Metylortęć

Metylortęć
X−
 – dowolny anion
Nazewnictwo
Inne nazwy i oznaczenia
kation monometylortęci(II)
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

CH
3Hg+

Masa molowa

215,624 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

22967-92-6

PubChem

6860

SMILES
C[Hg+]
InChI
InChI=1S/CH3.Hg/h1H3;/q;+1
InChIKey
DBUXSCUEGJMZAE-UHFFFAOYSA-N
Niebezpieczeństwa
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[1]
Czaszka i skrzyżowane piszczele Zagrożenie dla zdrowia Środowisko
Niebezpieczeństwo
Zwroty H

H300, H310, H330, H373, H410

Zwroty P

brak wiarygodnych danych

Hasło w Wikisłowniku

Metylortęć – metaloorganiczny związek chemiczny z grupy związków rtęcioorganicznych, o bardzo wysokiej toksyczności oraz łatwości wnikania do organizmu. Metylortęć w środowisku pochodzi ze źródeł antropogenicznych (jako jeden z produktów ubocznych produkcji przemysłowej) i naturalnych (w wyniku procesu metylacji rtęci przeprowadzanego przez mikroorganizmy). W środowisku, szczególnie wodnym, ulega bioakumulacji i biomagnifikacji.

Metylortęć może być wchłaniana przez organizm zarówno drogą wziewną, pokarmową, jak i przez skórę. Wiąże się z białkami i wraz z krwią jest transportowana do tkanek i układów, głównie zaś do mózgu oraz nerek i wątroby. Może także przenikać przez łożysko i stanowić zagrożenie dla płodu, w którym się akumuluje. Jej toksyczność odbija się przede wszystkim na układzie nerwowym, powodując między innymi uszkodzenia komórek mózgowych. Powoduje ataksję, uszkodzenia słuchu i wzroku, zaburzenia psychiczne. Może też powodować uszkodzenia płodu. Metylortęć ma długi biologiczny okres półtrwania, co oznacza, że raz zgromadzona w organizmie pozostaje w nim przez długi czas, mogąc powodować choroby i uszkodzenia.

Ze względu na silne właściwości biobójcze metylortęć była stosowana w produkcji środków ochrony roślin (pestycydów). W Polsce, w czasach istnienia Państwowych Gospodarstw Rolnych stosowane były ogromne ilości tego środka[potrzebny przypis]. Obecnie produkcja i używanie pestycydów zawierających związki rtęci zostały prawnie zakazane jako zbyt zagrażające środowisku i zdrowiu ludzi[2].

Przypisy

  1. ↑ Organic compounds of mercury with the exception of those specified elsewhere in this Annex, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów  (ang.).
  2. ↑ Rozporządzenie Komisji UE z dnia 16 stycznia 2018 r. zmieniające załączniki II i III do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości związków rtęci w określonych produktach oraz na ich powierzchni. [dostęp 2018-10-27].

Bibliografia

  • Friberg L., Nordberg G. F., Vou V. B. Handbook on the toxicology of metals. Wyd. 2. Elsevier Science Publishers B. V., Amsterdam, NY, Oxford, 1986.

Linki zewnętrzne

  • Toksykologia żywieniowa i żywności
  • Rtęć a spożycie ryb, „Allum – Alergia, Środowisko i Zdrowie”, 14 czerwca 2012 [dostęp 2017-01-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-02] .
  • ArturA. Kowalski ArturA. i inni, Rtęć w środowisku przyrodniczym [online], www.e-czytelnia.abrys.pl [dostęp 2017-01-28] .
  • Rtęć, „Allum – Alergia, Środowisko i Zdrowie”, 13 czerwca 2012 [dostęp 2017-01-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-02] .