Linia Zygfryda

Ten artykuł od 2021-02 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Linia Zygfryda (niem. Siegfried-Linie; także Wał Zachodni, niem. Westwall oraz linia Hindenburga) – system niemieckich umocnień wzdłuż granicy Niemiec z Francją i Luksemburgiem (od miasta Kleve do Bazylei), liczący ok. 600 km. Zbudowano na niej ok. 15 560 obiektów fortyfikacyjnych i umocnień.

Historia

Jej głównym zadaniem była ochrona zachodniej granicy Niemiec z Francją. Bezpośrednią przyczyną wzniesienia fortyfikacji była obawa przed zbrojną odpowiedzią Francji i Wielkiej Brytanii po przyszłym rozpoczęciu wojny z Polską. Realizacja projektu trwała łącznie trzy lata, od 1936 r. do 1939 r. Po agresji III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 r. Linia Zygfryda pomogła w zatrzymaniu francuskiej ofensywy w Saarze. Fortyfikacje rozbudowano w 1944 r.^{[potrzebny przypis]} w celu odparcia wojsk alianckich, które po zwycięskiej kampanii normandzkiej zmierzały w stronę granicy Niemiec.

Główny artykuł: Przełamanie linii Zygfryda.

We wrześniu 1944 r. wojska amerykańskie, brytyjskie, kanadyjskie i francuskie zaatakowały linię Zygfryda. W rejonie lasów Hürtgen atakujący najpierw musieli przywyknąć do techniki walki w lesie. Z drugiej strony, ich niemieckich przeciwników wspierały oddziały zaprawione w boju na froncie wschodnim, którym dobrze znana była taktyka walki na terenach leśnych. Z kolei w Akwizgranie obrońcom udało się na trzy tygodnie związać Amerykanów krwawymi walkami ulicznymi, które zakończyły się 17 października 1944 r. zdobyciem pierwszego niemieckiego miasta.

W obszarze Ochsenkopf i Peterberg Niemcy mieli dodatkową przewagę: ochronę przed amerykańskim ogniem dawały im bunkry, którymi usiane były wzgórza. Większość z nich była jednak zaadaptowanymi ad hoc fortyfikacjami z czasów I wojny światowej, z tego powodu były mocno przestarzałe. Nadrabiano to sprzyjającymi obronie warunkami terenowymi. W północnym rejonie gór Eifel bunkry były usytuowane w gęstych lasach, gdzie każde drzewo stanowiło potencjalną przeszkodę dla czołgów. Niemcy mogli bronić bunkrów z niewielkiej odległości, nawet jeśli rzeczywista linia frontu przesunęła się dalej. Każda kompania i pułk niemiecki mógł skryć się za masywnymi, betonowymi ścianami. W efekcie walka o linię obrony, którą alianci chcieli początkowo zająć z marszu, zamieniła się w wojnę pozycyjną trwającą kilka miesięcy i przypominającą działania z czasów I wojny światowej. Decydującego przełamania nie przyniosło nawet zdobycie najsilniej bronionej twierdzy linii Zygfryda, Metzu, w grudniu 1944 r. Amerykańska 1 Armia była w stanie minąć bunkry i pokonać dolinę Kall dopiero po odparciu ofensywy w Ardenach na początku 1945 r.

Szczegóły konstrukcji

Linia Zygfryda składała się z trzech stref – północnej, centralnej i południowej:

Strefa północna miała długość ok. 250 km i składała się z tzw. pozycji Holenderskiej (od miasta Kleve do Mönchengladbach, następnie wzdłuż pozycji akwizgrańskiej (od Mōnchengladbach do Scheiden) oraz linii obronnej Eiffel (Scheiden-Trewir), zlokalizowanej na wysokości Belgii i Luksemburga.
Strefa centralna rozciągała się od Trewiru do Karlsruhe, osiągając długość ok. 160 km.
Strefa południowa miała 170 km na odcinku Karlsruhe-Bazylea.

Ponadto linię Zygfryda tworzyły dodatkowo twierdze w Kolonii, Wesel oraz Koblencji i Moguncji. Dodatkowe rejony umocnione znajdowały się po stronie wschodniej Schwarzwaldu i wzdłuż doliny rzeki Neckar. Linia na całej długości miała ok. 10 km szerokości pasa obrony, zwykle złożonego z dwóch osobnych linii. Umocnienia składały się z żelbetowych schronów bojowych różnego typu. Największe wykonane obiekty to tzw. Panzerwerke (nazwa częściowo propagandowa, oznaczająca dzieło pancerne, tj. schron bojowy wyposażony w pancerne kopuły i płyty) o odporności B (według niemieckiego systemu oznaczało to ściany i stropy o grubości 1,5 metra oraz pancerze 250–300 mm; obiektów o odporności A – 3,5 metra betonu, 600 mm pancerza – praktycznie nigdzie nie ukończono). Były to zazwyczaj dwukondygnacyjne schrony bojowe, wyposażone w kopuły pancerne i uzbrojone w karabiny maszynowe, granatniki i miotacze ognia. Linię uzupełniały liczne mniejsze obiekty. Na Wale Zachodnim wzniesiono także kilka grup warownych, gdzie obiekty połączone były systemem podziemnych tuneli. W efekcie zatrzymania budowy linii umocnień nie uzupełniono o schrony z wieżami artyleryjskimi i bronią przeciwpancerną. Fortyfikacje otaczano także zaporami różnego typu (np. przeciwpancerne i przeciwpiechotne). Na całej długości linii Zygfryda funkcjonował dodatkowo pas obrony przeciwlotniczej o szerokości średnio 65 km (cała linia miała od 35 do 75 km szerokości).

Zobacz też

Zobacz multimedia związane z tematem: Linia Zygfryda

Bibliografia

Zygfryda linia, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2016-10-20] .
https://web.archive.org/web/20160704121955/http://liberationroute.pl/niemcy/miejsce-warte-uwagi/pillboxes-ochsenkopf

Kontrola autorytatywna (system umocnień):