Komensalizm
Komensalizm (współbiesiadnictwo; od łac. commensalis „współbiesiadnik” com „współ” i mensa „stół”)[1] – najbardziej pierwotny typ oddziaływania protekcyjnego. Pojęcie to zostało wprowadzone przez zoologa Pierra Josepha van Bendena w 1876 roku[2].
Jest to typ zależności o charakterze symbiozy między dwoma lub więcej gatunkami, przy czym jeden z gatunków czerpie z tej zależności wyraźne korzyści, nie szkodząc pozostałym (np. rekin i podnawka; lew i sęp; żuk gnojowy i ssak kopytny). Innym przykładem komensalizmu jest odżywianie się owadów żyjących w ptasich gniazdach resztkami pokarmu gospodarzy lub znalezionymi w gnieździe piórami. Komensalizm jest więc współżyciem korzystnym dla jednego z partnerów, dla drugiego obojętnym[potrzebny przypis].
Komensalizm jest najbardziej luźnym i najmniej obligatoryjnym związkiem międzygatunkowym, jako że obaj partnerzy często mogą egzystować niezależnie od siebie. Jeden z partnerów odnosi tu korzyść i ma biologiczną przewagę nad osobnikami tego samego gatunku, które nie pozostają w takim związku[3].
Croll (1977) wyróżnia cztery główne rodzaje komensalizmu:
- komensalizm „czyszczący”
- komensalizm chroniący i maskujący
- komensalizm synecjalny (synoika, synoekia)
- komensalizm „transportowy” lub forezja
Przykładem komensalizmu jest flora fizjologiczna człowieka.
Przypisy
- p
- d
- e
Oddziaływania antagonistyczne |
|
---|---|
Oddziaływania nieantagonistyczne |
|
- Britannica: science/commensalism, topic/commensality
- Universalis: commensalisme
- NE.se: kommensalism
- VLE: komensalizmas
- Catalana: 0092142
- DSDE: kommensalisme
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 32562