Marta Melusja Rybka

Marta Melusja Rybka CSSE
Marta Rybka
Melusja Rybka
męczennica, zakonnica
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 lipca 1905
Pawłów

Data i miejsce śmierci

24 marca 1945
Nysa

Miejsce pochówku

zbiorowa mogiła w przyklasztornym ogrodzie zakonnym sióstr elżbietanek w Nysie,
ul. Słowiańska 16

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety (elżbietanki)

Śluby zakonne

31 lipca 1934

Multimedia w Wikimedia Commons
Błogosławiona
Czczona przez

Kościół katolicki

Beatyfikacja

11 czerwca 2022
archikatedra św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu
przez Franciszka[a]

Wspomnienie

11 maja

Szczególne miejsca kultu

Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety (elżbietanki)

Przyczyna śmierci

morderstwo

Rodzice
  • Nicolaus
  • Victoria z d. Kurek
  • Multimedia w Wikimedia Commons

    Melusja Marta Rybka (ur. 11 lipca 1905[b] w Pawłowie, zm. 24 marca 1945 w Nysie) – niemiecka zakonnica ze Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety (elżbietanek), męczennica okresu II wojny światowej, błogosławiona Kościoła katolickiego[2].

    Życiorys

    Marta Rybka urodziła się w 1905, w diecezji opolskiej, jako córka Nicolausa i Victorii z domu Kurek[3]. Pięć dni później, 16 lipca została ochrzczona w kościele św. Michała Archanioła w Pawłowie koło Raciborza[3]. Idąc za głosem powołania 5 października 1927 wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety[1], którego założycielką była bł. Maria Luiza Merkert CSSE. W następnym roku, 19 kwietnia rozpoczęła roczny nowicjat, przyjmując podczas obłóczyn habit zakonny oraz obierając imię zakonne Melusja[1]. 22 kwietnia 1929 przyjęła pierwsze śluby czasowe, a 31 lipca 1934 złożyła śluby wieczyste[1]. Przez cały czas swojej zakonnej drogi posługiwała w Nysie, pracując m.in. w zakonnym ogrodzie, piekarni[4] oraz wykonując podstawowe prace domowe[5]. Tam zastał ją tragiczny wybuch II wojny światowej.

    Męczeństwo

    Z początkiem 1945 wskutek zbliżającego się od wschodu frontu nakazano bezwzględną ewakuację mieszkańców Nysy[6]. Jednak z powodu braku dostatecznych środków transportu dla osób starszych i chorych nie była ona wtedy możliwa[6]. Skutkiem tego wiele osób oraz nyskich sióstr elżbietanek pozostało w swoich domach. W marcu idący front żołnierzy Armii Czerwonej zbliżał się do Nysy, gdzie posługiwała chorym, którzy schronili się w zakonnym Domu św. Jerzego, siostra Melusja[4]. Po wkroczeniu i zajęciu przez nich miasta, tragicznym okazał się dzień 24 marca w atmosferze strachu, prześladowań oraz przemocy fizycznej przez sowieckich żołnierzy[c].

    Kluczowe wydarzenia rozegrały się w Domu św. Jerzego klasztoru przy ulicy Słowiańskiej 16[1]. Siostra Melusja najpierw stanęła w obronie uczennicy prowadzonej przez siostry szkoły gospodarstwa domowego, którą zaatakował z niskich pobudek jeden z żołnierzy, chcąc ją zgwałcić, a potem sama została przez niego zaatakowana[7]. Cztery siostry wraz z około trzydziestu starszymi osobami, które schroniły się w pobliskiej piwnicy, słyszały szamotaninę i strzały[1]. Około godziny 18:00 wycofujące się wojsko podłożyło ogień, który od strony refektarza przedostał się do pokoi i zniszczył cały parter budynku[1]. Pożar zatrzymał się przy pokoju, gdzie rozegrał się ostatni dramat zamordowanej – jak się później okazało – siostry Melusji. Dopiero trzy dni później, 27 marca siostry z Domu św. Elżbiety mogły przez wjazd dotrzeć do Domu św. Jerzego[1]. W pokoju zobaczyły zastrzeloną, strzałem w głowę, leżącą na podłodze w kałuży krwi z rozciągniętymi ramionami siostrę Melusję[1]. Z pomocą starszej kobiety oraz innej siostry zwłoki przeniesiono do ogrodu Domu św. Elżbiety, gdzie zostały pochowane obok zwłok siostry Sapientii i siostry Felicitas w zbiorowej mogile przyklasztornej przy ul. Słowiańskiej na której później umieszczono tablicę pamiątkową na krzyżu nagrobnym[1].

    Proces beatyfikacji

    Kościół mocą tradycji oraz szacunku do depozytu wiary, złożonego na Krzyżu przez Chrystusa otacza szczególną czcią jego spadkobierców, którzy w jego obronie złożyli swoje życie w ofierze ponosząc śmierć męczeńską. Mając to na uwadze, po zakończeniu działań wojennych przystąpiono do rozpoznania i sporządzenia listy osób konsekrowanych, które broniąc tego depozytu zostały zamordowane. Początkowo pojedynczo (Maksymilian Maria Kolbe OFMConv., Edyta Stein OCD i bp Michał Kozal), a potem zbiorowo, stopniowo grupując liczne grono męczenników okresu II wojny światowej, kościół wynosił ich na ołtarze. Pierwsza grupa 108 męczenników tego okresu została beatyfikowana 13 czerwca 1999 w Warszawie przez papieża Jana Pawła II podczas jego pielgrzymki do Polski.

    W macierzystym zakonie siostry Melusji powstała po jej męczeńskiej śmierci szlachetna myśl, aby uczynić co możliwe w celu wyniesienia jej na ołtarze[7]. Jednak przez długie lata powojenne ze względów, głównie politycznych w Polsce nie było to możliwe[7]. Dopiero w 2009 Zarząd Generalny sióstr elżbietanek dysponując stosownymi, zebranymi i uporządkowanymi dokumentami podjął decyzję o wszczęciu postępowania beatyfikacyjnego[8][1]. Następnie, w lutym 2010 na ręce metropolity wrocławskiego abp. Mariana Gołębiewskiego, siostry elżbietanki zwróciły się z prośbą o wyniesienie na ołtarze dziesięciu swoich sióstr prowincji wrocławskiej, w tym również siostry Marty Melusji Rybki[1].

    25 listopada 2011 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu uroczystą mszą świętą został otwarty proces beatyfikacyjny przez abp. Mariana Gołębiewskiego siostry Marii Paschalis Jahn z grupą dziewięciu innych elżbietanek (wśród nich siostry Melusji), które poniosły męczeńską śmierć w okresie ostatniej wojny[4][9][10]. Powołany został specjalny Trybunał Diecezjalny w celu zbadania dokumentacji, świątobliwości życia i okoliczności męczeństwa wszystkich sióstr, a postulatorką procesu została mianowana elżbietanka s. Miriam Zając CSSE[11]. Specjalnym listem zwrócono się do wiernych z apelem o udostępnienie posiadanych dokumentów mogących dokładniej zbadać życie i działalność sióstr[12]. 26 września 2015 w archikatedrze wrocławskiej abp. Józef Kupny w uroczystej mszy świętej zakończył proces na szczeblu diecezjalnym[13] z udziałem czterech z dziesięciu rodzin zamordowanych sióstr, po czym akta zostały przekazane watykańskiej Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych[14]. 4 grudnia 2015 wydano dekret o ważności procesu diecezjalnego, a w 2019 złożono tzw. Positio, wymagane w dalszej procedurze beatyfikacyjnej[15]. Na postulatorkę generalną wyznaczono s. Marię Paulę Zaborowską CSSE[15]. 24 listopada 2020 odbyła się sesja konsultorów teologicznych, a 1 czerwca 2021 sesja kardynałów i biskupów Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, która zaakceptowała propozycje jej beatyfikacji[15]. 19 czerwca 2021 papież Franciszek podpisał dekret o jej męczeństwie, co otworzyło drogę do beatyfikacji[16][17]. Odtąd przysługiwał jej tytuł Czcigodnej Służebnicy Bożej.

    11 czerwca 2022 podczas uroczystej eucharystii w archikatedrze św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu, kard. Marcello Semeraro, reprezentujący papieża Franciszka dokonał uroczystej beatyfikacji Marii Paschalis Jahn i dziewięciu Towarzyszek, wśród których była także Marta Melusja Rybka[18][19].

    Zobacz też

    Uwagi

    1. W imieniu papieża Franciszka, ceremonii beatyfikacji przewodniczył kard. Marcello Semeraro, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych.
    2. Podawana jest też data urodzin 2 lipca 1945[1].
    3. W trakcie zajmowania obszarów należących przed II wojną światową do Niemiec, a także włączonych do Niemiec po agresji w 1939 Rosjanie dopuścili się w 1945 masowych gwałtów, często zbiorowych, na kobietach, głównie Niemkach, ale także Polkach. Zgwałconych mogło być do 2 mln kobiet, w wieku od 8 do 90 lat. Wiele zostało zamordowanych. Gwałty były prawdopodobnie tolerowane, a nawet zalecane, przez rosyjskie dowództwo[2].

    Przypisy

    1. a b c d e f g h i j k l Siostra Maria Paschalis Jahn. Beatyfikacja coraz bliżej..., [w:] Parafia św. Jana Chrzciciela i św. Mikołaja w Nysie [online], janchrzcicielnysa.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-01-25] .
    2. a b Biała Księga. Martyrologium duchowieństwa – Polska. Błogosławiona Marta Melusja Rybka [online], swzygmunt.knc.pl [dostęp 2016-02-08] .
    3. a b Sługa Boża M. Melusja Rybka, [w:] Parafia Rzymskokatolicka Św. Michała Archanioła w Pawłowie k. Raciborza [online], pawlow.opole.opoka.org.pl [zarchiwizowane 2016-02-16] .
    4. a b c Abp Kupny: Uwierzmy w moc Chrystusa, którą zostaliśmy obdarzeni [online], idziemy.com, 26 września 2015 [zarchiwizowane z adresu 2016-02-24] .
    5. Siostry męczenniczki, [w:] Dom rekolekcyjno-pielgrzymkowy Sióstr Elżbietanek w Krzeszowie [online], elzbietankikrzeszow.pl [zarchiwizowane 2017-06-27] .
    6. a b JanJ. Kochel JanJ., Świadkowie prawdy z tej ziemi. Męczennice czystości – Siostry Elżbietanki (†1945) – Wrocław, [w:] Szkoła Słowa Bożego [online], ssb24.pl [zarchiwizowane 2016-03-11] .
    7. a b c Z białą lilią w Morzu Czerwonym, [w:] „Gość Niedzielny” [online], wroclaw.gosc.pl, 17 września 2015 [zarchiwizowane z adresu 2022-08-07] .
    8. PaulaP. Zaborowska PaulaP., Kandydatki na Ołtarze. Proces beatyfikacyjny, selzbietanki.com [zarchiwizowane 2018-08-19] .
    9. MarianM. Gołębiewski MarianM., List na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego siostry M. Paschalis Jahn i IX towarzyszek ze Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety. (PDF), nysa.eu, 22 października 2011 [zarchiwizowane 2016-02-16] .
    10. Otwarcie procesu beatyfikacyjnego Sióstr Męczenniczek, [w:] Prowincja Toruńska Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety [online], elzbietanki.eu [zarchiwizowane 2016-02-17] .
    11. Kończy się proces beatyfikacyjny elżbietanek, zyciezakonne.pl, 22 stycznia 2015 [zarchiwizowane 2016-02-16] .
    12. AndrzejA. Czaja AndrzejA., Dobiega końca proces beatyfikacyjny elżbietanek z Nysy [online], nasza.nysa.pl, 19 stycznia 2015 [zarchiwizowane z adresu 2021-05-12] .
    13. Zakończenie diecezjalnego procesu beatyfikacyjnego, [w:] Dolnośląski Urząd Wojewódzki [online], duw.pl, 26 września 2015 [zarchiwizowane 2016-02-16] .
    14. M. ŁukaszaM.Ł. Sienkiewicz M. ŁukaszaM.Ł., Miłość nigdy nie ustaje, elzbietanki.waw.pl [zarchiwizowane 2016-02-16] .
    15. a b c Maria Paschalis Jahn and 9 companions from the sisters of saints Elizabeth [online], newsaints.faithweb.com [dostęp 2016-08-30]  (ang.).
    16. Promulgazione di Decreti della Congregazione delle Cause dei Santi, 19.06.2021 [online], press.vatican.va [zarchiwizowane z adresu 2023-01-04]  (wł.).
    17. Watykan: coraz bliżej beatyfikacji zamordowanych przez Armię Czerwoną elżbietanek [online], deon.pl, 20 czerwca 2021 [zarchiwizowane z adresu 2022-04-28] .
    18. Wrocław: elżbietanki s. Paschalis i 9 towarzyszek ogłoszone błogosławionymi [online], deon.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-02-26] .
    19. Beatyfikacja elżbietanek zamordowanych przez Rosjan [online], vatican.va [zarchiwizowane z adresu 2023-02-26] .

    Linki zewnętrzne

    • Ofiary „wyzwolicieli”, [w:] Gość Niedzielny (Gość Wrocławski) [online], wroclaw.gosc.pl, 22 września 2015 [zarchiwizowane z adresu 2021-05-14] .
    • „Bądź wierny, aż do śmierci, a dam ci wieniec życia” (Ap 2,10), zolwr.pl [zarchiwizowane 2016-02-15] .
    • Życiorysy, [w:] Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety. Prowincja Warszawska [online], elzbietanki.waw.pl [zarchiwizowane 2016-02-16] .