Lignina
 | Ten artykuł dotyczy związku chemicznego. Zobacz też: wata celulozowa (potocznie nazywana ligniną). |
 | Zobacz hasło lignina w Wikisłowniku |
Lignina, drzewnik[1][2][3] – organiczny związek chemiczny, heterogenny polimer zbudowany z cząsteczek fenylopropanolu, zmodyfikowanego obecnością wiązań C=C, a także grup eterowych oraz hydroksylowych[1]. Jeden z podstawowych składników drewna (obok celulozy i hemiceluloz), w którym występuje w ilości ok. 20%[4]. Buduje ścianę komórkową (zwłaszcza wtórną) u roślin[1][2] (stanowi 17–25% suchej masy drewna drzew liściastych oraz nawet 25–34% u drzew iglastych)[1]. Jest nierozpuszczalna w wodzie[2].
Jest drugim (po celulozie) najpowszechniejszym związkiem organicznym występującym na Ziemi. Pomimo tego, nie ma ona szerokiego zastosowania w przemyśle. Jest stosowana głównie jako opał lub nawóz. Wykorzystuje się ją niekiedy także do produkcji płyt wiórowych i laminowanych, jako składnik żywic fenolowych oraz lepiszcze w linoleum[1].
Eliminacja ligniny (fachowo zwana delignifikacją) przy pomocy wodorotlenku sodu, siarczku sodu lub dwutlenku siarki jest jednym z procesów w produkcji papieru[1].
Rozkład ligniny przeprowadzają grzyby, powodując białą zgniliznę drewna[5]. Najbardziej typowymi monomerycznymi produktami rozkładu ligniny są wanilina[1] i kwas wanilinowy.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Encyklopedia Audiowizualna Britannica. Biologia, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz S.A., 2006, s. 78–79, ISBN 978-83-60563-11-3 .
- ↑ a b c MarzenaM. Popielarska MarzenaM., RobertR. Konieczny RobertR., GrzegorzG. Góralski GrzegorzG., Słownik szkolny. Biologia, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2008, s. 179, ISBN 978-83-7435-692-3 .
- ↑ Lignina, [w:] Słownik języka Polskiego [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2012-03-25] .
- ↑ K.H.K.H. Lautenschläger K.H.K.H., W.W. Schröter W.W., A.A. Wanninger A.A., Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, ISBN 978-83-01-14906-2 .
- ↑ PiotrP. Łakomy PiotrP., HannaH. Kwaśna HannaH., Atlas hub, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2008, ISBN 978-83-7073-650-7 .
Kontrola autorytatywna (klasa indywiduów chemicznych o zbliżonym pochodzeniu lub występowaniu):
