Kaplica Matki Boskiej Bolesnej w Mqabbie

Kaplica Matki Boskiej Bolesnej

Kappella tal-Madonna tad-Duluri

1841 NICPMI (2013-09-27)
kaplica
Państwo	Malta
Miejscowość	Mqabba
Adres	Triq id-Duluri
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	w Mqabbie(inne języki)
Wezwanie	• Wniebowzięcia Matki Bożej (oryginalne) • Matki Boskiej Bolesnej (aktualne, od 1814)
Wspomnienie liturgiczne	15 września
Historia Data zakończenia budowy • XV/XVI wiek (pierwsza kaplica) • 1680 (istniejąca kaplica) Aktualne przeznaczenie kaplica adoracji
Dane świątyni Styl wernakularny Świątynia • materiał bud. • wapień maltański Ołtarz • liczba ołtarzy 1 Dzwonnica • typ dzwonnicy bell-cot
Położenie na mapie Malty Kaplica Matki Boskiej Bolesnej
Położenie na mapie Morza Śródziemnego Kaplica Matki Boskiej Bolesnej
35°50′44,0″N 14°27′57,1″E/35,845556 14,465861
Multimedia w Wikimedia Commons

Kaplica Matki Boskiej Bolesnej (malt. Kappella tal-Madonna tad-Duluri, również Kappella ta’ Marija Addolorata^[1], ang. Our Lady of Sorrows Chapel)^[2] – rzymskokatolicka kaplica^[1][3] przy Triq tad-Duluri w Mqabbie na Malcie. Wchodzi w skład parafii w Mqabbie(inne języki)^[4].

Historia

Kaplica jest bardzo stara, pierwsza powstała w XV^[5] lub XVI^[6][7][8] wieku. Początkowo była poświęcona Wniebowzięciu Matki Bożej^[5][6][7][8] pod nazwą Santa Marija tal-Faqqanija^[5][9].

W latach 1592–1593 na cmentarzu znajdującym się przed kaplicą pochowano dużą liczbę zmarłych w wyniku epidemii dżumy. Dziś cmentarza tego nie widać, gdyż teren pokryto płytkami, a później posadzono drzewa^[5].

W raportach z wizytacji biskupich można znaleźć garść informacji na temat kaplicy. 7 grudnia 1600 biskup Tomás Gargallo(inne języki) nakazał naprawić mur cmentarza znajdującego się przed kaplicą. W 1615 biskup Baldassare Cagliares ponownie nakazał to zrobić w przeciągu sześciu miesięcy, w przeciwnym razie świątynia zostanie zamknięta^[5].

W 1680 kaplica została przez księży Rokku Agiusa i Frangiska Agiusa powiększona, po tym, jak w maju 1679 biskup Miguel Jerónimo de Molina(inne języki) podczas swojej wizyty zauważył, że stała się za mała na potrzeby tamtejszej ludności^{[5][6][7][8][9]}.

Jednak jakiś czas później kościół został porzucony. Około 150 lat później, w 1814 biskup Ferdinando Mattei(inne języki) przekazał patronat nad świątynią i otaczającym ją terenem swojemu doradcy Giovanniemu Schembri. Ten ostatni odrestaurował kaplicę, zbudował kryptę^[7][8] oraz, co najważniejsze, zmienił wezwanie kaplicy na Matki Boskiej Bolesnej^{[5][6][7][8][9]}. Dodał również plac przed kaplicą (zuntier) i otoczył go murem^[8], a także dobudował małą dzwonnicę bell-cot^[5]. Kaplica otrzymała obraz tytularny wykonany przez Antonio Grecha zwanego Naici, a także stacje Via Sagra^[5][8].

Około połowy XIX wieku poprzez małżeństwo kaplica przeszła w ręce rodziny Pullicino. Jej członkowie przekazali liczne dary do świątyni, m.in. lampę wykonaną w Paryżu^[8], srebrną monstrancję i dywan. Później stary dzwon został zastąpiony nowym^[5].

Podczas II wojny światowej dzwonnica kaplicy została zburzona, ale po wojnie ją odbudowano. Zaginęła także część szat sakralnych, przeniesionych do kościoła parafialnego, który uległ zniszczeniu^[5].
W czasie wojny kaplica służyła jako szkoła podstawowa^[5].

Po wojnie, głównie dzięki inicjatywom członków Legionu Maryi kaplica została znacznie upiększona. W 1950 wykonana została przez Marco Montebello figura Maryi i umieszczona w pustej dotąd niszy na fasadzie^[9]. W 1977 lokalny artysta Rosario Zammit wykonał obrazy na suficie. Przedstawiają one Siedem boleści Matki Bożej^[5][8].
Wykonano nową nawierzchnię w kaplicy, odrestaurowano obraz tytularny z rzeźbioną ramą i złoceniami. Zwiększono także liczbę miejsc siedzących w kaplicy oraz zainstalowano nowy system wymiany powietrza. Wprowadzono także pewne zmiany konstrukcyjne, powiększając tylne okna, aby zapewnić świątyni więcej światła^[5].

Architektura

Wygląd zewnętrzny

Fasada kaplicy jest prosta, a jedyną ozdobą, jaką posiada, jest kamienna statua Matki Boskiej umieszczona w prostej, łukowato zwieńczonej niszy. Fasada jest podwyższona za pomocą dwóch niskich stopni prowadzących do głównego i jedynego wejścia do kaplicy. Dach kaplicy jest skośny i ozdobiony dwiema kulami ustawionymi na niewielkich kwadratowych cokołach, które zdobią końce dachu. Na szczycie fasady dzwonnica typu bell-cot. Przed kościołem jest niewielki placyk (zuntier) otoczony murkiem^[5][9].

Wnętrze kaplicy

Wnętrze kaplicy przykrywa sklepienie kolebkowe wsparte na łukach. W kaplicy jest jeden kamienny ołtarz z marmurowym tabernakulum^[5]. Nad ołtarzem obraz tytularny Matka Boska Bolesna w złoconej ramie, na ścianach stacje Via Sagra. Wewnątrz kaplicy znajduje się również figura Madonny oraz statua procesyjna id-Duluri, którą w 1977 wykonał lokalny artysta Glormu Dingli^[5][8].

Kaplica dziś

Współcześnie kaplica jest w bardzo dobrym stanie i jest codziennie otwarta^[3]. Jest jedyną kaplicą w Mqabbie, która pomimo swojego starożytnego pochodzenia nadal cieszy się dużym oddaniem wśród mieszkańców. Właśnie z tego powodu w Roku Eucharystycznym (2004/2005) przekształcono ją w kaplicę adoracji, w której przez cały tydzień wystawiany jest Najświętszy Sakrament^[3][5][8].

Liturgiczne święto Matki Boskiej Bolesnej przypadające na 15 września jest obchodzone poprzez mszę świętą odprawioną na placu przed świątynią^[8].

Ochrona dziedzictwa kulturowego

Od 27 września 2013 kaplica jest umieszczona w National Inventory of the Cultural Property of the Maltese Islands pod numerem 1841^[9].

Przypisy