Marija Zańkowećka

Marija Kostiantyniwna Zańkowecka
Марія Костянти́нівна Занькове́цька

Imię i nazwisko	Marija Kostiantyniwna Adasowśka Марія Костянти́нівна Адасовська
Data i miejsce urodzenia	4 sierpnia 1854 Zańky
Data i miejsce śmierci	4 października 1934 Kijów
Zawód	aktorka
Lata aktywności	1876-1934
Multimedia w Wikimedia Commons

Marija Kostiantyniwna Zańkowecka (ukr.) Марія Костянти́нівна Занькове́цька (ur. 4 sierpnia 1854 w Zańkach, ujezd nieżyński, gubernia czernihowska, Imperium Rosyjskie, zm. 4 października 1934 w Kijowie) – ukraińska aktorka teatralna. Ludowa Artystka Ukraińskiej SRR^[1].

Życiorys

Marija urodziła się w rodzinie zubożałego szlachcica Kostiantyna Adasowskiego i mieszczanki Marii Nefedowej. Ukończyła gimnazjum żeńskie w Czernihowie. W latach 1871–1872 jako żona oficera artylerii Chłystowa przebywała w Besarabii w twierdzy Bendery.

Po raz pierwszy wystąpiła na scenie teatralnej w Nieżynie w 1876. Karierę zawodową rozpoczęła na scenie Teatru Miejskiego w Jelizawietgradzie 27 października 1882 pod kierunkiem Marko Kropywnyckiego rolą Natałki w sztuce Iwana Kotlarewskiego "Natałka Połtawka". W późniejszych latach występowała w zespołach Marko Kropywnyckiego, Mychajło Staryckiego, Mykoły Sadowskiego, Panasa Saksahanskiego^[2]. Jej pseudonim sceniczny pochodzi od nazwy rodzinnej wsi. W swojej karierze zagrała ponad 30 ról dramatycznych. W 1906 współorganizowała pierwszy ukraiński teatr stacjonarny w Kijowie, a w 1918 Teatru Narodowego we Lwowie (obecnie Narodowy Akademicki Teatr Narodowy im. Marii Zańkoweckiej). W 1918 zorganizowała teatr ludowy "Ukraińska trupa pod dyrekcją Marii Zańkowećkiej". W czerwcu 1918 hetman Pawło Skoropadski zatwierdził rezolucję Rady Ministrów o przyznaniu Marii dożywotniej emerytury państwowej.

W 1922 Związek Radziecki celebrował 40 rocznicę rozpoczęcia jej kariery. Była pierwszą osobą, której przyznano tytuł Ludowego Artysty Ukraińskiej SRR.

Zmarła 4 października 1934 w Kijowie, gdzie została pochowana.

Upamiętnienie

• Jej imieniem nazwano Teatr Narodowy we Lwowie
• W Kijowie znajduje się pomnik poświęcony artystce
• 1960 w Kijowie utworzono mieszkanie-muzeum
• 1964 muzeum w Zańkach
• 1989 w Kijowie utworzono Muzeum Marii Zańkowećkiej^[3]
• 2004 Narodowy Bank Ukrainy wybił pamiątkową monetę z okazji 150. rocznicy urodzin^[4]

Linki zewnętrzne

• Заньковецкая Марья Константиновна. Биография.ру. [dostęp 2016-04-17]. (ros.).

Przypisy