Kosmopolityzm

Kosmopolityzm (z gr. kosmos „świat”, polis „miasto” i ismos „pogląd”) − pogląd wyrażający brak podlegania podziałom kulturowo-politycznym i terytorialnym, lecz zarazem szanujący te podziały i stosujący się do reguł panujących na danym terytorium. Zwolennicy kosmopolityzmu uważają za swoją ojczyznę nie kraj czy inny sformalizowany obszar, ale cały świat niezależnie od pochodzenia. Dążą oni do politycznej i społecznej jedności świata, wolnego od podziałów i konfliktów, stopionego w jedną wspólnotę ogólnoludzką.

„Jestem obywatelem świata”, taka miała być odpowiedź Diogenesa na pytanie, gdzie jest jego kraj ojczysty. Od użytego w tym wyrażeniu greckiego słowa kosmopolites pochodzi wyraz kosmopolita. Sokrates miał powiedzieć podobnie, że należy nie do Aten ani do Grecji, lecz do świata. Kosmopolityzm propagowali później stoicy. Seneka Młodszy w liście do Lucyliusza pisał, że cały świat jest jego ojczyzną (łac. patria mea totus hic mundus est).

W krajach bloku wschodniego zarzut domniemanego „kosmopolityzmu” bywał w pewnych okresach używany do dezawuowania przeciwników politycznych, jako przeciwieństwo do popieranego przez władze internacjonalizmu.

Współcześnie kosmopolityzm jest promowany między innymi przez globalistów, część anarchistów^[1] i trockistów^[2] oraz pewne nowe ruchy religijne takie jak Ananda Marga^[3].

Zobacz też

Zobacz kolekcję cytatów na temat kosmopolityzmu w Wikicytatach

• anacjonalizm
• antypatriotyzm
• internacjonalizm

Przypisy

Linki zewnętrzne

• PaulineP. Kleingeld PaulineP., EricE. Brown EricE., Cosmopolitanism, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 1 lipca 2013, ISSN 1095-5054 [dostęp 2018-08-07]  (ang.).
• Cosmopolitanism (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].