Kasztanek jarzębolistny : Morfologia, Systematyka, Zastosowanie, Przypisy Wikipedia, wolna encyklopedia

Kasztanek jarzębolistny

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

mydleńcowce

Rodzina

mydleńcowate

Rodzaj

kasztanek

Gatunek

kasztanek jarzębolistny

Nazwa systematyczna

Xanthoceras sorbifolium Bunge
Enum. pl. China bor. 11. 1833

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Kasztanek jarzębolistny, kasztanek (Xanthoceras sorbifolium Bunge) – gatunek rośliny z rodziny mydleńcowatych o izolowanej pozycji taksonomicznej. Pochodzi z północnych i północno-wschodnich Chin oraz Półwyspu Koreańskiego^[3]. Rośnie tam na suchych stokach wzniesień. Wyróżnia się zmieniającymi kolor płatkami korony^[4]. Roślina uprawiana jest jako ozdobna. Nasiona kasztanka są jadalne^[5].

Morfologia

Pokrój: Wysoki krzew lub małe drzewo o wysokości zwykle do 5 m. Pędy nagie, tęgie, czerwonobrązowe^[3].
Liście: Sezonowe, skrętoległe, nieparzyście pierzasto złożone z 9–17 listków^[4] o piłkowanych brzegach^[3]. Liście osiągają długość do 30 cm^[3].
Kwiaty: Promieniste, jednopłciowe, z kwiatami męskimi i żeńskimi rozwijającymi się na tych samych roślinach, ale w osobnych, groniastych kwiatostanach. Działek kielicha i płatków korony jest po 5. Płatki są początkowo zielonożółte, później karminowe^[6].
Owoc: Duża torebka zawierająca małe nasiona z wyglądu podobne do nasion kasztanowców^[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Kasztanek jarzębolistny należy do monotypowego rodzaju kasztanek Xanthoceras. Takson należy do rodziny mydleńcowatych (Sapindaceae), w której obrębie zajmuje izolowaną pozycję, tworząc monotypową podrodzinę Xanthoceroideae^[2].

Zastosowanie

Roślina ozdobna. Jest częściowo odporna na mróz, może być uprawiana w strefach 6-10^[6]. Przetrzymuje nawet surowe zimy, ale jest wrażliwa na wiosenne przymrozki^[6]. Roślina aklimatyzowana w Polsce. Kwitną już egzemplarze trzyletnie (okres-czerwiec). Rozmnaża się go przez wysiew wiosną stratyfikowanych nasion, przez sadzonki lub odrosty korzeniowe^[6]. Aby nadać mu ładny pokrój, wskazane jest lekkie cięcie korony. Roślina bywa atakowana przez grzyb Nectria^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-02] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Xanthoceras Bunge. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-02-01].
↑ ^a ^b Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 350. ISBN 0-333-73003-8.
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 983, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .