Kleinia
 Kleinia neriifolia | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | astrowce | ||
| Rodzina | astrowate | ||
| Podrodzina | Asteroideae | ||
| Rodzaj | Kleinia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Kleinia P. Miller Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| non designatus[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| |||
| |||
Kleinia – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje ok. 50[5][6]–58[7] gatunków. Występują one na Wyspach Kanaryjskich (K. neriifolia) i w Maroku (K. anteuphorbium)[8], w Afryce Subsaharyjskiej i Madagaskarze, na Półwyspie Arabskim, w południowych Indiach i Sri Lance[5][7].
Niektóre gatunki są uprawiane jako ozdobne sukulenty z czerwonymi, żółtymi i białymi kwiatami. Popularny w uprawie jest zwłaszcza gatunek Kleinia neriifolia, pochodzący z Wysp Kanaryjskich, wyrastający w formie drzewka o pseudodychotomicznych rozgałęzieniach[5].
Nazwa naukowa rodzaju upamiętnia gdańskiego naukowca – Jacoba Theodora Kleina[9].
Morfologia
- Pokrój
- Sukulenty zielne i zdrewniałe[6]. Pędy często sine[10].
- Liście
- Skrętoległe, rozmieszczone wzdłuż łodygi. U niektórych gatunków zredukowane całkowicie lub do łusek. U reszty liście siedzące lub krótkoogonkowe o blaszce całobrzegiej do wcinanoklapowanej[6].
- Kwiaty
- Zebrane w koszyczki wyrastające pojedynczo lub skupione po kilka lub wiele w baldachogroniaste kwiatostany złożone[6]. Listki okrywy w pojedynczym szeregu. Dno kwiatostanowe płaskie, bez łuszczynek. Kwiaty w koszyczku niezróżnicowane[10]. Korona rurkowata, stopniowo rozszerzająca się ku górze, barwy białej, żółtej, zielonkawej, czerwonej lub fioletowej. Słupek z szyjką zakończoną znamieniem i oddzielonymi od niego owłosionymi przydatkami[6].
- Owoce
- Niełupki podługowate, nagie, żeberkowane, z bardzo licznymi, trwałymi ośćmi puchu kielichowego[6].
Systematyka
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzaj z podplemienia Senecioninae, z plemienia Senecioneae i podrodziny Asteroideae w obrębie rodziny astrowatych (Asteraceae)[4].
W przeszłości rośliny z tego rodzaju włączano do rodzaju starzec Senecio[11]. Badania nad relacjami filogenetycznymi wskazują, że prawdopodobnie tu z kolei należałoby włączyć rodzaje Gynura i Solanecio[5].
- Wykaz gatunków[7]
- Kleinia abyssinica (A.Rich.) A.Berger
- Kleinia amaniensis A.Berger
- Kleinia anteuphorbium (L.) DC.
- Kleinia articulata (L.f.) Haw.
- Kleinia barbertonica (Klatt) Burtt Davy
- Kleinia breviscapa DC.
- Kleinia butleri Lavranos & T.A.McCoy
- Kleinia caespitosa Thulin
- Kleinia cephalophora Compton
- Kleinia chimanimaniensis van Jaarsv.
- Kleinia cliffordiana (Hutch.) C.D.Adams
- Kleinia curvata Thulin
- Kleinia deflersii (O.Schwartz) P.Halliday
- Kleinia descoingsii C.Jeffrey
- Kleinia dolichocoma C.Jeffrey
- Kleinia fulgens Hook.f.
- Kleinia galpinii A.Berger
- Kleinia gracilis Thulin
- Kleinia grandiflora (Wall. ex DC.) N.Rani
- Kleinia grantii Hook.f.
- Kleinia gregorii (S.Moore) C.Jeffrey
- Kleinia implexa (P.R.O.Bally) C.Jeffrey
- Kleinia isabellae Dioli & Mesfin
- Kleinia kleinioides (Sch.Bip.) M.Taylor
- Kleinia lauschsii Lavranos & T.A.McCoy
- Kleinia leptophylla C.Jeffrey
- Kleinia longiflora DC.
- Kleinia lunulata (Chiov.) Thulin
- Kleinia madagascariensis (Humbert) P.Halliday
- Kleinia mccoyi L.E.Newton
- Kleinia mweroensis (Baker) C.Jeffrey
- Kleinia negrii Cufod.
- Kleinia neriifolia Haw.
- Kleinia nogalensis (Chiov.) Thulin
- Kleinia odora (Forssk.) DC.
- Kleinia ogadensis Thulin
- Kleinia oligondonta C.Jeffrey
- Kleinia patriciae C.Jeffrey
- Kleinia pendula DC.
- Kleinia petraea (R.E.Fr.) C.Jeffrey
- Kleinia picticaulis (P.R.O.Bally) C.Jeffrey
- Kleinia polycotoma Chiov.
- Kleinia sabulosa Thulin
- Kleinia saginata P.Halliday
- Kleinia schwartzii L.E.Newton
- Kleinia schweinfurthii (Oliv. & Hiern) A.Berger
- Kleinia scottii (Balf.f.) P.Halliday
- Kleinia semperviva (Forssk.) DC.
- Kleinia shevaroyensis (Fyson) Uniyal
- Kleinia squarrosa Cufod.
- Kleinia stapeliiformis Stapf
- Kleinia subrahmanianii Sunil & Naveen Kum.
- Kleinia tortuosa Thulin
- Kleinia triantha Chiov.
- Kleinia tuberculata Thulin
- Kleinia venteri van Jaarsv.
- Kleinia vermicularis C.Jeffrey
- Kleinia walkeri (Wight) M.R.Almeida
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-11-13] (ang.).
- ↑ a b Kleinia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2020-11-13].
- ↑ a b Genus: Kleinia Mill.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2020-11-13]. (ang.).
- ↑ a b c d David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 491, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b c d e f K.K. Kubitzki K.K. (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 231-232, ISBN 978-3-540-31050-1 .
- ↑ a b c Kleinia Jacq.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-11-13].
- ↑ P.P. Halliday P.P., The Genus Kleinia (Compositae) in North Africa and the Canary Islands, „Kew Bulletin”, 41 (2), 1986, s. 279-285, DOI: 10.2307/4102930, JSTOR: 4102930 .
- ↑ G., Miller, Anthony, Plants of Dhofar, the southern region of Oman: traditional, economic, and medicinal uses, Muscat: Office of the Adviser for Conservation of the Environment, Diwan of Royal Court, Sultanate of Oman, 1988, s. 110, ISBN 0-7157-0808-2 .
- ↑ a b Bingham i inni, Kleinia Mill., [w:] Flora of Zambia [online] .
- ↑ Kleinia. [w:] World of Succulents [on-line]. [dostęp 2020-11-13].
