Medal Niepodległości Litwy

Medal Niepodległości Litwy
Lietuvos nepriklausomybės medalis

Awers
Baretka
Ustanowiono	1928
Wielkość	3,6 cm
Kruszec	brąz[1]

Medal Niepodległości Litwy (lit. Lietuvos nepriklausomybės medalis) – jedno z litewskich odznaczeń państwowych ustanowione w 1928 w celu nagradzania obywateli za ich wkład w odzyskanie i umocnienie niepodległości Litwy^[2].

Historia

Medal Niepodległości Litwy został ustanowiony w 1928 na pamiątkę X rocznicy odzyskania niepodległości przez Litwę^[3] i był przyznawany do 1940. Medal zaprojektował artysta Juozas Zikaras, autor Pomnika Wolności w Kownie, z którego personifikacja Wolności posłużyła jako główny motyw medalu^[1]. Odznaczenie zostało zlikwidowane po zajęciu Litwy przez ZSRR. Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę w 1991 odznaczenie zostało odnowione w niemal identycznej formie (dokonano jedynie drobnej modyfikacji daty w napisie na rewersie) i jest nadawane przez prezydenta kraju. W latach międzywojennych odznaczenie było produkowane przez szwajcarską firmę Huguenin^[1]. Obecnie jest wytwarzane w Wilnie przez mennicę państwową^[2].

Zasady nadawania

W okresie międzywojennym medal był nadawany osobom, które w okresie zakazu druku w języku litewskim czcionkami łacińskimi, wprowadzonego po powstaniu styczniowym przez władze rosyjskie (1865)^[4], zajmowały się przemycaniem z Prus książek litewskich. Nagradzano nim także uczestników walk o niepodległość w latach 1918-1920, kawalerów Orderu Krzyża Pogoni, uczestników powstania w Kraju Kłajpedzkim z 1923^[2]. W latach 1928-1940 medalem zostało odznaczonych ponad 44 tys. osób^[2]. Po odzyskaniu niepodległości w 1991 medalem nagradza się osoby, które przyczyniły się do odzyskania niepodległości Litwy uczestnicząc zarówno w walce zbrojnej jak i w innych formach oporu wobec okupacji sowieckiej^[2]. W szczególności, w 2000 medalem odznaczono m.in. wszystkich sygnatariuszy Aktu Przywrócenia Państwa Litewskiego^[5].

Opis odznaki

Odznaką Medalu Niepodległości Litwy jest okrągły brązowy medal. Na awersie znajduje się stylizowana personifikacja Wolności z Pomnika Wolności w Kownie na tle wschodzącego słońca. Na rewersie medalu znajduje się napis: PER AMŽIUS BUDĖJĘ-LAISVĘ LAIMĖJOM PER AUKAS IR PASIŠVENTIMĄ 1000-2000 (Przez wieki trwaliśmy - wolność zdobyliśmy ofiarami i poświęceniem 1000-2000)^[2]. W okresie międzywojennym napis ten był identyczny, różnił się jedynie datą: 1918-1928^[1]. Medal zawieszany jest na klamrze umocowanej na wstążce z żółtej mory z dwoma czarnymi paskami wzdłuż obu brzegów wstążki i oraz żółtą bordiurą. Szerokość wstążki 32 mm^[1].

Przypisy

Bibliografia

• Algimantas Astikas: Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918-1940, Wilno 1993, ISBN 5-417-00373-5
• Independence Medal (dostęp 9.XII.2010)

Linki zewnętrzne

• Independence Medal