Kraskowe

Kraskowe
Coraciiformes[1]
Forbes, 1884
Ilustracja
Przedstawiciel rzędu – kraska zwyczajna (Coracias garrulus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

kraskowe

Rodziny

zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Kraskowe[2], kraskowate (Coraciiformes) – rząd ptaków z podgromady Neornithes.

Zasięg występowania

Rząd obejmuje gatunki o zróżnicowanym trybie życia, zamieszkujące cały świat poza rejonami okołobiegunowymi (większość w strefie międzyzwrotnikowej)[3][4].

Cechy charakterystyczne

Kraskowe to ptaki zróżnicowane pod względem trybu życia i morfologii. Zazwyczaj prowadzą nadrzewny, rzadko naziemny tryb życia, najczęściej zamieszkują w pobliżu zbiorników wodnych, tylko niektóre gatunki żyją w środowiskach otwartych: na pustyniach, półpustyniach, stepach. Kraskowe są zróżnicowane między sobą pod względem kształtu i rozmiaru dzioba oraz budowy nóg, które mogą być czteropalczaste lub trójpalczaste. W zależności od gatunku są one także małe lub duże i silne. Dymorfizm płciowy nie występuje lub jest słabo zaznaczony. Długość ciała zależnie od gatunku wynosi od 9 do 48 cm, masa ciała od 4,3 do 465 g[5].

Rozród

  • gniazdo w norze, dziupli lub szczelinie
  • jaja zazwyczaj białe
  • gniazdowniki
  • pisklęta ślepe i nagie (rzadko pokryte skąpym puchem)
  • oboje rodzice zajmują się potomstwem.

Odżywianie się

Odżywiają się pokarmem różnorodnym – od mięsożernych po wszystkożerne. Gatunków wyłącznie owadożernych nie ma.

Ochrona

Zagrożeniem dla kraskowych jest przede wszystkim niszczenie ich środowiska naturalnego przez człowieka. Niektóre gatunki są uważane przez człowieka za szkodniki, przez co są przez nich tępione. Wszystkie występujące w Polsce kraskowe są objęte na jej terenie ochroną ścisłą.

Systematyka

Do rzędu zaliczane są następujące rodziny[2]:

  • Nadrodzina: Meropoidea Rafinesque, 1815
    • Meropidae Rafinesque, 1815żołny
  • Nadrodzina: Coracioidea Rafinesque, 1815
    • Coraciidae Rafinesque, 1815 – kraski
    • Brachypteraciidae Bonaparte, 1854 – ziemnokraski
  • Nadrodzina: Alcedinoidea Rafinesque, 1815
    • Todidae Vigors, 1825 – płaskodziobki
    • Momotidae G.R. Gray, 1840piłodzioby
    • Alcedinidae Rafinesque, 1815zimorodkowate

Przypisy

  1. Coraciiformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rząd: Coraciiformes Forbes, 1884 - kraskowe (wersja: 2019-10-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-11].
  3. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Rollers, ground rollers & kingfishers. IOC World Bird List: Version 10.2. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
  4. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Todies, motmots, bee-eaters, hoopoes, wood hoopoes & hornbills. IOC World Bird List: Version 10.2. [dostęp 2020-10-11]. (ang.).
  5. Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. [dostęp 2020-06-04]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji

Bibliografia

  • Dimitrij Strelnikoff: Wielka encyklopedia zwierząt. T. 14. Oxford Educational, s. 6, 7. ISBN 978-83-7425-659-9.
Kontrola autorytatywna (takson):
  • LCCN: sh85032511
  • GND: 4280862-5
  • BnF: 12245261k
  • BNCF: 38576
  • NKC: ph126003
  • J9U: 987007562846505171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: animal/coraciiform
  • SNL: råkefugler
  • Catalana: 0093958
  • DSDE: skrigefugle
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 7602
  • GBIF: 1447
  • identyfikator iNaturalist: 2114
  • ITIS: 178102
  • NCBI: 8936
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 39368