Luigi Cherubini

Imię i nazwisko

Maria Luigi Carlo Zenobio Salvatore Cherubini

Data i miejsce urodzenia

8 lub 14 września 1760
Florencja

Data i miejsce śmierci

15 marca 1842
Paryż

Zawód

kompozytor

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Maria Luigi Carlo Zenobio Salvatore Cherubini (ur. 8 września^[1] lub 14 września^[2] 1760 we Florencji, zm. 15 marca 1842 w Paryżu) – włoski kompozytor, znany przede wszystkim z twórczości operowej i religijnej.

Życiorys

Pierwszym nauczycielem Cherubiniego był jego ojciec, klawesynista we florenckim Teatro della Pergola, następnie uczył się u Bartolomea i Alessandra Felicich. Odbył studia u Sartiego w Bolonii. W czasie studiów komponował muzykę kościelną. Pierwszą operę Quinto Fabio wystawił bez powodzenia w 1780. W kolejnych latach skomponował kolejnych 9 oper, wystawionych w różnych włoskich teatrach. W 1785 otrzymał stanowisko nadwornego kompozytora królewskiego w Londynie, gdzie wystawił kolejne swoje dzieła. W 1787 przeniósł się do Paryża, z którym był związany do końca życia. W tym czasie zmienił styl komponowanych oper z włoskiego na francuski; już pierwsza skomponowana dla Paryża opera Démophoon należała do gatunku opéra comique, któremu pozostał wierny do końca twórczości. W 1806 odwiedził Wiedeń w związku z prapremierą skomponowanej na zamówienie tamtejszej opery Faniski, poznając Haydna i Beethovena, którzy cenili jego twórczość. Od 1822 był dyrektorem Konserwatorium Paryskiego. Komponowanie oper zarzucił po niepowodzeniu Ali-Baby w 1833; zwrócił się wówczas ku muzyce religijnej i kameralnej. Ostatnim znaczącym utworem Cherubiniego, skomponowanym w 1836, było Requiem d-moll. Został pochowany na paryskim cmentarzu Père-Lachaise.

Odznaczony został Legią Honorową w stopniu kawalera (1814), oficera (1829) i komandora (1842)^[3].

Znaczenie

Cherubini przyczynił się znacząco do rozwoju muzyki francuskiej, zwłaszcza gatunku opéra comique. Jego twórczość znalazła uznanie Haydna, który nazywał go „swoim drogim synem” i Beethovena, który uważał go za „pierwszego spośród współczesnych”. Opera Cherubiniego Lodoïska wywarła wpływ na Fidelia Beethovena. Dzieła Cherubiniego popadły szybko w zapomnienie i tylko nieliczne z nich (Lodoïska, Dwa dni, Medea) pojawiają się na scenach operowych współcześnie. Medea wystawiana była od połowy XIX w. w wersji ze śpiewanymi recytatywami, dopisanymi w stylu wagnerowskim przez Franza Paula Lachnera lub w wersji włoskiej, z recytatywami Luigiego Arditiego. W XX w. powstała kolejna przeróbka opery – recytatywy Lachnera opatrzono tekstem włoskim. W takiej wersji śpiewała partię Medei Maria Callas, przywracając utwór scenie i tworząc jedną z najważniejszych kreacji w swojej karierze. Oryginalną wersję Medei wystawiono w XX w. po raz pierwszy dopiero w 1995, na festiwalu Martina Franca.

Twórczość

Opery

Quinto Fabio, 1799
La Finta Principessa, 1785
Il Giulio Sabino, 1786
Ifigenia in Aulide, 1788
Démophoon, 1788
Lodoïska, 1791
Elisa ou Le voyage au glaciers du Mont Saint-Bernard, 1784
Médée (pol. Medea), 1797
L’Hôtellerie portugaise, 1798
La punition, 1799
Les deux journées (pol. Dwa dni, znana też jako Woziwoda), 1800
Anacréon ou L’Amour fugitif (opera-balet), 1803
Faniska, 1806
Les Abencérages, 1813
Bayard à Meziérès, 1814
Blanche de Provence, 1821
La marquise de Brinvilliers, 1831
Ali-Baba, 1833

Muzyka religijna

Requiem c-moll, 1817
Msza A-dur, 1825
Requiem d-moll, 1836

Muzyka instrumentalna

Symfonia D-dur, 1815
6 Kwartetów smyczkowych, 1814-1837

Przypisy

↑ Piotr Kamiński: Tysiąc i jedna opera. Kraków: PWM, 2008. ISBN 978-83-224-0901-5.
↑ Józef Kański: Przewodnik operowy. Kraków: PWM, 2008. ISBN 978-83-224-0721-9.
↑ Louis Charles Zanobi Salvadore Cherubini (LH/519/59). Archives nationales. Site de Paris (www2.culture.gouv.fr)

Bibliografia

Józef Kański: Przewodnik operowy. Kraków: PWM, 2008. ISBN 978-83-224-0721-9.
Piotr Kamiński: Tysiąc i jedna opera. Kraków: PWM, 2008. ISBN 978-83-224-0901-5.