Kościół św. Judy Tadeusza w Łuczaju
| kościół parafialny | |||||||||||||||||||||
 Widok kościoła | |||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||||||||
| Miejscowość | Łuczaj | ||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu witebskiego  | |||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Białorusi  | |||||||||||||||||||||
 55°05′23,3″N 27°07′04,9″E/55,089806 27,118028 | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Kościół Świętego Judy Tadeusza w Łuczaju – kościół parafialny w Łuczaju na Białorusi. Zabytek architektury z elementami baroku i klasycyzmu.
Historia
Kościół ufundowała w 1766 r. Elżbieta Puzyna z Ogińskich, lecz dokończony został w 1776 r. ze środków Tadeusza Ogińskiego, właściciela Łuczaju. W 1777 roku budynek został poświęcony przez bp Feliksa Towiańskiego w imię patrona fundatora, Apostoła Judy Tadeusza oraz jezuitów św. Ignacego i św. Franciszka Ksawerego. Pierwotnie kościół został zbudowany w stylu barokowym, w pierwszej połowie XIX wieku został nieznacznie przebudowany w ówcześnie modnym stylu klasycystycznym (stanisławowskim).
Niewykluczone, że został zbudowany według projektu włoskiego architekta Carlo Spampaniego. Do połowy lat 70. XX wieku w kościele znajdowały się portrety fundatorów Antoniego Puzyny i Elżbiety Puzyny z Ogińskich. Po restauracji w 1992 r. znajdują się w Muzeum Sztuki w Witebsku.
W 1911 roku grupa malarzy, absolwentów Warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych na czele z jej dyrektorem Kazimierzem Stabrowskim, przeprowadziła renowację i rekonstrukcję iluzjonistycznych malowideł ściennych (dzieło malarzy włoskich)[1].
Świątynia została poważnie uszkodzona podczas II wojny światowej. W 1946 roku kościół zamknięto i zamieniono na magazyn, a w 1971 roku na hurtownię metalu (według innego źródła służył jako garaż dla traktorów[2]). W 1985 roku jego rozpoczęto jego restaurację z inicjatywy dyrektora kołchozu im. Suworowa Olega Wołodźko. 16 maja 1990 roku został zwrócony katolikom.
15 czerwca 2008 roku na terenie parafii bp. Władysław Blin odsłonił i poświęcił pomnik papieża Benedykta XVI. Powstał on z inicjatywy proboszcza ks. Mikołaja Lipskiego i kapłanów diecezji witebskiej wyświęconych za pontyfikatu tego papieża. Pomnik zaprojektowali i wykonali białoruscy artyści z Mińska[3]. Na początku XXI w. odnowiono kwietniki i zamontowano kuranty[4].
W 2016 r. obchodzono 250-lecie założenia kościoła.
Architektura
Jest to trójnawowa bazylika z transeptem i półkoliście zamkniętym prezbiterium z dwiema zakrystiami. Fasadę flankują dwie trójkondygnacyjne wieże ozdobione pilastrami, płaskimi niszami i trójkątnymi frontonami. Górne kondygnacje wież swój obecny wygląd uzyskały w wyniku XIX wiecznej przebudowy; są cylindryczne, nakryte sferycznymi kopułami. Pomiędzy wieżami znajduje się attykowy szczyt z półokrągłym frontonem.
Ciekawiej prezentują się barokowe szczyty ramion transeptu i prezbiterium. Elewacje ozdabiają pilastry, nisze, gzyms i fryz tryglifowy.
Nawa nakryta jest sklepieniem kolebkowym z lunetami, a nawy boczne sklepieniami krzyżowymi. Sklepienie nad skrzyżowaniem naw ma kształt kopuły. Wnętrze zdobią cenne malowidła iluzjonistyczne i figuralne z końca XVIII wieku. Ich autorstwo przypisuje się znanemu w tym okresie artyście Kazimierzowi Antoszewskiemu.
Organy zamontowano w 1811 r. Posiadały manuał i 12 rejestrów (zachowało się 5). W kościele odbywają się koncerty organowe. Zbierane są fundusze na restaurację instrumentu[4].
- Galeria
-
Wnętrze podczas renowacji malowideł ściennych w 1911 roku -
Kościół przed 1914 rokiem -
Bryła kościoła -
Iluzjonistyczne malowidła w kościele
Przypisy
- ↑ Gienek, Miasto Postawy i okolice: Ze wspomnień Jana Brzezińskiego [online], Miasto Postawy i okolice, 2 listopada 2015 [dostęp 2016-02-22] .
- ↑ Gienek, Miasto Postawy i okolice: Państwowa Szkoła Rolnicza we wsi Łuczaj [online], Miasto Postawy i okolice, 1 maja 2012 [dostęp 2016-02-22] .
- ↑ Ks. Mirosław Skoczylas: Pierwszy pomnik Benedykta XVI. Tygodnik Katolicki Niedziela. [dostęp 2015-10-27]. (pol.).
- ↑ a b Главная - Сайт Лучайского костела [online], luchai.by [dostęp 2018-01-13] (ros.).
Bibliografia
- Кулагін А. М. Каталіцкія храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; маст. І. І. Бокі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2001.— 216 с.: іл. ISBN 985-11-0199-0.
- Kościół Św. Tadeusza w Łuczaju na stronie internetowej radzima.org
Linki zewnętrzne
- Strona internetowa parafii
- Parafia św. Judy Tadeusza w Łuczaju na stronie catholic.by
- Łuczaj, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 793 .
- Archiwalne zdjęcia kościoła w bibliotece Polona
