Maria Gorczyńska

Maria Gorczyńska

Imię i nazwisko	Maria Gorczyńska-Lindner
Data i miejsce urodzenia	27 stycznia 1899 Lublin, Polska
Data i miejsce śmierci	23 czerwca 1959 Warszawa, Polska
Zawód	pracownik poczty, aktorka, dyrektor teatru
Współmałżonek	Edward Lindner (zm. 1933)
Lata aktywności	1922–1959
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Maria Gorczyńska-Lindner (ur. 27 stycznia 1899 w Lublinie, zm. 23 czerwca 1959 w Warszawie) – polska aktorka teatralna i filmowa, dyrektor teatru. Żołnierz Armii Krajowej.

Życiorys

Urodziła się w rodzinie Józefa Eugeniusza, maszynisty kolejowego, i Karoliny z Dołęga-Luberadzkich (zm. 1956). Ukończyła gimnazjum w Lublinie, a następnie pracowała przez pewien czas na poczcie. Około 1920 roku rozpoczęła naukę w warszawskiej Szkole Dramatycznej. Jeszcze jako studentka w 1922 roku zadebiutowała na deskach Teatru Polskiego w roli Zosi w Weselu Stanisława Wyspiańskiego. Od 1924 roku była aktorką warszawskich teatrów miejskich. Grała między innymi w Teatrze Narodowym, Teatrze Nowym, w Lublinie i w Łodzi oraz na scenach TKKT. Na początku występowała w lekkich komediach i farsach, następnie głównie w sztukach Jasnorzewskiej i Rittnera – zagrała m.in. Rutę w Egipskiej pszenicy i Hanię w Głupim Jakubie. Zyskała uznanie jako ceniona aktorka dramatyczna.^{[potrzebny przypis]}

W 1924 roku Gorczyńska zadebiutowała przed kamerą. Ponieważ była aktorką o oryginalnej urodzie i świetnej prezencji zagrała w wielu przedwojennych filmach, głównie role amantek.

W czasie II wojny światowej pracowała jako kelnerka w kawiarni „U Aktorek”. Była żołnierzem Armii Krajowej. Brała udział w powstaniu warszawskim jako łączniczka.

Po wojnie występowała gościnnie w teatrach Krakowa, Wrocławia, Poznania i Łodzi, by w końcu osiąść w Warszawie. W latach 1949/50 była dyrektorem Teatru Klasycznego (obecnie Współczesny). Współpracowała również z Teatrem Polskiego Radia.

Jej mężem był Edward Lindner (zm. 1933).

Zmarła w Warszawie, pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 236-4-24)^[1][2].

Filmografia

• 1924 – O czym się nie mówi
• 1925 – Iwonka
• 1926 – Trędowata
• 1927 – Mogiła nieznanego żołnierza
• 1927 – Ziemia obiecana
• 1928 – Przedwiośnie
• 1928 – Tajemnica starego rodu
• 1929 – Z dnia na dzień
• 1930 – Tajemnica lekarza
• 1934 – Pieśniarz Warszawy
• 1934 – Co mój mąż robi w nocy…
• 1938 – Moi rodzice rozwodzą się
• 1938 – Ostatnia brygada
• 1938 – Druga młodość
• 1952 – Młodość Chopina

Spektakle teatralne

• 1922 – Wesele, Teatr Polski w Warszawie jako Zosia
• 1923 – Zdobycie twierdzy, Teatr Polski jako wesoła dama
• 1926 – Nasza żoneczka, Teatr Polski w Wilnie jako Dodo
• 1927 – Szkoła wdzięku, Teatr Letni jako Eliza Howard
• 1928 – Zaręczyny aktorki, Teatr Narodowy jako Michalina
• 1930 – Głupi Jakub, Teatr Narodowy jako Hania
• 1934 – Intryga i miłość, Teatr Narodowy jako Lady Milford
• 1949 – Niemcy, Teatr Współczesny jako Berta
• 1952 – Lalka, Teatr Polski jako Kazimiera Wąsowska
• 1958 – Trzeci dzwonek, Teatr Polski jako Radwańska

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1953)^[3]
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[4]

Przypisy

Bibliografia

• Wielcy interpretatorzy wielkiej literatury: Maria Gorczyńska. [dostęp 2013-01-28].

Linki zewnętrzne

• Maria Gorczyńska w bazie filmpolski.pl
• Maria Gorczyńska-Lindner, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-09] .
• Maria Gorczyńska w bazie IMDb (ang.)
• Maria Gorczyńska w bazie Filmweb
• Maria Gorczyńska na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Materiały dotyczące Marii Gorczyńskiej w bibliotece Polona