Kolcokłos
 Acanthostachys strobilacea | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | liliopodobne (≡ jednoliścienne) | ||
| Rząd | wiechlinowce | ||
| Rodzina | bromeliowate | ||
| Rodzaj | kolcokłos | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Acanthostachys Klotzsch in Link, Klotzsch et Otto Icon. Pl. Rar. Horti Berol. 1: 21. t. 9. 15-21 Nov 1840[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| A. strobilacea (J. H. Schultes) Klotzsch[3] | |||
| |||
Kolcokłos[4] (Acanthostachys) – rodzaj roślin z rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae). Obejmuje dwa[5] gatunki występujące w tropikach Ameryki Południowej[6]. Są to epifity i rośliny naskalne. Ich kwiaty zapylają ptaki (kolibry i cukrzyk)[7].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny rozetowe o skróconym pędzie tworzącym nieregularne rozgałęzienia[7].
- Liście
- Nieliczne w rozetach. Sztywne, gruboszowate, prosto wzniesione lub rozpostarte. Blaszka wąska, osiąga 1 m długości i 1,2 cm szerokości. Brzeg liścia u A. strobilacea z delikatnymi kolcami, u A. pitcairnioides z silnymi, brązowymi kolcami[7].
- Kwiaty
- Zebrane w siedzący kwiatostan u A. pitcairnioides lub osadzony na długiej, wyprostowanej lub wygiętej szypule u A. strobilacea. Poniżej kwiatostanu wyrastają dwie długie podsadki. Kwiatostan jest gęsty, jajowaty, osiąga od 3 do 7 cm długości i do 3,5 cm szerokości. Przysadki pomarańczowe do czerwonych, odgięte, całobrzegie do piłkowanych. Kwiaty są siedzące, o długości do 2,5 cm. Listki zewnętrznego okółka są wolne, żółte, trójkątne i zaostrzone, o długości 8–11 mm. Płatki wewnętrznego okółka są wolne, żółte lub białe z niebieskim końcem. Osiągają do 16 mm długości. Pręciki są schowane w okwiecie. Zalążnia jest kulistawa lub ścieśniona, wpół dolna, z dwoma zalążkami w każdej z trzech komór[7].
- Owoce
- Mięsiste jagody barwy białej do żółtej, skupione w owocostan[7].
Systematyka
- Pozycja według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Jeden z rodzajów z podrodziny Bromelioideae w obrębie rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae) z rzędu wiechlinowców (Poales) należącego do jednoliściennych[2]. W obrębie podrodziny wyróżnia się wpół dolnymi zalążniami (u innych rodzajów są dolne). Jest blisko spokrewniony z rodzajem skrytokwiat Cryptanthus, wraz z którym stanowi grupę siostrzaną tzw. Eu-Bromelioids[7].
- Wykaz gatunków[5]
- Acanthostachys pitcairnioides (Mez) Rauh & Barthlott
- Acanthostachys strobilacea (Schult. & Schult.f.) Klotzsch – kolcokłos szyszkowaty[4]
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-10-25] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-10-14].
- ↑ a b Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 81.
- ↑ a b Acanthostachys. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-10-16].
- ↑ David J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge University Press, 1997, s. 5. ISBN 0-521-41421-0.
- ↑ a b c d e f U. Eggli: Acanthostachys BROMELIACEAE. W: Illustrated Handbook of Succulent Plants: Monocotyledons. U. Eggli, R. Nyffeler (red.). Springer-Verlag GmbH Germany, 2020, s. 849.
