Markasyt

Markasyt
Ilustracja
Drobne kryształy Markasytu
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

dwusiarczek żelaza (FeS2)
zawiera kationy żelaza (Fe2+) i aniony dwusiarczkowe S2−2

Twardość w skali Mohsa

6–6,5

Przełam

niewyraźny

Łupliwość

wyraźna

Pokrój kryształu

tabliczkowy, pręcikowy

Układ krystalograficzny

rombowy

Gęstość minerału

4,89 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

jasnożółta z odcieniem zielonkawym

Rysa

zielonkawoczarna

Połysk

metaliczny

Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Dwa eksponaty Markasytów
Mała klastra kryształów Markasytu

Markasyt[1] – minerał z gromady siarczków. Należy do minerałów pospolitych.

Nazwa pochodzi od arab. marqasitae bądź pers. marcasisa – w ten sposób określano piryt i markasyt.

Charakterystyka

Właściwości

Tworzy kryształy tabliczkowe lub słupkowe. Często tworzy zbliźniaczenia w kształcie charakterystycznych grzebieni. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych, skorupowych, nerkowatych, kulistych. Znane są formy rozetowe przypominające róże. W skałach osadowych tworzy konkrecje. Jest izostrukturalny z lelingitem. Obok pirytu jest drugą odmianą polimorficzną siarczku żelaza.

Jest kruchy, nieprzezroczysty, pospolity (podobnie jak piryt)[1].

Występowanie

Jest produktem działalności hydrotermalnej, bywa znajdowany wśród skał osadowych, gdzie towarzyszy pirytowi.

Miejsca występowania:

  • W Polsce: w okolicach Turoszowa, Nowej Słupi, w Pomorzanach k. Olkusza, w kopalniach rudy miedzi (KGHM PM S.A.) k. Lubina.

Zastosowanie

  • surowiec do produkcji kwasu siarkowego[1] oraz ruda żelaza[2],
  • od starożytności służy jako kamień ozdobnykaboszony i płytki,
  • dobrze wykształcone kryształy są szlifowane fasetkowo,
  • bywa stosowany do wyrobu biżuterii,
  • jest interesujący dla kolekcjonerów.

Przypisy

  1. a b c Encyklopedia techniki CHEMIA. Warszawa: WNT, 1965.
  2. Czesław Kuźniar. Bogactwa kopalne Górnego Śląska. „Przegląd Techniczny”. LIX (12), s. 80, 1921-03-30. Feliks Kucharzewski. 

Linki zewnętrzne

  • markasyt na stronie Mindat.org (ang.)
  • markasyt na stronie Webmineral.com (ang.)
Kontrola autorytatywna (gatunek mineralny):
  • NKC: ph574510
  • J9U: 987007550981805171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: science/marcasite
  • Universalis: marcassite-marcasite
  • ЕСУ: 63692
  • SNL: markasitt
Identyfikatory zewnętrzne:
  • identyfikator minerału w Mindat: 29308, 11411, 8059