Kupidynek
 Catananche caerulea | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | astrowce | ||
| Rodzina | astrowate | ||
| Podrodzina | Cichorioideae | ||
| Rodzaj | kupidynek | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Catananche Linnaeus Sp. Pl. 812. 1 Mai 1753[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| C. lutea Linnaeus[3] | |||
| Synonimy | |||
| | |||
| |||
Kupidynek[5] (Catananche L.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje co najmniej 5 gatunków[6] występujących w basenie Morza Śródziemnego, z czego dwa gatunki w południowej Europie. Rosną w miejscach suchych i słonecznych. Zawierają sok mleczny. Kupidynek błękitny (C. caerulea) jest popularną rośliną ogrodową sadzoną zarówno w formie typowej z kwiatami lawendowo-niebieskimi, jak i w odmianach białokwiatowych i dwubarwnych[7].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny jednoroczne i raczej krótkotrwałe byliny o wysokości pędów do 0,9 m[7].
- Liście
- Długie do 30 cm, wąskie, w większości skupione w rozetę u nasady pędu. Całobrzegie lub z kilkoma ząbkami. U gatunków wieloletnich są częściowo zimozielone[7].
- Kwiaty
- Języczkowe, skupione w główkach osadzonych na długich szypułach. Łuski okrywy wyrastają w kilku rzędach i są okazałe, błoniaste, z wyraźną ciemną żyłką centralną. Korona kwiatu taśmowato wyciągnięta, w kolorze niebieskim lub żółtym. Osadnik płaski, z łuseczkami u nasady kwiatów[7].
- Owoce
- Niełupki z 5 lub 10 żebrami wraz z puchem kielichowym okryte są łuskami okrywy[7].
Systematyka
Rodzaj z podplemienia Scolyminae, plemienia Cichorieae podrodziny Cichorioideae w obrębie rodziny astrowatych (Asteraceae)[8].
- Catananche arenaria Coss. & Durieu
- Catananche caerulea L. – kupidynek błękitny
- Catananche caespitosa Desf.
- Catananche lutea L.
- Catananche montana Coss. & Durieu
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-11-11] (ang.).
- ↑ a b c Catananche. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-11-11].
- ↑ a b Catananche L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-21].
- ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych łacińsko-polski. Kraków: Officina Botanica, 2008, s. 50. ISBN 978-83-925110-5-2.
- ↑ a b Catananche. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2016-11-11].
- ↑ a b c d e Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 336. ISBN 0-333-74890-5.
- ↑ Genus: Catananche L.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA. [dostęp 2016-11-11].
