Meremia
 Merremia gemella | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | psiankowce | ||
| Rodzina | powojowate | ||
| Rodzaj | meremia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Merremia Dennst. ex Endl. Gen. Pl., Suppl. 1: 1403 (1841)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| M. hederacea (N. L. Burman) H. G. Hallier[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| |||
| |||
Meremia[5][6] (Merremia Dennst. ex Endl.) – rodzaj roślin z rodziny powojowatych (Convolvulaceae). Obejmuje ok. 50[3] gatunków, według niektórych źródeł 80[7] lub nawet 100 (w przypadku włączania tu gatunków z rodzaju Distimake)[8]. Rośliny te występują w strefie tropikalnej obu kontynentów amerykańskich (od Meksyku i Kuby po Brazylię), w Afryce (bez północnej części), w południowej i wschodniej Azji oraz w Australii[3][7]. We wschodniej Azji zasięg rodzaju sięga strefy klimatu umiarkowanego chłodnego w Rosyjskim Dalekim Wschodzie[3]. Występujący tam gatunek – meremia syberyjska (Merremia sibirica) – uprawiana jest w krajach umiarkowanych, także w Polsce[5][6].
Niektóre gatunki są uciążliwymi chwastami na plantacjach, inne są uprawiane jako ozdobne lub wykorzystywane jako lecznicze. W ziołolecznictwie wykorzystywany jest m.in. rozpowszechniony w Ameryce Środkowej gatunek Merremia discoidesperma. Pędy Merremia gemella z Azji Południowo-Wschodniej i Australii używane są do wiązania, m.in. wiązano nimi kangury przed pieczeniem[8].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny zielne i drewniejące o pędach zwykle pnących, czasem płożących się[7].
- Liście
- Ogonkowe, rzadziej siedzące, o blaszce całobrzegiej, ząbkowanej, dłoniasto lub stopowato klapowanej albo złożonej[7], nagiej lub owłosionej[9].
- Kwiaty
- Wyrastają z kątów liści, czasem szczytowo na pędzie, pojedyncze lub zebrane w kilku- lub wielokwiatowych kwiatostanach rozmaicie wierzchotkowato rozgałęzionych. Kielich często jest rozdęty, zawsze jest trwały, czasem dwie zewnętrzne działki są mniejsze od wewnętrznych. Korona lejkowata do dzwonkowatej, wzdłuż brzegu zaokrąglona lub 5-kanciasta, zwykle biała lub żółta, z purpurowym wnętrzem. Pręciki są schowane w koronie, często są nierównej długości, a ich pylniki spiralnie skręcone. Nitki pręcików są rozszerzone u nasady, w górze nitkowato cienkie. Dysk miodnikowy ma formę pierścienia. Zalążnia jest czterokomorowa (czasem z dwiema niepełnymi przegrodami), z czterema zalążkami. Słupek jest pojedynczy, nitkowaty, zakończony pojedynczym lub dwoma główkowatymi znamionami[7][9].
- Owoce
- Torebki 1–4-komorowe otwierające się czterema klapami lub nieregularnie, otoczone powiększającym się zwykle w czasie owocowania kielichem. Zawierające cztery lub mniej nasion, nagich lub owłosionych[7].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Merremieae z podrodziny Convolvuloideae w obrębie rodziny powojowatych (Convolvulaceae)[2].
- Wykaz gatunków [3]
- Merremia aniseiifolia Ooststr.
- Merremia caloxantha (Diels) Staples & R.C.Fang
- Merremia calycina (Meisn.) Hallier f.
- Merremia calyculata Ooststr.
- Merremia candei (A.Terracc.) Sebsebe
- Merremia clemensiana Ooststr.
- Merremia cordata R.C.Fang
- Merremia crassinervia Ooststr.
- Merremia dichotoma Ooststr.
- Merremia discoidesperma (Donn.Sm.) O'Donell
- Merremia ellenbeckii Pilg.
- Merremia emarginata (Burm.f.) Hallier f.
- Merremia gallabatensis Hallier f.
- Merremia gemella (Burm.f.) Hallier f.
- Merremia gorinii Chiov.
- Merremia gracilis E.J.F.Campb. & Argent
- Merremia grandidentata (C.H.Thomps.) Staples & Simões
- Merremia gregorii Rendle
- Merremia hainanensis H.S.Kiu
- Merremia hederacea (Burm.f.) Hallier f.
- Merremia hemmingiana Verdc.
- Merremia hirta (L.) Merr.
- Merremia hornbyi Verdc.
- Merremia incisa (R.Br.) Hallier f.
- Merremia malvifolia Rendle
- Merremia martini (H.Lév.) Staples & Simões
- Merremia obtusa (Verdc.) Thulin
- Merremia palmata Hallier f.
- Merremia pavonii (Hallier f.) D.F.Austin & Staples
- Merremia platyphylla (Fernald) O'Donell
- Merremia poranoides (C.B.Clarke) Hallier f.
- Merremia porrecta Pilg.
- Merremia pterygocaulos (Choisy) Hallier f.
- Merremia rajasthanensis Bhandari
- Merremia retusa (Baker) Manitz
- Merremia sagittoides (Courchet & Gagnep.) Staples
- Merremia setisepala Verdc.
- Merremia sibirica (L.) Hallier f. – meremia syberyjska
- Merremia spongiosa Rendle
- Merremia steenisii Ooststr.
- Merremia subsessilis (Courchet & Gagnep.) T.N.Nguyen
- Merremia thorelii (Gagnep.) Staples
- Merremia truncata Verdc.
- Merremia verdcourtiana Lejoly & Lisowski
- Merremia verecunda Rendle
- Merremia verruculosa S.Y.Liu
- Merremia warderensis Sebsebe
- Merremia wurdackii D.F.Austin & Staples
- Merremia xanthophylla Hallier f.
- Merremia yunnanensis (Courchet & Gagnep.) R.C.Fang
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-11-04] (ang.).
- ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-11-04] (ang.).
- ↑ a b c d e f Merremia Dennst. ex Endl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-04].
- ↑ Merremia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-11-04].
- ↑ a b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 124. ISBN 978-83-925110-5-2.
- ↑ a b ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 116, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ a b c d e f Merremia Dennstedt ex Endlicher. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-11-04].
- ↑ a b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 580, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b Daniel F. Austin: Merremia Dennstedt. [w:] Flora of Pakistan [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-11-04].
