Karol VI Szalony

Karol VI Szalony
Ilustracja
ilustracja herbu
podpis
Delfin Francji
Okres

od 1368
do 1380

Poprzednik

Karol V Mądry

Następca

Karol VII Walezjusz

Król Francji
Okres

od 16 września 1380
do 21 października 1422

Poprzednik

Karol V Mądry

Następca

Karol VII Walezjusz

Dane biograficzne
Dynastia

Walezjusze

Data i miejsce urodzenia

3 grudnia 1368
Paryż, Francja

Data i miejsce śmierci

21 października 1422
Paryż, Francja

Ojciec

Karol V Mądry

Matka

Joanna de Burbon

Żona

Izabela Bawarska

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Karol VI Szalony lub Umiłowany, fr. Charles VI le Bien-Aimé/le Fol (ur. 3 grudnia 1368 w Paryżu, zm. 21 października 1422 tamże) – król Francji w latach 1380–1422 z dynastii Walezjuszów. Był synem króla Karola V Mądrego i Joanny de Burbon.

Życiorys

W 1392 roku podczas podróży do Orleanu zapadł niespodziewanie na chorobę psychiczną, która nie opuściła go aż do śmierci. Twierdził, że jest zrobiony ze szkła i nie wolno go dotykać. O regencję nad szalonym władcą walczyły dwa stronnictwa, skupione wokół braci królewskich: rodzonego – Ludwika, księcia Orleańskiego, i stryjecznego – Jana bez Trwogi, księcia Burgundii.

Pierwsze lata panowania tego władcy przypadły na okres względnego spokoju ze strony Anglii i zamrożenia walk podczas tzw. wojny stuletniej. Natomiast choroba psychiczna Karola VI pogłębiała anarchię w kraju. Doszło do znacznego usamodzielnienia się francuskich książąt feudalnych. W 1407 roku z inicjatywy księcia burgundzkiego Jana bez Trwogi zamordowano Ludwika Orleańskiego. W 1415 roku wznowiono działania wojenne z Anglią. Anglicy pod wodzą swego monarchy Henryka V pobili Francuzów w bitwie pod Azincourt w październiku 1415 roku.

W 1419 roku zginął Jan bez Trwogi. Rok później Karol VI zawarł traktat w Troyes, który pomijał następstwo jego syna – delfina Karola – na rzecz króla angielskiego Henryka V Lancastera. W 1422 roku zmarli zarówno Karol VI, jak i Henryk V.

Królem Francji ogłoszono Henryka VI Lancastera, jednakże francuscy lojaliści uważali za swojego władcę Karola – syna szalonego władcy. Po przerwaniu oblężenia Orleanu 17 lipca 1429 roku w zdobytym Reims Karol VII został koronowany na króla Francji. Spóźniona, mająca zapobiec katastrofie koronacja Henryka na króla Francji odbyła się z całkowitym pominięciem ustalonego ceremoniału 16 grudnia 1431 roku w katedrze Notre Dame w Paryżu.

Małżeństwo i rodzina

W 1390 poślubił księżną Izabelę Bawarską. Miał z nią liczne potomstwo:

  1. Karol, delfin Viennois (13861386),
  2. Joanna (13881390),
  3. Izabela (13891409), poślubiła Ryszarda II – króla Anglii, a później Karola – księcia Orleanu,
  4. Joanna (13911433), poślubiła Jana VI Mądrego – księcia Bretanii,
  5. Karol, delfin Viennois, książę Gujenny (13921401),
  6. Maria (13931438),
  7. Michalina (13951422), poślubiła Filipa III Dobrego – księcia Burgundii,
  8. Ludwik, delfin Viennois, książę Gujenny (13971415), poślubił Małgorzatę Burgundzką,
  9. Jan, delfin Viennois, książę Touraine (13981417), poślubił Jakobinę – hrabinę Hainaut i Holandii,
  10. Katarzyna, królowa Anglii (14011438), poślubiła Henryka V – króla Anglii, a później Owena Tudora,
  11. Karol VII, król Francji (14031461), poślubił Marię Andegaweńską,
  12. Filip (1407).

Zobacz też

Linki zewnętrzne

  • Michał Kozłowski, Szaleństwo Karola VI [1].
  • p
  • d
  • e
Walezjusze
  • Karol (1350–1364)
  • Karol (1368–1380)
  • Karol (1386)
  • Karol (1392–1401)
  • Ludwik (1401–1415)
  • Jan (1415–1417)
  • Karol (1417–1422)
  • Ludwik (1423–1461)
  • Franciszek (1466)
  • Karol (1470–1483)
  • Karol Orlando (1492–1495)
  • Karol (1496)
  • Franciszek (1497–1498)
Walezjusze
linia orleańska
  • N.N. de Valois (1508)
  • N.N. de Valois (1512)
Walezjusze
linia Angoulême
Burbonowie

  • p
  • d
  • e
Królestwo Francji
(do XIII w. Królestwo Franków)
Kapetyngowie
Walezjusze
Burbonowie
I Cesarstwo Francuskie
Bonapartowie
Królestwo Francji
(Restauracja Burbonów)

Burbonowie
I Cesarstwo Francuskie
Bonapartowie
Królestwo Francji
(Restauracja Burbonów)

Burbonowie
Królestwo Francji
(Monarchia lipcowa)
Burbonowie
(linia orleańska)
II Cesarstwo Francuskie
Bonapartowie
  1. a b c król z prawa, nigdy nie objął tronu
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000121380194, 0000000387650868
  • VIAF: 280649480
  • ULAN: 500356986
  • LCCN: n80123242
  • GND: 118720864
  • LIBRIS: sq4675fb1jv59z7
  • BnF: 12016261v
  • SUDOC: 028298705
  • SBN: TO0V529479
  • NLA: 65327579
  • NKC: jx20050902002
  • BNE: XX1513831
  • NTA: 071970665
  • Open Library: OL5315120A
  • PLWABN: 9810682131405606
  • NUKAT: n01033714
  • J9U: 987007259760005171
  • CANTIC: a1137374x
  • ΕΒΕ: 85183
  • LIH: LNB:Bss5;=B9
  • WorldCat: lccn-n80123242
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3920641
  • Britannica: biography/Charles-VI-king-of-France
  • Universalis: charles-vi-le-fol
  • NE.se: karl-den-galne
  • SNL: Karl_6._-_fransk_konge
  • VLE: karolis-vi-pamiselis
  • Catalana: 0015064
  • DSDE: Karl_6._-_fransk_konge
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 30566