John Updike

John Updike (2008)

Data i miejsce urodzenia

18 marca 1932
Reading

Data i miejsce śmierci

27 stycznia 2009
Beverly Farms (Massachusetts)

Narodowość

amerykańska

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła

cykl Królik

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Cytaty w Wikicytatach

John Hoyer Updike (ur. 18 marca 1932 w Reading, zm. 27 stycznia 2009 w Beverly Farms, Massachusetts) – amerykański pisarz i poeta. Odznaczony Narodowym Medalem Sztuki.

Tematem jego książek było zazwyczaj życie przedstawicieli amerykańskiej protestanckiej klasy średniej z małego miasteczka. W swoich tekstach często zajmował się seksem, wiarą, śmiercią i ich wzajemnymi powiązaniami.

Życiorys

Updike urodził się w Reading w stanie Pensylwania, był jedynakiem. Jego ojciec uczył matematyki w liceum. Do 13. roku życia przyszły pisarz mieszkał w miasteczku Shillington, potem na farmie odległej o kilkanaście kilometrów. W dzieciństwie cierpiał na łuszczycę i jąkanie. Matka zachęcała go do pisania.

Studiował anglistykę na Harvard University, którą ukończył w 1954 z wyróżnieniem, a następnie został stałym współpracownikiem New Yorkera. W 1957 opuścił Manhattan i przeniósł się do Ipswich w stanie Massachusetts. W 1959 opublikował zbiór opowiadań The Same Door.

Twórczość

Najbardziej znane dzieła Updike’a to seria o Króliku (Uciekaj, Króliku; Przypomnij się, Króliku; Jesteś bogaty, Króliku; Królik odpoczywa i Rabbit, Remembered). Jesteś bogaty, Króliku i Królik odpoczywa zostały uhonorowane nagrodą Pulitzera. Tytułowy bohater to Harry „Rabbit” Angstrom, przeciętny Amerykanin, którego życie obserwujemy na przestrzeni kilku dekad na tle zmian w USA.

Updike opublikował 21 powieści, wiele zbiorów opowiadań i poezji, tekstów krytycznych oraz książek dla dzieci. Powieść Czarownice z Eastwick (1984), doczekała się ekranizacji (1987) pod tym samym tytułem. Oprócz nagrody Pulitzera otrzymał też m.in. National Book Critics Circle Award (1982 i 1990), PEN/Malamud Award (1988) i PEN/Faulkner Award (2004).

Powieści z cyklu o Króliku

(1960) Uciekaj, Króliku (Rabbit, Run)
(1971) Przypomnij się, Króliku (Rabbit Redux)
(1981) Jesteś bogaty, Króliku (Rabbit Is Rich)
(1990) Królik odpoczywa (Rabbit At Rest)
(2001) Rabbit Remembered (patrz: Miłosne kawałki)

Powieści z cyklu o Bechu

(1970) Bech, a Book
(1982) Bech Is Back
(1998) Bech at Bay

Powieści z cyklu o Buchananie

(1974) Buchanan Dying (sztuka)
(1992) Memories of the Ford Administration (powieść)

Powieści z cyklu o Eastwick

(1984) Czarownice z Eastwick (The Witches of Eastwick)
(2008) The Widows of Eastwick

Pozostałe powieści

(1959) Jarmark domu ubogich (The Poorhouse Fair)
(1963) Centaur (The Centaur)
(1965) Farma (Of the Farm)
(1968) Pary (Couples)
(1975) A Month of Sundays
(1977) Wyjdź za mnie (Marry Me)
(1978) The Coup
(1986) Roger’s Version
(1988) S. (S.)
(1994) Brazylia (Brazil)
(1996) W krasie lilii (In the Beauty of the Lilies)
(1997) Po kres czasu (Toward the End of Time)
(2000) Gertruda i Klaudiusz (Gertrude and Claudius)
(2002) Szukajcie mego oblicza (Seek My Face)
(2004) Miasteczka (Villages)
(2006) Terrorysta (Terrorist)

Zbiory opowiadań

(1959) The Same Door
(1961) A & P
(1962) Gołębie pióra (Pigeon Feathers)
(1964) Olinger Stories (wybór)
(1966) Szkoła muzyczna (The Music School)
(1972) Muzea i kobiety oraz inne opowiadania (Museums And Women)
(1979) Problems
(1979) Too Far To Go (powiązane ze sobą opowiadania o jednej rodzinie)
(1987) Trust Me
(1994) The Afterlife
(2000) The Best American Short Stories of the Century (redaktor)
(2001) Miłosne kawałki: dwanaście opowiadań oraz kontynuacja powieści „Uciekaj króliku” (Licks of Love)
(2003) The Early Stories: 1953–1975
(2009) My Father’s Tears and Other Stories

Poezja

(1957) Ex-Basketball Player
(1958) The Carpentered Hen
(1963) Telephone Poles
(1969) Midpoint
(1969) Dance of the Solids
(1977) Tossing and Turning
(1985) Facing Nature
(1993) Collected Poems 1953–1993
(2001) Americana: and Other Poems

Eseje, krytyka, literatura faktu

(1965) Assorted Prose
(1975) Picked-Up Pieces
(1983) Hugging The Shore
(1989) Self-Consciousness: Memoirs
(1989) Just Looking
(1991) Odd Jobs
(1996) Golf Dreams: Writings on Golf
(1999) More Matter
(2005) Still Looking: Essays on American Art
(2007) Due Considerations: Essays and Criticism

Wstępy

Wykłady o literaturze Nabokova
Ze świata Kapuścińskiego

Ekranizacje

Uciekaj, Króliku (1970)
Czarownice z Eastwick (1987)

Linki zewnętrzne

The Centaurian. userpages.prexar.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-03)]. (strona poświęcona Johnowi Updike) (ang.)
Pełna biografia, galeria fotografii i nagranie wideo (ang.)
Dźwiękowy zapis wywiadu z 1984. wiredforbooks.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-04)]. (wymaga wtyczki RealAudio, 31 min. 33 s.) (ang.)
John Updike w bazie IMDb (ang.)