La Paz

Ten artykuł dotyczy miasta w Boliwii. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

La Paz

Nuestra Señora de La Paz

Herb Flaga
Państwo	Boliwia
Prowincja	Pedro Domingo Murillo
Alkad	Juan Fernando Del Granado Cosio
Powierzchnia	225 km²
Wysokość	3782[1] m n.p.m.
Populacja • liczba ludności	2 867 504 (2017)
Nr kierunkowy	2
Kod pocztowy	0201–0220
Położenie na mapie Boliwii La Paz
16°29′47,792″S 68°08′02,530″W/-16,496609 -68,134036
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Panorama miasta

La Paz (oficjalnie Nuestra Señora de La Paz) – miasto w Boliwii, siedziba rządu (stolicą konstytucyjną jest Sucre). W 2012 roku liczyło 758 845 mieszkańców^{[potrzebny przypis]}. Obecnie jest zamieszkiwane przez około 804 268 ludzi, a aglomerację (Conurbación La Paz lub Área metropolitana de La Paz), którą współtworzy (z miastami El Alto, Viacha i Achocalla), zasiedla około 1 874 493,00 mieszkańców (2018 rok)^[2] Działa tu jedynie polski konsulat honorowy, najbliższa ambasada mieści się w Limie w Peru^[3].

Miasto zostało założone w 1548 roku pod nazwą Ciudad de Nuestra Señora de la Paz. Pomimo że konstytucyjną stolicą jest Sucre, to La Paz od 1899 roku pełni w praktyce rolę stolicy – mieści się tutaj siedziba prezydenta, rządu oraz parlamentu^[4]. Jest trzecim najliczniejszym miastem Boliwii^{[potrzebny przypis]}, jednak tworzy aglomerację, która jest największym ośrodkiem miejskim tego kraju^[4].

La Paz jest ośrodkiem gospodarczym i kulturalnym Boliwii. W mieście dominuje przemysł włókienniczy, spożywczy, chemiczny, skórzano-obuwniczy, papierniczy, metalurgiczny oraz cementowy. Jest ważnym węzłem kolejowym (posiada połączenia z portem morskim Arica w Chile) i drogowym (położone jest przy wariancie Drogi Panamerykańskiej). W sąsiednim El Alto mieści się Port lotniczy El Alto. W La Paz działają 2 uniwersytety (założone 1830 i 1966 roku), liczne biblioteki oraz muzea. Dzielnice reprezentacyjne są położone najniżej, na dnie doliny rzeki Choqueyapu, natomiast osiedla mieszkaniowe — na stokach okolicznych gór. W mieście zachowały się zabytki z okresu kolonialnego, między innymi bazylika św. Franciszka (hiszp. Basílica de San Francisco) z XVIII wieku^[4].

Geografia

Miasto położone jest w zachodniej Boliwii. Położona w Andach Środkowych, na skraju płaskowyżu Altiplano, w dolinie rzeki Choqueyapu, u podnóża Cordillera Real, na wysokości od 3200–4100 m n.p.m., w śródgórskiej dolinie rzeki Choqueyap. Jest to najwyżej położona stolica państwowa na świecie^[3]. Na zachód od niego położone jest miasto El Alto^[5].

Klimat

Średnie dzienne temperatury wahają się w ciągu roku od 12 do 15 °C, natomiast średnie temperatury w nocy od -5 do 2 °C. Największe opady mają miejsce w styczniu (130 mm), natomiast najmniejsze są w czerwcu (4 mm). Średnie nasłonecznienie w ciągu roku waha się od 5 do 8 godzin dziennie^[6].

Historia

Założona w 1548 roku przez Alonso de Mendozę na miejscu osady Indian o nazwie Chuquiago. Z początku pełna nazwa miasta brzmiała Pueblo Nuevo de Nuestra Señora de la Paz (Miasto Matki Boskiej Pokoju). Pierwsze próby zniesienia dominacji hiszpańskiej to krwawo stłumione powstanie z 16 lipca 1809 dowodzone przez Pedro Domingo Murillo powieszonego na głównym placu miasta. Zmiana nazwy nastąpiła w 1827 roku dla uczczenia decydującej o niepodległości Boliwii bitwy pod Ayacucho, wygranej przez wojska gen. Sucre przeciw armii hiszpańskiej^[3].

Demografia

Zmiania liczby ludności w latach 1979–2012

Zabytki

• bazylika Świętego Franciszka (hiszp. Basílica de San Francisco) – zbudowana w latach 1744–1784 w miejscu wcześniejszego kościoła z 1548 roku. Fasada jest bogato zdobiona płaskorzeźbami ptaków, owoców i kwiatów. Wnętrze urządzone jest w stylu barokowym – szczególnie bogato są zdobione ołtarze i ambona^[3]
• kościół św. Dominika (hiszp. Iglesia Santo Domingo) – zbudowany w 1760 roku. Ozdobiony jest dziełami rodzimej sztuki kamieniarskiej^[3]

Transport

Z uwagi na znacznie pofałdowanie terenu oraz fakt, iż duża część mieszkańców dojeżdża do pracy w La Paz z pobliskiego El Alto, system drogowy metropolii na początku XXI wieku był całkowicie niewydolny. Problem ten rozwiązać miała sieć kolei gondolowych - nowatorski na skalę światową system transportu publicznego^[7]. Pierwsze trzy linie o łącznej długości ponad 10 kilometrów wybudowano w dwa lata i oddano do użytku w roku 2014 - już wtedy uznano je za najdłuższy i najwyżej położony system miejskiej kolejki linowej na świecie ("wiszące metro")^[8][9]. Linie te przewoziły około 3000 pasażerów na godzinę^[10].

Kolejne cztery linie kolejki oddano (etapami) do lipca 2018, a w budowie są następne odcinki^[11]. Docelową planowaną długością wszystkich linii kolejki w roku 2019 jest prawie 34 kilometry^[12].

System kolejek gondolowych nosi nazwę Mi Teleférico (es.) - moja kolejka^[13].

Sport

W mieście znajduje się najwyżej położony na świecie stadion piłkarski (3600 m n.p.m.), na którym reprezentacja Boliwii rozgrywa spotkania międzynarodowe, a lokalne drużyny regularne rozgrywki ligowe. (30 maja 2007 FIFA zabroniła rozgrywać oficjalnych meczów międzypaństwowych powyżej 2500 m n.p.m.^[14], zakaz ten był mocno krytykowany m.in. przez prezydenta Evo Moralesa i legendę argentyńskiej piłki Diego Maradonę jako "dyskryminujący narody żyjące w wysokich górach, szczególnie te z rejonu Andów"^[15], po miesięcznej kampanii protestacyjnej ze strony Boliwii, limit wysokości podniesiono do 3000 m n.p.m., a następnego dnia FIFA ogłosiła wyjątek od reguły dla tego stadionu). Ponadto zbudowano tu tor kolarski, który jest najwyżej położonym torem na świecie (3 477 m n.p.m.)^[3].

Współpraca

Miejscowości partnerskie:

• Arequipa, Peru
• Arica, Chile
• Asunción, Paragwaj
• Bogotá, Kolumbia
• Bonn, Niemcy
• Buenos Aires, Argentyna
• Calama, Chile
• Caracas, Wenezuela
• Coro, Wenezuela
• Cuzco, Peru
• Gwatemala, Gwatemala
• Hawana, Kuba
• Lima, Peru
• Madryt, Hiszpania
• Managua, Nikaragua
• Meksyk, Meksyk
• Montevideo, Urugwaj
• Pachuca, Meksyk
• Panama, Panama
• Quito, Ekwador
• Lizbona, Portugalia
• Rio de Janeiro, Brazylia
• San José, Kostaryka
• San Juan, Portoryko
• San Salvador, Salwador
• Santiago, Chile
• Santo Domingo, Dominikana
• São Paulo, Brazylia
• Tegucigalpa, Honduras
• Vaduz, Liechtenstein

Galeria

• 
  Zdjęcie satelitarne aglomeracji La Paz. Po lewej stronie przedmieście El Alto z wyraźnie widoczną drogą startową lotniska, po prawej, w dolinie rzeki widoczne jest La Paz
• 
  La Paz
• 
  Centrum La Paz
• 
  Mi Teleférico - stacja linii zielonej

Przypisy