Mehmet Shehu

Ten artykuł od 2008-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Mehmet Shehu

Data i miejsce urodzenia	10 stycznia 1913 Çorrush↗
Data śmierci	17 grudnia 1981
Premier Albanii
Okres	od 1954 do 1981
Poprzednik	Enver Hoxha
Następca	Adil Çarçani
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Mehmet Shehu (ur. 10 stycznia 1913 we wsi Çorush, zm. 17 grudnia 1981 w Tiranie) – albański polityk, komunista, pełniący w latach 1954–1981 funkcję premiera Albanii.

Życiorys

Pochodził z okolic Mallakastry. W latach trzydziestych studiował na uczelni wojskowej w Neapolu. W latach 1937–1939 walczył w hiszpańskiej wojnie domowej jako żołnierz XII Brygady Międzynarodowej im. Garibaldiego. W latach 1939–1942 był internowany we Francji.

Od roku 1942 Shehu był członkiem albańskiego ruchu oporu oraz członkiem Albańskiej Partii Komunistycznej. W 1943 został wybrany na członka Komitetu Centralnego Partii. W latach 1943–1944 był dowódcą 1 Brygady Partyzanckiej, po czym został dowódcą dywizji Armii Wyzwolenia Narodowego. W latach 1944 do 1945 był członkiem Antyfaszystowskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (pełniącego funkcję tymczasowego rządu).

Od 1947 Shehu był deputowanym Zgromadzenia Ludowego.

W roku 1948 Shehu uczestniczył w czystkach mających na celu usunięcie z partii elementów „chcących odseparować Albanię od Związku Radzieckiego”. Uczyniło go to najbliższym współpracownikiem Envera Hoxhy, pozostawał jednak w jego cieniu.

Od 1948 członek Komitetu Centralnego i Biura Politycznego Albańskiej Partii Pracy, w 1948 minister transportu, w latach 1948–1953 sekretarz Komitetu Centralnego. Opuścił to stanowisku 24 czerwca 1953, kiedy został wicepremierem oraz ministrem spraw zagranicznych (a także szefem tajnej policji Sigurimi). W roku 1954 zastąpił Envera Hoxhę na stanowisku premiera. Od 1974 pełnił także funkcję ministra obrony. Shehu był uważany za prawą rękę Hodży i drugą co do ważności osobę w państwie.

Shehu przygotował sojusz chińsko-albański, w wyniku którego nastąpiło zerwanie stosunków ze Związkiem Radzieckim (grudzień 1961).

W 1981 roku Shehu oponował przeciw izolacjonistycznej polityce Hoxhy (pogłębionej po zerwaniu w 1976 współpracy z Chinami). Prawdopodobnie w wyniku tego sprzeciwu został uznany i ogłoszony jugosłowiańskim szpiegiem. 17 grudnia 1981 został znaleziony martwy w sypialni w swoim domu w Tiranie z kulą w głowie. Oficjalnie za przyczynę śmierci uznano samobójstwo w wyniku załamania nerwowego. Samobójstwo według prawa albańskiego uznawane było za przestępstwo. Shehu został uznany za „wroga publicznego”.

Po śmierci Shehu ogłoszono agentem nie tylko jugosłowiańskich służb specjalnych, ale także CIA i KGB. Shehu zniknął z kart oficjalnej historii Albanii.

Istnieją hipotezy^{[potrzebny przypis]}, że Shehu został zabity na zlecenie Hoxhy. Kontrowersje wokół śmierci Shehu zainspirowały Ismaila Kadare do napisania powieści Pasardhesi (Następca).

Wdowa po Mehmecie Shehu – Fiqrete oraz jego dwóch synów (Skender i Bashkim) zostali uwięzieni bez jakiegokolwiek powodu. Najstarszy syn popełnił samobójstwo, żona zmarła w obozie w 1988. Pozostali dwaj synowie opuścili więzienie w 1991. Po opuszczeniu więzienia młodszy syn Shehu, Bashkim, rozpoczął poszukiwanie szczątków ojca. 21 lipca 2001 ogłosił, że zostały one odnalezione we wsi Ndroq, nad rzeką Erzen.

Przypisy

Bibliografia

• Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. I.B. Tauris: 2013, s. 409. ISBN 978-1-78076-431-3.
• Wiadomość z serwisu RFE