Maria Clara Eimmart

Maria Clara Eimmart
Ilustracja
Faza Księżyca – rys. Maria Clara Eimmart
Data i miejsce urodzenia

27 maja 1676
Norymberga

Data i miejsce śmierci

29 października 1707
Norymberga

Zawód, zajęcie

astronom, rysownik

Multimedia w Wikimedia Commons

Maria Clara Eimmart (czasem: Maria Clara/Klara[1] Muller/Müller[2], ur. 27 maja 1676 w Norymberdze, zm. 29 października 1707 tamże) – niemiecka astronomka i rysowniczka[3][4].

Życiorys

Księżyc w pełni, Maria Clara Eimmart

Była córką Marii Walther (1644–1722) i Georga Christopha Eimmarta Młodszego, astronoma amatora, rysownika i dyrektora Akademii Sztuk Pięknych w Norymberdze oraz wnuczką malarza głównie historycznego i portretowego, Georga Christopha Eimmarta Starszego (1603–1658)[5]. Także jej kuzynka, Susanna Maria von Sandrart, była utalentowaną rysowniczką zdolną utrzymać się z rycin po śmierci swojego męża[6].

Jej brat zmarł krótko po narodzeniu, w 1699 roku[7].

Ojciec Marii Clary zarabiał dobrze na zamówieniach rycin, ale większość zarobków wydawał na sprzęt do obserwacji astronomicznych albo zestawów do prezentacji np. odkryć Mikołaja Kopernika[5][8]. W 1678 roku założył jedno z większych w ówczesnej Europie[9] obserwatoriów astronomicznych[8].

Maria Clara wraz z innymi uczniami pobierała u ojca lekcje z zakresu języka francuskiego, łaciny, matematyki, astronomii i rysunku[3]. Szybko stała się asystentką Georga Christopha[9], a jej talent do odwzorowań faz Księżyca stał się głośny poza pracownią. Oprócz tego tworzyła też (również jako miedzioryty) prace z kwiatami, ptakami i innymi klasycznymi tematami[10]. Dzieła te uznaje się za zaginione[11].

W maju 1695 roku jej rodzinę odwiedził szwajcarski naukowiec Johann Jakob Scheuchzer, z którym następnie Maria Clara prowadziła korespondencję: 5 znanych nam listów przechowywanych jest w Bibliotece Głównej w Zurychu[12].

20 stycznia 1706 roku poślubiła w Altdorf niemieckiego fizyka Johanna Heinricha Müllera (1671–1731), ucznia jej ojca i od 1705 roku kierownika wykupionego przez miasto (po śmierci Georga Christopha 5 stycznia[13]) Obserwatorium Astronomicznego[14]. Wykładał on również fizykę w Gimnazjum Norymberskim Aegydianum, Maria Clara asystowała mężowi w tej dydaktycznej działalności[1]. Zarówno córka, jak i ojciec bardzo wpłynęli na nowego członka rodziny, jeśli chodzi o fascynację badania nocnego nieba: Johann Heinrich sam stał się astrononem amatorem, śledząc komety, plamy słoneczne i wzniesienia na Księżycu[15].

Maria Clara zmarła niecały rok po ślubie, podczas porodu[16]; dziecko także nie przeżyło[14]. Pogrzeb odbył się 3 listopada[7].

Ilustracje astronomiczne

Maria Clara Eimmart jest znana przede wszystkim ze swoich rysunków, odwzorowujących z dużą dokładnością fazy Księżyca[17]. Prace wykonywała na bazie własnych obserwacji teleskopowych. Używała jasnych pasteli na ciemnoniebieskim kartonie. W latach 1693–1698, Eimmart wykonała 350 rysunków faz Księżyca[14] (według innych danych – 250[10][1]). Kolekcja ta posłużyła do zilustrowania książki jej ojca pt. Micrographia stellarum phases lunae ultra 300[14].

W 1706 roku wykonała dwa rysunki z obserwacji w dniu 12 maja całkowitego zaćmienia Księżyca. Powstały także ilustracje przedstawiające komety i planety[17].

Nieliczne prace przetrwały do naszych czasów[2]. Dwanaście prac podarowała Luigi Ferdinando Marsiliemu, współpracownikowi jej ojca. Dziesięć innych rysunków przetrwało w Bolonii, razem z trzema mniejszymi studiami na brązowym papierze[18]. Większość jej szkiców znajduje się w Petersburgu[19].

Niektórzy badacze uważają, że Maria Clara opublikowała w 1701 roku pod nazwiskiem ojca pracę o tytule Ichnographia nova contemplationum de sole. Brak jednak jednoznacznych potwierdzeń tej teorii[20] i uznaje się, że tylko ilustracje z tego dzieła (częściowo lub wszystkie) są jej autorstwa[15].

Galeria

Święta Małgorzata, wskazująca na sklepienie niebieskie, z globusem – rys. Marii Clary Eimmart

Przypisy

  1. ↑ a b c KatherineK. Bracher KatherineK., The biographical encyclopedia of astronomers, New York, NY: Springer, 2007, s. 328, ISBN 978-0-387-30400-7, OCLC 184930573 [dostęp 2019-10-13] .
  2. ↑ a b Lim i inni, Photographic atlas of the moon, Cambridge University Press, 2002, OCLC 905960714 [dostęp 2019-10-13] .
  3. ↑ a b Kobiety w poznaniu naukowym wczoraj i dziś, Redakcja:R.: Miluska i inni, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 1995– (Humanistyka i płeć), s. 162, ISBN 83-232-0653-8, OCLC 34996302 [dostęp 2019-10-13] .
  4. ↑ Sue Vilhauer.S.V. Rosser Sue Vilhauer.S.V., Biology & feminism : a dynamic interaction, New York: Twayne Publishers, 1992, s. 20, ISBN 0-8057-9770-X, OCLC 26809970 [dostęp 2019-10-13] .
  5. ↑ a b Women Astronomers, [w:] Herman S.H.S. Davies Herman S.H.S., Popular Astronomy: A Review of Astronomy and Allied Sciences, 1898 .
  6. ↑ SabinaS. Lessmann SabinaS., Susanna Maria von Sandrart (1658-1716) : Arbeitsbedingungen einer Nürnberger Graphikerin im 17. Jahrhundert, Hildesheim: G. Olms, 1991, ISBN 3-487-09456-8, OCLC 27816289 [dostęp 2019-10-13] .
  7. ↑ a b HansH. Gaab HansH., Maria Clara Eimmart. Eine Nurnberger Astronomin, [w:] NadjaN. Bennewitz, GabyG. Franger (red.), Geschichte der Frauen in Mittelfranken : Alltag, Personen und Orte, wyd. 1. Aufl, Cadolzburg: Ars Vivendi, 2003, ISBN 3-89716-375-6, OCLC 52928286 [dostęp 2019-10-18] .
  8. ↑ a b KatherineK. Bracher KatherineK., The biographical encyclopedia of astronomers, New York, NY: Springer, 2007, s. 328, ISBN 978-0-387-30400-7, OCLC 184930573 [dostęp 2019-10-18] .
  9. ↑ a b UNESCO Astronomy and World Heritage Webportal - Show entity [online], www3.astronomicalheritage.net [dostęp 2019-10-19]  (ang.).
  10. ↑ a b JohnJ. Aikin JohnJ., General Biography: Or, Lives, Critical and Historical, of the Most Eminent Persons of All Ages, Countries, Conditions, and Professions, Arranged According to Alphabetical Order, G. G. and J. Robinson, 1815, s. 321 .
  11. ↑ Christian GottliebCh.G. Jöcher Christian GottliebCh.G. i inni, Allgemeines Gelehrten-Lexicon: Darinne die Gelehrten aller Stände sowohl männ- als weiblichen Geschlechts, welche vom Anfange der Welt bis auf ietzige Zeit gelebt..., t. 3, 1751, s. 744 .
  12. ↑ Naturforschende Gesellschaft inN.G. Zürich. Naturforschende Gesellschaft inN.G., Naturforschende Gesellschaft inN.G. Zürich Naturforschende Gesellschaft inN.G., Vierteljahrsschrift der Naturforschenden Gesellschaft in Zürich., t. v.18 (1873), Zürich :: Fäsi & Beer,, 1873, s. 292-296 [dostęp 2019-10-13] .
  13. ↑ Die Geschichte des Eimmart-Nachlasses [online] .
  14. ↑ a b c d GabriellaG. Bernardi GabriellaG., The unforgotten sisters : female astronomers and scientists before Caroline Herschel, Cham, ISBN 978-3-319-26127-0, OCLC 944920062 [dostęp 2019-10-13] .
  15. ↑ a b KristineK. Larsen KristineK., "A Woman's Place is in the Dome”: Gender and the Astronomical Observatory, 1670-1970, „MP: An Online Feminist Journal”, 2009 .
  16. ↑ David F.D.F. Noble David F.D.F., A world without women : the Christian clerical culture of Western science, New York: Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508435-7, OCLC 27187209 [dostęp 2019-10-13] .
  17. ↑ a b ZofiaZ. Ożdżeńska ZofiaZ., Udział kobiet w astronomii, „Urania”, 1956, s. 143 .
  18. ↑ Museo della Specola, Bologna - Catalogue, maps, 67 [online], www.bo.astro.it [dostęp 2019-10-13] .
  19. ↑ Astronomie in Nürnberg – Information zu Maria Clara Eimmart [online], www.astronomie-nuernberg.de [dostęp 2019-10-13] .
  20. ↑ Londa L.L.L. Schiebinger Londa L.L.L., The mind has no sex? : women in the origins of modern science, wyd. 1st Harvard pbk. ed, Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1991, ISBN 0-674-57625-X, OCLC 25341982 [dostęp 2019-10-13] .
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000116768856
  • VIAF: 77505614
  • ULAN: 500047839
  • GND: 133510476
  • WorldCat: viaf-77505614