Metropolia warszawska
 | Ten artykuł dotyczy kościelnej jednostki administracyjnej. Zobacz też: aglomeracja warszawska. |
 Archikatedra warszawska | |
| Państwo |
|
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba | Warszawa |
| Data powołania | 1818 |
| Metropolita | Kazimierz Nycz |
| Sufragan | |
| Dane statystyczne | |
| Liczba diecezji | 3 |
| Liczba dekanatów | 75 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°14′55,8″N 21°00′48,9″E/52,248833 21,013583 | |
 | Ten artykuł od 2019-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Metropolia warszawska – jedna z 14 metropolii obrządku łacińskiego w polskim Kościele katolickim powstała w 1818.
Diecezje wchodzące w skład metropolii
- Archidiecezja warszawska obejmująca 25 dekanatów, w tym 11 warszawskich (staromiejski, bielański, jelonkowski, mokotowski, ochocki, śródmiejski, ursuski, ursynowski, wilanowski, wolski, żoliborski) i 14 pozawarszawskich (błoński, brwinowski, czerski, grodziski, grójecki, kampinoski, konstanciński, lasecki, mogielnicki, piaseczyński, pruszkowski, raszyński, tarczyński, warecki),
- Diecezja warszawsko-praska obejmująca 20 dekanatów, w tym 6 warszawskich (aniński, bródnowski, grochowski, praski, tarchomiński, rembertowski) i 14 pozawarszawskich (jadowski, legionowski, miński - Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, miński - św. Antoniego z Padwy, nowodworski, otwocki, otwocki - Kresy, radzymiński, siennicki, stanisławowski, sulejówecki, tłuszczański, wołomiński i zielonkowski),
- Diecezja płocka obejmująca 26 dekanatów (bielski, bodzanowski, ciechanowski wschodni, ciechanowski zachodni, dobrzyński n. Drwęcą, dobrzyński n. Wisłą, dzierzgowski, gąbińskich, gostyniński, makowski, mławski wschodni, mławski zachodni, nasielski, płocki wschodni, płocki zachodni, płoński południowy, płoński północny, przasnyski, pułtuski, raciąski, rypiński, serocki, sierpecki, strzegowski, tłuchowski, wyszogrodzki, zakroczymski, żuromiński).
Biskupi metropolii
Biskupi diecezjalni
- Metropolita: ks. Kardynał Kazimierz Nycz (od 2007, Warszawa)
- Sufragan: ks. bp Romuald Kamiński (od 2017, Praga)
- Sufragan: ks. bp Szymon Stułkowski (od 2022, Płock)[1]
Biskupi pomocniczy
- ks. bp Piotr Jarecki (od 1994) (Warszawa)
- ks. bp Rafał Markowski (od 2013) (Warszawa)
- ks. bp Michał Janocha (od 2015) (Warszawa)
- ks. bp Jacek Grzybowski (od 2020) (Praga)
- ks. bp Mirosław Milewski (od 2016) (Płock)
Biskupi seniorzy
- ks. bp Kazimierz Romaniuk (od 2004) (Praga)
- ks. bp Roman Marcinkowski (od 2017) (Płock)
- ks. bp Piotr Libera (od 2022) (Płock)
Biskupi rezydenci
- ks. bp Artur Miziński (od 2014) (Warszawa)
- ks. bp Tadeusz Pikus (od 2019) (Warszawa)
Główne świątynie metropolii
- Bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie
- Bazylika katedralna św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika w Warszawie
- Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Płocku
Historia
Lata 1818-1880
Powstała w 1818. W jej skład weszły:
- archidiecezja warszawska
- diecezja płocka
- diecezja kujawsko-kaliska
- diecezja lubelska
- diecezja augustowska
- diecezja sandomierska
- diecezja kielecka
- diecezja janowska
- diecezja krakowska
W 1867 decyzją cara została skasowana diecezja janowska a jej terytorium włączono do diecezji lubelskiej. W 1880 diecezję krakowską podporządkowano bezpośrednio Stolicy Apostolskiej.
Lata 1880-1925
W 1882 przywrócono zlikwidowaną w 1818 diecezję kielecką. W 1917 przywrócona została diecezja janowska.
Podział administracyjny metropolii z 1918:
- archidiecezja warszawska
- diecezja płocka
- diecezja kujawsko-kaliska
- diecezja lubelska
- diecezja augustowska
- diecezja sandomierska
- diecezja kielecka
- diecezja janowska
Lata 1925-1945
W wyniku konkordatu z 1925 diecezję kujawsko-kaliską przemianowano na włocławską i podporządkowano metropolii gnieźnieńskiej. Od 1924 stolicę diecezję janowskiej przeniesiono do Siedlec, zmieniając jej nazwę na diecezję siedlecką.
Podział administracyjny metropolii z tych lat:
- archidiecezja warszawska
- diecezja lubelska
- diecezja łódzka
- diecezja płocka
- diecezja siedlecka
- diecezja sandomierska
Lata 1945-1972
W 1946 archidiecezje gnieźnieńską i warszawską złączono unią personalną.
Podział administracyjny z tych lat:
- archidiecezja warszawska (w unii personalnej z archidiecezją gnieźnieńską)
- diecezja lubelska
- diecezja łódzka
- diecezja płocka
- diecezja sandomierska
- diecezja siedlecka
Lata 1972-1992
W 1972 w granicach metropolii znalazła się przywrócona diecezja warmińska. W 1981 diecezję sandomierską przemianowano na sandomiersko-radomską wobec przeniesienia jej stolicy z Sandomierza do Radomia.
Podział administracyjny metropolii:
- archidiecezja warszawska (w latach 1946-1992 w unii personalnej z archidiecezją gnieźnieńską)
- diecezja lubelska
- diecezja łódzka
- diecezja płocka
- diecezja sandomiersko-radomska (od 1981 w miejsce sandomierskiej)
- diecezja siedlecka
- diecezja warmińska
Lata 1992-2004
W wyniku zmian terytorialnych z 1992 podział metropolii przedstawiał się następująco::
Utworzone zostały nowe diecezje na warszawskiej Pradze i w Łowiczu. Diecezje siedlecką, sandomierską i lubelską (od 1992 archidiecezję) podporządkowano nowo utworzonej metropolii lubelskiej. W 2004 diecezja łowicka znalazła się w nowo utworzonej metropolii łódzkiej.
Patron
Zobacz też
- Biskupi warszawscy
- Biskupi warszawsko-prascy
- Biskupi płoccy
- Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Polsce
- Nuncjatura Stolicy Apostolskiej w Polsce
Przypisy
- ↑ Bp Szymon Stułkowski nowym biskupem płockim | Konferencja Episkopatu Polski [online], episkopat.pl [dostęp 2024-04-24] (ang.).
Bibliografia
- Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000.
- p
- d
- e
| rzymskokatolickie | |
|---|---|
| greckokatolickie |
