wbrew regułom na podst. powieści Regulamin tłoczni win)
• The Door in the Floor (2004, tyt. pol. Drzwi w podłodze na podst. powieści Jednoroczna wdowa)

Przypisy

Linki zewnętrzne

• John Irving w bazie IMDb (ang.)
• John Irving w bazie Filmweb
• John Irving w bazie Notable Names Database (ang.)