Metechi

Kościół Metechi
მეტეხის ეკლესია
cerkiew
ilustracja
Państwo

 Gruzja

Miejscowość

Tbilisi

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Gruziński Kościół Prawosławny

Wezwanie

Marii Panny

Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie

św. Szuszanik (Zuzanny)

Historia
Data rozpoczęcia budowy

XIII w.

Data zakończenia budowy

XIII w., XVIII w.

Data zamknięcia

ok. 1921

Aktualne przeznaczenie

czynna świątynia prawosławna

Data zniszczenia
• przez

1235
Mongołów

Data odbudowy

1289

Data reaktywacji

1988

Dane świątyni
Świątynia
• materiał bud.
• wysokość
• długość
• szerokość


• kamień, cegła
24,5 m
20 m
16 m

Położenie na mapie Tbilisi
Mapa konturowa Tbilisi, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Metechi”
Położenie na mapie Gruzji
Mapa konturowa Gruzji, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół Metechi”
Ziemia41°41′24″N 44°48′40″E/41,690000 44,811111
Multimedia w Wikimedia Commons
Świątynia Metechi nad rzeką Kurą

Świątynia Metechi (gruz. მეტეხის ეკლესია) – świątynia Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego w Tbilisi. Została zbudowana w XIII wieku za panowania króla Dymitra II w pobliżu dawnej rezydencji królewskiej nad skalistym urwiskiem wznoszącym się nad rzeką Kurą.

Kościół został w 1235 spustoszony przez najeźdźców mongolskich i w 1289 odbudowany. Nazwę świątyni przypisuje się okrzykowi króla Wachtanga I Gorgasali, który po odniesieniu w V wieku zwycięstwa miał krzyknąć Ak me mteri wteche (gruz. „Tu pokonałem wroga”).

Kościół o układzie krzyżowo-kopułowym i o wysokości 24,5 m zajmuje powierzchnię 20 × 16 m. Pierwotny układ został zachowany, w XVII i XVIII wieku uzupełniono tylko cegłą ubytki murów kamiennych, od zachodu dobudowano emporę.

W kościele znajduje się grobowiec świętej męczennicy Szuszanik (Zuzanny), która została w V wieku uwięziona za odmowę porzucenia chrześcijaństwa i przejścia na zoroastryzm.

Pierwotnie kościół był otoczony przez budynki rezydencji królewskiej. Carowie rosyjscy urządzili w rezydencji prochownię, potem więzienie. Po 1921 bolszewicy więzili w nim swoich przeciwników. W 1937 budynki uległy rozbiórce, świątynia pozostała na skalnym tarasie wznoszącym się nad urwistym brzegiem rzeki. W kościele urządzono teatr dla młodzieży. Dopiero w 1988 świątynię zwrócono Gruzińskiemu Kościołowi Prawosławnemu.

W 1967 przed kościołem, na skraju tarasu ustawiono konny pomnik króla Wachtanga I Gorgasali, dzieło rzeźbiarza Elgudży Amaszukelego.

Bibliografia

  • Szałwa Amiranaszwili: Sztuka gruzińska, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.
  • David Marshall Lang, Dawna Gruzja, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1972
  • BohdanB. Baranowski BohdanB., KrzysztofK. Baranowski KrzysztofK., Historia Gruzji, Wrocław [etc.]: Ossolineum, 1987, ISBN 83-04-02345-8, OCLC 835876783 .

Linki zewnętrzne

  • Świątynia Metechi