Merapi

Nie mylić z: Marapi – wulkanem na wyspie Sumatra.
Ten artykuł od 2010-11 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Merapi
Gunung Merapi
Ilustracja
Merapi, 2010
Państwo

 Indonezja

Położenie

Jawa Środkowa, Yogyakarta

Wysokość

2910 m n.p.m.

Dane wulkanu
Rok erupcji

2019[1]

Typ wulkanu

stratowulkan

Aktywność

czynny

Położenie na mapie Jawy
Mapa konturowa Jawy, w centrum znajduje się czarny trójkącik z opisem „Merapi”
Położenie na mapie Indonezji
Mapa konturowa Indonezji, na dole nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Merapi”
7°32′29″S 110°26′46″E/-7,541389 110,446111
Multimedia w Wikimedia Commons

Merapi (indonez. Gunung Merapi – „Góra Ognia”) – czynny wulkan w środkowej części Jawy w Indonezji; zaliczany do stratowulkanów[1].

Wysokość 2910 m n.p.m.[1] (niektóre źródła podają 2930 m). Leży w bardzo gęsto zaludnionej okolicy, w pobliżu dużego miasta Yogyakarta. Wioski położone są do wysokości 1700 m n.p.m. Na południowych zboczach Merapi ulokowała się wypoczynkowa miejscowość Kaliurang, licznie odwiedzana przez mieszkańców Yogyakarty[2]. Szacuje się, że ten jeden z najbardziej aktywnych wulkanów w Indonezji wyemitował największą ilość materiału piroklastycznego ze wszystkich wulkanów na świecie. Dym wydobywający się z wulkanu widoczny jest przez około 300 dni w roku.

Pierwsza zanotowana erupcja miała miejsce w 1548 r.[1] (istnieją dowody uzyskane metodą datowania radiowęglowego erupcji z ok. 7310 i 8780 r. p.n.e.[1]), prawdopodobnie również w 1006 r., kiedy to skutki wybuchu miały spowodować załamanie gospodarcze i upadek hinduistycznego Królestwa Mataram, a popioły wulkaniczne pokryły centralną część Jawy. Od 1548 r. zanotowano około 60 większych erupcji, mniejsze następują nawet co 2-3 lata. Wulkan wybuchał m. in. w latach 1822, 1832, 1846, 1848, 1934, 1935. W roku 1955 popiół wulkanu zasypał tereny zamieszkane przez 250 tys. ludzi. Ewakuowano wówczas szereg wsi położonych najbliżej krateru[2]. Kolejna duża erupcja miała miejsce w 1961 r. Popiół wulkaniczny przysypał kilkumilimetrową warstwą Kaliurang, wiele osób ewakuowano na stałe na Sumatrę[2]. W następnych latach lawiny piroklastyczne pociągnęły za sobą dziesiątki ofiar śmiertelnych (na przykład w 1979 r. i w listopadzie 1994 r.). Gorące gazy z wielkiej erupcji 22 listopada 1994 r. zabiły 27 ludzi, głównie w miejscowości Muntilan, położonej na zachód od wulkanu. Wulkan ciągle stanowi duże zagrożenie, jest intensywnie monitorowany. Wzmożona aktywność wulkanu w połowie maja 2006 roku zagroziła ponad 34 tys. ludzi, z których wielu zostało ewakuowanych w obawie przed skutkami spodziewanego w niedługim czasie kolejnego groźnego wybuchu.

Ostatnia duża erupcja rozpoczęła się w ostatnich dniach października 2010 roku. W przeciągu kilku dni śmierć poniosło ponad 100 osób, a ponad 100 tys. zostało ewakuowanych. Z dnia na dzień erupcja stawała się silniejsza. Wulkan wyrzucał z siebie popioły i materiał piroklastyczny na wysokość 7 km. Opadały one następnie na obszarze ponad 150 km² wokół wulkanu. W dniu 4 grudnia 2023 miała miejsce ostatnia erupcja[potrzebny przypis].

Przypisy

  1. a b c d e Merapi. [w:] Global Volcanism Program [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-02-24]. (ang.).
  2. a b c R[oman]. B[iesiada]. Strażnicy wulkanów. „Poznaj Świat”. R. XI, nr 7 (128), s. 24, lipiec 1963. Polskie Towarzystwo Geograficzne. (pol.). 

Linki zewnętrzne

  • Zdjęcie satelitarne z Google Maps
  • Merapi. [w:] Gunung Bagging [on-line]. [dostęp 2019-02-24]. (ang.).
Kontrola autorytatywna (stratowulkan):
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: place/Mount-Merapi
  • SNL: Merapi
  • Catalana: 0041996