Lepnica rozdęta
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | goździkopodobne | ||
Rząd | goździkowce | ||
Rodzina | goździkowate | ||
Rodzaj | lepnica | ||
Gatunek | lepnica rozdęta | ||
Nazwa systematyczna | |||
Silene vulgaris (Moench) Garcke Fl. N. Mitt.-Deutschland ed. 9:64. 1869 | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
najmniejszej troski | |||
|
Lepnica rozdęta, l. zwyczajna, l. pospolita (Silene vulgaris (Salisb.) Sm.) – gatunek rośliny należący do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae). Jest szeroko rozprzestrzeniony na półkuli północnej, rośnie dziko w Europie, Azji i północnej Afryce, zadomowił się także na Azorach[4]. W Polsce pospolity[5].
Morfologia
- Pokrój
- Długość 15-50 cm[6].
- Łodyga
- Wzniesiona, rozgałęziona, naga, osiąga wysokość do 1 m. Cała roślina ma niebieskawe zabarwienie nadane jej przez warstwę wosku[7]
- Liście
- Eliptyczne do lancetowatych, zaostrzone.
- Kwiaty
- Zebrane w luźne wierzchotki. Płatki korony białe, dwudzielne. przykoronka brak lub jest tylko śladowy. Kielich gładki, niebieskozielonkawy, beczułkowaty, rozdęty, z siatką 20 nerwów połączonych poprzecznymi anastomozami[6][8]. Ząbki kielicha szerokie, trójkątne
- Owoc
- Luźno tkwiąca w rozdętym kielichu torebka na króciutkim trzonku.
Biologia i ekologia
Bylina, chamefit[6][5]. Siedlisko: suche murawy, żwirowiska, skarpy, przydroża, ubogie darnie, nasypy z kruszywa kamiennego, płytkie wapienne gleby[6]. Uważana za chwast[9]. Kwitnie od maja do września[6]. Kwiaty zasobne w nektar, zapylane głównie przez motyle nocne i błonkówki[7]. Kwiaty otwierają się całkowicie dopiero nocą i wydzielają w nocy słaby zapach[7]. Rozmnaża się przez nasiona, ale również poprzez podziemne rozłogi[7]. Liczba chromosomów 2n = 24[5]. Może się ukorzeniać na głębokości 1 m[6].
Systematyka i zmienność
- W obrębie rodziny goździkowatych należy do podrodziny Caryophylloideae i plemienia Sileneae[4]
- Występuje jeden podgatunek Silene vulgaris subsp. vulgaris, który ma wiele synonimów: Behen vulgaris Moench, Cucubalus latifolius Mill., Cucubalus venosus Gilib. Silene cucubalus Wibel, Silene latifolia (Mill.) Rendle & Britten, Silene venosa Asch.[4].
Zastosowanie
Czasem jest wykorzystywana jako pasza dla bydła i pożytek pszczeli[6].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
- ↑ Silene vulgaris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
- ↑ a b c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ a b c d e f g Ursula Stichmann-Marny, Erich Kretzschmar: Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997, s. 284. ISBN 83-7073-092-2.
- ↑ a b c d Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
- ↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ Włodzimierz Tymrakiewicz: Atlas chwastów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1976, s. 78.
Bibliografia
- Ursula Stichmann-Marny, Erich Kretzschmar: Przewodnik. Rośliny i Zwierzęta. Warszawa: Multico, 1997. ISBN 83-7073-092-2.
- Britannica: plant/bladder-campion
- SNL: engsmelle
- Catalana: 0091773
- DSDE: blæresmælde
- BioLib: 38599
- EoL: 581986
- EUNIS: 166657
- Flora of China: 242000833
- Flora of North America: 242000833
- FloraWeb: 5629
- GBIF: 5384802
- identyfikator iNaturalist: 55721
- IPNI: 158668-1
- ITIS: 20142
- NCBI: 42043
- Plant Finder: 279058
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2487840
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:158668-1
- Tela Botanica: 64419
- identyfikator Tropicos: 6300259
- USDA PLANTS: SIVU