Kodeks Nowogrodzki

Kodeks Nowogrodzki
Strona kodeksu sfotografowana po jego odkryciu
Zrekonstruowana pierwsza strona kodeksu, Psalm 75

Kodeks Nowogrodzki – najstarszy zabytek rękopiśmiennictwa ruskiego. Odkryty 13 lipca 2000 roku w Nowogrodzie Wielkim podczas wykopalisk archeologicznych. Kodeks sporządzony został w języku staro-cerkiewno-słowiańskim. Składa się z drewnianych, lipowych tablic powleczonych warstwą wosku pszczelego, wielkości 15×11,5 cm. Tekst rękopisu po raz pierwszy został opublikowany w czasopiśmie „Wiestnik Rossijskoj akadiemii nauk” (pol. Zwiastun Rosyjskiej Akademii Nauk) w 2001 roku.

Rękopis datowany jest na koniec X wieku, lub na początek XI wieku. Jest o około 32–60 lat starszy niż Ewangeliarz Ostromira (datowany na lata 1056 lub 1057), przedtem uchodzącego za najstarszy zachowany zabytek piśmiennictwa ruskiego i również napisanego w języku staro-cerkiewno-słowiańskim. Kodeks Nowogrodzki jest palimpsestem. Ma kilka warstw tekstu, górna warstwa zawiera Psalmy 75–76 i niewielki fragment Psalmu 67, natomiast dolna jego warstwa zawiera tekst Apokalipsy.

Tekst ukryty

Tekst ukryty
Tekst oryginalny Tłumaczenie

[1] …Миръ естъ градъ въ немъ же отълѫчаѭтъ отъ цръкъве еретикы.
[2] Миръ естъ градъ въ немъ же отълѫчаѭтъ отъ цръкъве чловѣкы неразѹмъны.
[3] Миръ естъ градъ въ немъ же отълѫчаѭтъ отъ цръкъве чловѣкы непокоривы.
[4] Миръ естъ градъ въ немъ же отълѫчаѭтъ отъ цръкъве чловѣкы непорочъны.
[5] Миръ естъ градъ въ немъ же отълѫчаѭтъ отъ цръкъве чловѣкы невиновъны.
[6] Миръ естъ градъ въ немъ же отълѫчаѭтъ отъ цръкъве чловѣкы непрѣломъны.
[7] Миръ естъ градъ въ немъ же отълѫчаѭтъ отъ цръкъве чловѣкы недостоины такоѩ кары.
[8] Миръ естъ градъ въ немъ же отълѫчаѭтъ отъ цръкъве чловѣкы недостойны такого отълѫчения.
[9] Миръ естъ градъ въ немъ же отълѫчаѭтъ отъ цръкъве чловѣкы прѣчистыѩ вѣры.
[10] Миръ естъ градъ въ немъ же отълѫчаѭтъ отъ цръкъве чловѣкы достоины хвалы.
[11] Миръ естъ градъ въ немъ же отълѫчаѭтъ отъ цръкъве чловѣкы достоины прославления.
[12] Миръ естъ градъ въ немъ же отълѫчаѭтъ отъ цръкъве чловѣкы неотъстѫпъны отъ правыѩ вѣры х҃совы…

[1] …Świat jest miastem, w którym są wyłączani z Kościoła heretycy.
[3] Świat jest miastem, w którym są wyłączani z Kościoła ludzie niepokorni.
[4] Świat jest miastem, w którym są wyłączani z Kościoła ludzie nieskazitelni.
[5] Świat jest miastem, w którym są wyłączani z Kościoła ludzie niewinni.
[6] Świat jest miastem, w którym są wyłączani z Kościoła ludzie niezłomni.
[7] Świat jest miastem, w którym są wyłączani ludzie niegodni takiej kary.
[8] Świat jest miastem, w którym są wyłączani ludzie niegodni takiego wyłączenia.
[9] Świat jest miastem, w którym są wyłączani z Kościoła ludzie czystej wiary.
[10] Świat jest miastem, w którym są wyłączani z Kościoła ludzie godni pochwały.
[11] Świat jest miastem, w którym są wyłączani z Kościoła ludzie godni czci.
[12] Świat jest miastem, w którym są wyłączani z Kościoła ludzie nieodchodzący od prawdziwej wiary Chrystusowej…

Zobacz też

Bibliografia

  • А.А.А.А. Зализняк А.А.А.А., В.Л.В.Л. Янин В.Л.В.Л., Новгородская псалтырь начала XI века – древнейшая книга Руси, „Вестник Российской академии наук”, 71 (3), 2001, s. 202–209 [dostęp 2020-07-15]  (ros.).
  • А.А.А.А. Зализняк А.А.А.А., В.Л.В.Л. Янин В.Л.В.Л., Новгородский кодекс первой четверти XI в. — древнейшая книга Руси, „Вопросы языкознания”, 5, Российская академия наук. Институт русского языка им. В. В. Виноградова, 2001, s. 3–25, ISSN 0373-658X [dostęp 2020-07-15]  (ros.).
  • А.А.А.А. Алексеев А.А.А.А., О новгородских вощёных дощечках начала XI в., „Русский язык в научном освещении”, 8 (2), Российская академия наук. Институт русского языка им. В. В. Виноградова, 2004, s. 203–239, ISSN 1681-1062 [dostęp 2020-07-15] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-11]  (ros.).
Encyklopedia internetowa (rękopis):
  • БРЭ: 2666801