Klaus Fuchs

Klaus Fuchs

Data i miejsce urodzenia	29 grudnia 1911 Rüsselsheim am Main, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	28 stycznia 1988 Drezno, NRD
Zawód, zajęcie	fizyk
Multimedia w Wikimedia Commons

Klaus Fuchs (ur. 29 grudnia 1911 w Rüsselsheim am Main, zm. 28 stycznia 1988 w Dreźnie) – niemiecki fizyk, tajny współpracownik wywiadu radzieckiego (GRU).

Życiorys

Studiował matematykę i fizykę na uniwersytetach w Lipsku i Kilonii. Już na studiach interesował się polityką. Należał do Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD), w 1932 został członkiem Komunistycznej Partii Niemiec (KPD). W następnym roku, po dojściu nazistów do władzy, wyjechał z ojczyzny i po krótkim pobycie we Francji osiadł w Wielkiej Brytanii, gdzie studiował i pracował na uniwersytetach: najpierw w Bristolu (pod kierunkiem Nevilla Motta), od 1937 w Edynburgu (u Maxa Borna).

Po wybuchu II wojny światowej, jako obywatel niemiecki, został internowany. Z obozu na Wyspie Man zwolniono go po interwencji Borna. W 1941 wrócił na Wyspy i podjął pracę w zespole opracowującym brytyjską bombę atomową (projekt Tube Alloys). W 1942 otrzymał obywatelstwo brytyjskie. Mniej więcej w tym samym czasie podjął współpracę z wywiadem ZSRR.

W 1943 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował w laboratoriach atomowych, m.in. w Los Alamos. Brał udział w Projekcie Manhattan – pracach nad pierwszą bombą atomową. Do Wielkiej Brytanii wrócił w 1946. Pod koniec lat czterdziestych został aresztowany i 1 marca 1950 został skazany na 14 lat więzienia za szpiegostwo na rzecz ZSRR. Uważa się, że to właśnie Fuchs był najcenniejszym radzieckim szpiegiem w Projekcie Manhattan (nie Rosenbergowie), a przekazane przez niego informacje znacząco przyspieszyły prace nad radziecką bombą atomową.

Z więzienia wyszedł w 1959 i wyjechał do NRD, gdzie osiadł w Dreźnie. Pracował w instytucie fizyki. Za swe zasługi był w NRD wielokrotnie nagradzany. Odznaczony m.in. Orderem Karla Marksa oraz Orderem Zasług dla Ojczyzny. Zmarł 28 stycznia 1988 roku, w wieku 76 lat, w Dreźnie (NRD). Pochowany na Cmentarzu Centralnym Friedrichsfelde w Berlinie.

Bibliografia, literatura, linki

• Christopher Andrew, Wasilij Mitrochin, Archiwum Mitrochina, t. I. KGB w Europie i na Zachodzie, Poznań 2009, Wyd. Rebis, Wyd. II poprawione, ISBN 978-83-7510-348-9.
• Nuclear Weapons Archive – Klaus Fuchs
• Klaus Fuchs w dokumentach FBI