Luoxia Hong
 | Ta osoba nosi chińskie nazwisko Luoxia. |
| Państwo działania | Chiny |
|---|---|
| Data urodzenia | 156 p.n.e. |
| Data śmierci | 87 p.n.e. |
| Specjalność: astronomia | |
Luoxia Hong (chiń. 落下闳; ur. 156 p.n.e., zm. 87 p.n.e.) – chiński matematyk i astronom, jeden z głównych twórców reformy kalendarza z 104 p.n.e.
Życiorys
Luoxia Hong, pochodzący z południowych Chin, był jednym z 20 astronomów, których cesarz Han Wudi wezwał do stolicy, Chang’anu by opracowali nowy kalendarz. Tak cesarscy, jak i prowincjonalni uczeni (wśród nich Luoxia) przedłożyli swoje projekty (łącznie 18). Po porównaniu propozycji, cesarz zadecydował, że należy wdrożyć system zaproponowany przez Luoxia Honga i Deng Pinga[1].
System ten, zwany kalendarzem „Wielkiego Początku” (chiń. upr. 太初历; chiń. trad. 太初曆; pinyin Tàichūlì) był typu lunisolarnego, uwzględniał też ruchy planet i zaćmienia, i stał się podstawą chińskiego kalendarza na następne 2000 lat[1], aczkolwiek był wielokrotnie poprawiany. Jeszcze za czasów dynastii Han nad kalendarzem pracowali Liu Xin, a następnie Li Fan i Bian Xinowi[2].
Luoxia Hong nie przyjął proponowanego mu w nagrodę stanowiska urzędniczego, gdyż wolał żyć w samotności. Jest uważany za jednego z możliwych wynalazców sfery armilarnej w Chinach; miał jej używać do obserwacji podczas prac nad kalendarzem[1].
Przypisy
- ↑ a b c Jiang Xiaoyuan: Luoxia Hong. W: Encyclopaedia of the history of science, technology, and medicine in non-western cultures. Helaine Selin (red.). Dordrecht: Springer Reference, 2016, s. 2578-2579. ISBN 978-94-007-7748-4.
- ↑ Li Fan. W: Rafe de Crespigny: A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms (23–220 AD). Brill, 2007, s. 410–411. ISBN 90-04-15605-4.
Linki zewnętrzne
- "History of Astronomy — Ancient China". [dostęp 2010-01-25]. (ang.).
John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Luoxia Hong w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-24].
- p
- d
- e
| Cesarze | |
|---|---|
| Cesarzowe wdowy - regentki | |
| Ważniejsze wydarzenia |
|
| Mężowie stanu |
|
| Generałowie |
|
| Buntownicy i uzurpatorzy |
|
| Konfucjaniści |
|
| Pisarze i historycy | |
| Uczeni, lekarze, wynalazcy |
|
| Watażkowie okresu upadku dynastii Han | |
| Religia |
|
| Kultura i sztuka |
|
Kontrola autorytatywna (osoba):
Identyfikatory zewnętrzne:
- MacTutor: Luoxia_Hong
