Marcin Święcicki

Marcin Święcicki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 kwietnia 1947
Warszawa

Prezydent m.st. Warszawy
Okres

od 3 listopada 1994
do 30 marca 1999

Przynależność polityczna

Unia Wolności

Poprzednik

Mieczysław Bareja

Następca

Paweł Piskorski

Minister współpracy gospodarczej z zagranicą
Okres

od 12 września 1989
do 12 stycznia 1991

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza / bezpartyjny

Poprzednik

Dominik Jastrzębski

Następca

Dariusz Ledworowski

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Odznaka „Za Zasługi dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej”
Multimedia w Wikimedia Commons

Marcin Święcicki (ur. 17 kwietnia 1947 w Warszawie) – polski polityk i ekonomista, w 1989 sekretarz KC PZPR[1], w latach 1989–1991 minister współpracy gospodarczej z zagranicą w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, w latach 1994–1999 prezydent miasta stołecznego Warszawy, poseł na Sejm X, II, VII i VIII kadencji (1989–1991, 1993–1996, 2011–2019).

Życiorys

Wykształcenie, działalność zawodowa i społeczna

W młodości uprawiał skok w dal. Zdobył w tej konkurencji brązowy medal na mistrzostwach Europy juniorów (Odessa 1966)[2]. W tym samym roku zajął trzecie miejsce podczas mistrzostw Polski seniorów[3]. W 1967 ustanowił wynikiem 7,68 metra rekord Polski juniorów[4].

W latach 1965–1972 działał w Klubie Inteligencji Katolickiej[5]. Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1965)[6]. Ukończył w 1970 studia socjologiczne w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, a w następnym roku uzyskał magisterium na Wydziale Ekonomii i Socjologii tej uczelni. W 1981 uzyskał stopień naukowy doktora nauk ekonomicznych w Instytucie Planowania. Był stypendystą i absolwentem studiów podyplomowych z ekonomii George Washington University (1976) i Uniwersytetu Harvarda (1985) w Stanach Zjednoczonych[7].

W latach 2002–2005 był koordynatorem Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie do spraw ekonomicznych i ochrony środowiska. Następnie, do końca marca 2011, pełnił funkcję dyrektora ośrodka analitycznego UNDP Blue Ribbon Analytical Center w Kijowie[8].

Zaangażował się w działalność społeczną na rzecz Warszawy. W 2001 objął funkcję przewodniczącego Społecznego Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami im. Jerzego Waldorffa[9][10]. W 1997 stanął na czele Komitetu Budowy Muzeum Historii Żydów Polskich[11] (później został przewodniczącym Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin[12]). Został również członkiem Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego, a także przewodniczącym Związku Stowarzyszeń Forum Ruchu Europejskiego[13].

Działalność polityczna

Marcin Święcicki i Michał Szczerba na demonstracji solidarności z Ukrainą (2022)

Od 1967 członek Związku Młodzieży Socjalistycznej, usunięty w 1968 za uczestnictwo w wydarzeniach marcowych[14]. Od 1969 ponownie w ZMS, pełnił funkcję wiceprzewodniczącego koła związku na UW. Od 1971 do 1979 należał do Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej. W styczniu 1974 został członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Od 1972 do 1982 był głównym specjalistą w Komisji Planowania przy Radzie Ministrów. Od 1979 do 1981 był członkiem egzekutywy oddziałowej organizacji partyjnej. W kwietniu 1982 został dyrektorem ds. studiów i analiz w Konsultacyjnej Radzie Gospodarczej kierowanej przez profesora Czesława Bobrowskiego. Od 1987 do 1989 był sekretarzem generalnym tej rady.

Od lipca 1989 do stycznia 1990 pełnił funkcję członka Komitetu Centralnego PZPR, a od lipca do września 1989 był sekretarzem KC[1]. W 1989 uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu po stronie rządowej, w zespole do spraw gospodarki i polityki społecznej. Był współautorem propozycji urynkowienia gospodarki. W tym samym roku uzyskał mandat posła na Sejm kontraktowy, uzyskując w drugiej turze poparcie Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”[7].

W rządzie Tadeusza Mazowieckiego objął stanowisko ministra współpracy gospodarczej z zagranicą. Podpisywał pierwszą umowę gospodarczą o współpracy ze Wspólnotą Europejską. Negocjował (zakończone powodzeniem) umorzenie polskich długów wobec Związku Radzieckiego o wartości 9,2 miliarda dolarów amerykańskich[15]. Po raz drugi został posłem w 1993 z ramienia Unii Demokratycznej z okręgu olsztyńskiego, zrezygnował z mandatu w maju 1996. Zaproponował przyjęty w Konstytucji zapis ograniczający zadłużenie publiczne do 60% PKB[16].

W latach 1994–1999 zajmował stanowisko prezydenta m.st. Warszawy, pozostając w ramach koalicji samorządowej Sojusz Lewicy Demokratycznej-Unia Wolności i Samorządności. Był przewodniczącym zarządu Unii Metropolii Polskich, członkiem zarządu Związku Miast Polskich i współprzewodniczącym Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Lokalnego[17]. Za jego kadencji rozpoczęto budowę Mostu Świętokrzyskiego i przygotowano budowę Mostu Siekierkowskiego, zmodernizowano ulicę Nowy Świat, rozpoczęto budowę spalarni na Targówku, wybudowano 9 basenów, otwarto pierwszy odcinek pierwszej linii metra, wytyczono 700 km tras rowerowych, oddano do użytku nowy budynek Biblioteki Uniwersyteckiej i gmach Sądu Najwyższego, a także przyśpieszono zwrot nieruchomości przejętych przez państwo po II wojnie światowej. W okresie tym miasto wsparło finansowo budowę kilku pomników[17].

Po zakończeniu kadencji do 2002 zasiadał w Radzie m.st. Warszawy. Od 1999 do 2000 pełnił funkcję wiceministra gospodarki, był członkiem zespołu Jana Kułakowskiego negocjującego warunki przystąpienia Polski do Unii Europejskiej[7]. Był również doradcą gospodarczym prezydenta Litwy Valdasa Adamkusa (1999–2000).

Od 1991 działał w Unii Demokratycznej, później w Unii Wolności i w Partii Demokratycznej – demokraci.pl, której od 2006 do 2007 był wiceprzewodniczącym. Bez powodzenia kandydował do Sejmu w wyborach w 2001 i 2005, a w 2004 do Parlamentu Europejskiego. W wyborach samorządowych w 2006 został wybrany na radnego sejmiku mazowieckiego z listy Lewicy i Demokratów. W wyborach parlamentarnych w 2007 ponownie bezskutecznie kandydował do Sejmu z listy tej samej koalicji w okręgu warszawskim. W 2009 wstąpił do klubu radnych Platformy Obywatelskiej w sejmiku mazowieckim. W wyborach samorządowych w 2010 uzyskał reelekcję do sejmiku z listy PO[18].

W międzyczasie wystąpił z Partii Demokratycznej; w 2011 wystartował w wyborach parlamentarnych z warszawskiej listy PO, został wówczas wybrany na posła na Sejm VII kadencji[19]. Wkrótce po wyborach wstąpił do PO. W Sejmie VII kadencji został m.in. członkiem Komisji Gospodarki oraz Finansów Publicznych. Bez powodzenia kandydował w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014[20].

Wcześniej w tym samym roku powierzono mu funkcję koordynatora grupy polskich ekspertów ds. reformy samorządowej na Ukrainie[21]. W 2015 objął stanowisko przewodniczącego sejmowej Podkomisji nadzwyczajnej do spraw realizacji ustaw o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych[22]. W wyborach w tym samym roku z powodzeniem ubiegał się o poselską reelekcję (dostał 8329 głosów)[23].

Nie wystartował w wyborach parlamentarnych w 2019. W tym samym roku powołany na rzecznika praw przedsiębiorców na Ukrainie[24]. Funkcję tę sprawował do 2021[25].

Życie prywatne

Jest synem Jadwigi[26] i działacza katolickiego okresu PRL Andrzeja Święcickiego, bratem Jakuba Święcickiego, a także zięciem Eugeniusza Szyra. Ma trzech synów i córkę.

21 listopada 2016 w okresie tzw. kryzysu migracyjnego w trakcie występu w jednym z programów publicystycznych w TVP Info zadeklarował, że gotów byłby przyjąć uchodźców do swego domu w Warszawie[27]. Wiosną 2018 w mieszkaniu małżonków Święcickich zamieszkała rodzina uchodźców z Tadżykistanu w ramach programu prowadzonego przez Fundację Ocalenie[28].

Odznaczenia i wyróżnienia

Przypisy

  1. a b Dane osoby z katalogu kierowniczych stanowisk partyjnych i państwowych b. PRL. ipn.gov.pl. [dostęp 2015-06-02].
  2. European Junior Championships 1966. wjah.co.uk. [dostęp 2015-06-02]. (ang.).
  3. Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Janusz Rozum, Tadeusz Wołejko: Historia Finałów Lekkoatletycznych Mistrzostw Polski 1920–2007. Konkurencje męskie. Szczecin-Warszawa: KAdruk, Komisja Statystyczna PZLA, 2008, s. 377. ISBN 978-83-61233-20-6.
  4. Lekkoatletyka w 1998. Andrzej Lasocki (red.). Łomianki: Sportpress, 1999, s. 190. ISBN 83-910012-1-0.
  5. Marcin Święcicki. mamprawowiedziec.pl. [dostęp 2015-06-02].
  6. Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1965. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2020-07-11].
  7. a b c Marcin Święcicki. wyborcza.pl, 8 września 2009. [dostęp 2015-06-02].
  8. About BRAAC. Staff. undp.org.ua. [dostęp 2015-06-02]. (ang.).
  9. Powązki mówią więcej o nas, niż jakiekolwiek muzeum. rp.pl, 1 listopada 2014. [dostęp 2015-06-02].
  10. Powązki cmentarz elit. Z Marcinem Święcickim, przewodniczącym Komitetu Opieki nad Starymi Powązkami rozmawia Jan Tomasz Lipski. „Stolica”, s. 36, październik 2017. 
  11. Członkowie Komitetu Budowy Muzeum Historii Żydów Polskich. um.warszawa.pl. [dostęp 2015-06-02].
  12. Komitet Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. polin.pl. [dostęp 2019-02-25].
  13. Związek Stowarzyszeń Forum Ruchu Europejskiego (KRS: 0000426262). Krajowy Rejestr Sądowy. [dostęp 2023-11-17].
  14. Dane osoby z katalogu osób rozpracowywanych. ipn.gov.pl. [dostęp 2015-06-02].
  15. Jerzy Baczyński: Leszek Balcerowicz. 800 dni. Krótka historia wielkiej zmiany 1989–1991. Warszawa: Polityka, 2009, s. 141–142.
  16. 2 kadencja, Zgromadzenie Narodowe. sejm.gov.pl, 23 września 1994. [dostęp 2015-06-02].
  17. a b c d Prezydenci Warszawy. warszawa.pl. [dostęp 2019-02-25].
  18. Serwis PKW – Wybory 2010. [dostęp 2015-06-02].
  19. Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2015-06-02].
  20. Serwis PKW – Wybory 2014. [dostęp 2014-06-25].
  21. Grupa polskich ekspertów pomoże w reformie samorządowej na Ukrainie. wyborcza.pl, 31 marca 2014. [dostęp 2015-05-26].
  22. Podkomisja nadzwyczajna do spraw realizacji ustaw o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. sejm.gov.pl. [dostęp 2015-05-26].
  23. Serwis PKW – Wybory 2015. [dostęp 2015-10-27].
  24. Marcin Święcicki został rzecznikiem praw przedsiębiorców na Ukrainie. pb.pl, 23 sierpnia 2019. [dostęp 2019-09-08].
  25. Cabinet of Ministers approves Roman Waschuk as new Business Ombudsman. boi.org.ua, 9 grudnia 2021. [dostęp 2022-10-16]. (ang.).
  26. Marcin Święcicki. ipn.gov.pl. [dostęp 2015-06-02].
  27. Mogę przyjąć uchodźców indywidualnie. Dzieci się wyprowadziły i jest trochę luzu. tvp.info, 21 listopada 2016. [dostęp 2019-02-25].
  28. Marcin Antosiewicz: Sitora i Sanjar u Święcickich. Polityk PO przyjął do domu uchodźców. newsweek.pl, 7 października 2018. [dostęp 2019-02-25].
  29. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 maja 2011 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2011 r. nr 78, poz. 780).
  30. Honorowi i zasłużeni obywatele Miasta Poznania: 1996. poznan.pl. [dostęp 2019-02-25].

Bibliografia

  • Nota biograficzna na stronie urzędu marszałkowskiego. [dostęp 2015-06-02].
  • Strona sejmowa posła VII kadencji. [dostęp 2015-06-02].
  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
Prezydenci Warszawy (1792–1863)
Komisarze Warszawy (1863–1915)
Prezydenci Warszawy (1916–1939)
Burmistrz komisaryczny Warszawy
(1939–1944)
Komisaryczni prezydenci Warszawy
(1939–1941)
Prezydenci Warszawy (1944–1950)
Przewodniczący Prezydium Rady
Narodowej Warszawy (1950–1973)
Prezydenci Warszawy (od 1973)

Herb Warszawy

  • kursywa – pełniący funkcję Prezydenta Warszawy
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000382977554
  • VIAF: 267937190
  • LCCN: n2011087062
  • GND: 170534723
  • PLWABN: 9810663579805606
  • NUKAT: n97007087
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3984584